De Managers van het Jaar 2025

Ze hebben een knaller van een businessidee uitgebroed en zijn vast van plan om de Manager van het Jaar 2025 te worden: enkele studenten van KHKempen uit Geel en PIH Kortrijk. Wij legden hun plannen voor aan een reeks gehaaide durfkapitalisten, bankiers, professoren en topondernemers. Hebben deze jongerenbedrijfjes kans van slagen in de échte zakenwereld?

Talent Technologies mag Vlaanderen vertegenwoordigen tijdens de Europese finale van de Small Business Projects in Roemenië. Ze werden op zaterdag 30 april gekozen uit vijf laureaten die meedongen naar de titel van de Beste Ondernemende Klas, een initiatief van de Vlaamse Jonge Ondernemingen (Vlajo).

Dé hamvraag is natuurlijk: heeft zo’n oefening voldoende fond om studenten effectief op weg te helpen naar het ondernemerschap? Of blijft het allemaal steken in een goed- bedoelde poging om jongelui een blik te gunnen op de harde zakenwereld? Of, zoals durfkapitalist Barend Van Den Brande (Big Bang Ventures) het verwoordt: “Een business-plancompetitie heeft haar verdiensten, op voorwaarde dat er voldoende significante ervaring wordt uitgewisseld. Maar het ontbreekt aan mogelijkheden om de opwinding, de guerrillatechnieken en de dynamiek van het echte zakenleven te vatten.” Ook Bart Clarysse (docent innovatie en ondernemerschap aan de Vlerick Leuven Gent Management School en de Universiteit Gent) vindt dat dergelijke oefeningen vooral theoretisch blijven. “De begeleiding zou realistischer moeten.”

Trends selecteerde twee projecten: Xhan, dat een geurjuweel lanceert (een concept bedacht en ontwikkeld door studenten van PIH Kortrijk) en Talent Technologies, dat LED- en Midi-technologie implementeert op een gitaarhals om te leren spelen (een concept dat werd uitgewerkt door studenten van KHKempen uit Geel).

Deze twee projecten legden we voor aan een externe specialistenjury. Onze vraag: is dit een goed project, en zou u geld veil hebben om deze mensen te helpen bij een opstart? Barend Van Den Brande is categoriek: “De beide plannen komen in principe niet in aanmerking voor durfkapitaalfondsen, gezien de beperkte omvang van de marktopportuniteit of de gebrekkige ervaring van het management. Het valt me ook op dat beide projecten zeer vrijblijvend zijn.” Ook Bart Clarysse deelt die mening: “Beide ideeën hebben het potentieel om iets te worden, maar het zou me verwonderen als de studenten ermee doorgingen. Een goed businessplan zou waarschijnlijk aantonen wat het echte potentieel is.” André Lambert, directeur van de KBC-zetel in Brugge, weerlegt dat: “In de realiteit wordt dikwijls minder exhaustief werk geleverd.” Ook Peter Hinssen, voorzitter van het technologiebedrijf Porthus Extended Enterprise Solutions, is gecharmeerd. “Als ik zou moeten investeren in een van de twee, zou het duidelijk in Talent Technologies zijn.”

Hoe uitgebreid moet het businessplan zijn?

Wat theorie verwerken in een businessplan is goed, maar maakt het de onderneming ook sterker? Barend Van Den Brande raakte alvast geïrriteerd door de swot-analyse ( strengths, weaknesses, opportunities, threats) in beide plannen. “Is dit een fetisj? Geen enkele van de bedrijven waarin we hebben geïnvesteerd, heeft ooit een swot-analyse gepresenteerd. Toevallig zie ik in beide projecten ook verwijzingen naar de behoeftepiramide van Maslow. Afvoeren, met pek en veren! Goede plannen blijven ver verwijderd van gemeenplaatsen.”

Het businessplan van Talent Technologies vond Bart Clarysse niet goed, “Maar de annex waarin de jongeren de totstandkoming van hun idee hebben beschreven, was dan weer uitstekend,” aldus Clarysse, die het plan van Xhan beter, maar toch zeer schools noemt. “Het is duidelijk dat deze studenten met veel enthousiasme aan een product werken, maar 90 % van hun inspanningen stoppen in de productontwikkeling. De bedrijfsaspecten laten ze veel te weinig doorleefd aan bod komen.”

André Lambert zegt dat hij alleen maar bewondering kan hebben voor de structuur en de gedetailleerde aanpak. “De rapporten zijn zeer volledig. Zelfs een beetje overdreven, want het hele document doornemen, is geen makkie.”

Van Den Brande geeft nog mee dat financiers een businessplan soms op (schijnbaar) kleine dingetjes afrekenen. “Houd het daarom kort, zo’n 25 bladzijden, en maak me enthousiast genoeg om een meeting te versieren. Denk niet dat ik zomaar voor de lol door theoretische stappenplannen ga lezen, hoe intelligent ook.”

Zit de markt op het product te wachten?

Het ultieme vraagstuk voor jonge ondernemers: zit de markt op hun producten te wachten? André Lambert plaatst toch enkele vraagtekens bij Xhan. “Voor je zo’n product op de markt brengt, doe je toch best eerst een test bij een beperkte doelgroep. Zitten de dames wel te wachten op zo’n geurjuweel?” Bart Clarysse ziet wel iets in het geurende concept. “De idee is vernieuwend en heeft volgens mij kans van slagen, maar ook het muziekproduct van Talent Technologies vind ik vrij interessant.”

Barend Van Den Brande trekt de problematiek open: “Er wordt gesteld dat een bedrijf niet kan overleven met één nieuw product en dat aandeelhouders geen paar jaar willen wachten voor ze winst zien. Ik weet niet of dit goed of slecht nieuws is. In ieder geval betekent het wel dat je vandaag als ondernemer zeer weinig kansen krijgt.”

Peter Hinssen is vooral gecharmeerd door het gitaarproduct van Talent Technologies: “Deze studenten hebben de concurrentie goed ingeschat en bovendien bevat hun product een unieke meerwaarde. Dit is méér dan een creatief idee: een nuttig en tof product.”

Bart Verhaeghe, voorzitter en CEO van de projectontwikkelaar Eurinpro Group en Eurinpro International, deelt die mening niet. “Zo’n gitaargadget is een veel te enge niche. Bovendien is het onduidelijk hoe je dit naar de klant moet brengen.”

Zijn enquêtes een interessant hulpmiddel?

“Gemeten aan de omvang van deze businessplannen moeten die bedrijven al een paar miljoen euro omzet draaien,” grapt Barend Van Den Brande. “In de eerste plaats moet dit document mij enthousiast maken over de business-opportuniteit. Financiers krijgen honderden plannen per jaar te doorworstelen, náást het dagelijkse beheer van hun portfolio. Bijgevolg moet je meteen de aandacht trekken en in enkele woorden de kern van het verhaal meegeven.”

Hij waarschuwt ook voor het gebruik van enquêtes in businessplannen: “Van weinig nut voor externe financiers als ze niet zijn uitgevoerd door een onafhankelijk bureau.”

André Lambert is genuanceerder: “Over het algemeen vond ik de plannen van deze twee bedrijven goed gestructureerd.” Ook Peter Hinssen toonde zich enthousiast en ziet in de uitgevoerde enquêtes zelfs een mooi voorbeeld van een market assessment. “Ook het feit dat de jongens van Talent Technologies de muzikant Axl Peleman voor hun kar wisten te spannen, is een schitterende marketingtruc.”

Meteen uw idee of product beschermen?

Een goed plan signaleert de zwakke punten proactief en geeft aan hoe het bedrijf die zal overwinnen. Waarschuwt Barend Van Den Brande: “Vooruitkijken is prima, maar een te planmatige aanpak verhindert je om flexibel van koers te veranderen.”

Peter Hinssen ziet vooral bij het geurjuweel van Xhan een probleem: “Het is een eenvoudig product, maar misschien niet aantrekkelijk genoeg als juweel.” Als je zo’n accessoire op de markt brengt, moet je ook rekening houden met imitaties. Dat merkt ook Bart Clarysse op: “Het product van Xhan is iets moeilijker te beschermen. Eigenlijk kun je hier alleen zwakkere designrechten op nemen, of een brand opbouwen.” Voor Talent Technologies speelt een patenteerbare technologische oplossing een eventuele licentieverkoop in de kaart, beklemtoont Clarysse. Maar hij wijst daar op een ander nadeel: “De gitaarmarkt is zeer matuur, dus iedereen zoekt naar differentiatiemogelijkheden.”

Op zoek naar een distributeur?

Hoe positioneer je een product op de markt? Barend Van Den Brande: “Vergeet een eigen winkel tot je een hele collectie hebt en je business echt begint te draaien. Als blijkt dat je garage te klein wordt, kan je nog altijd terecht in een goedkope hangar.” Bart Verhaeghe opteert voor het vinden van distributiekanalen, om zo de kosten van een eigen winkel te vermijden. Peter Hinssen deelt die mening: “Er bestaan interessante retailkanalen waar deze twee producten goed zouden scoren.”

Hoe de prijs bepalen?

Ook de prijszetting is een heikel punt. Xhan hanteert een prijskaartje van 28 euro, maar dat vindt Barend Van Den Brande niet zo’n goed idee: “Vraag in het begin veel meer geld voor die juwelen. In dit geval betekent duurder exclusiever en dat is wat trendsetters wensen,” weet hij.

Ligt er iemand wakker van uw product?

Bart Clarysse ziet vooral een gevaar in te snelle verwachtingen. “Beide projecten bieden een extraatje dat past in een globale trend, maar waar vandaag niemand van wakker ligt. Het uitbouwen van een bedrijf op basis van zo’n product is dus een werk van lange adem, minimaal tien jaar. En daarom mist Bart Verhaeghe een cashflowanalyse. “Deze jongeren missen wat nuchterheid. In de opstartfase zullen ze geld verbranden, terwijl er nog geen inkomsten zijn.”

Meteen investeren in reclame?

“Talent Technologies heeft direct gekozen om naar de consument te gaan,” analyseert Bart Clarysse. “Probleem is dat de muziekmarkt zeer complex is: je bent bijna verplicht om de muziekscholen als indirect kanaal te gebruiken. Zo’n product lanceren zal niet zonder dure marketingcampagne kunnen.”

Voor Xhan ziet hij een andere benadering. “Om een geurjuweel te lanceren, moet je als het ware een hype creëren rond een sterke naam. Xhan heeft dat potentieel. Maar om een brand te creëren zonder financiële middelen moet je creatief zijn.” Van Den Brande deelt die mening: “In het geval van Xhan zou ik enkele Bekende Vlamingen inhuren om het juweel te dragen. Er zijn meer BV’s in ons land dan verkavelingen, dus zullen er ook bij zijn die al blij zijn dat ze een gratis juweel krijgen.”

Op zoek naar investeerders?

“Uiteindelijk draait het om de individuen en hun overlevingstalent, en dat is van doorslaggevend belang,” zegt Van Den Brande. “Het lijkt evident dat als de ondernemers er echt in geloven, zij wel geld kunnen bijeenschrapen bij hun Friends, Fools & Families-club. Uit eigen ervaring weet ik dat een paar weken bandwerk tijdens de vakantie het startkapitaal zou kunnen opleveren. Investeerders gaan af op hun buikgevoel en op de indruk die de ondernemer maakt. Uiteindelijk moet je samen door behoorlijk wat moeilijke momenten. Dus moet je met een ondernemer werken die bewezen heeft iets in zijn mars te hebben, en die op dezelfde golflengte zit. In mijn huidige portfolio ben ik bij mijn slechtste bedrijven steeds op fraude gestoten. Toeval? Achteraf bekeken is het makkelijk, maar ik stel vast dat er altijd signalen waren die aangaven dat de ondernemer in kwestie niet helemaal koosjer was.” En nog iets: “Als je over het team schrijft, vergeet dan alles wat je ooit hebt geleerd over het schrijven van Belgische CV’s. Prestaties, die wil ik zien. Ben je ondernemend? Wil je de beste zijn in alles wat je doet? Ik wil weten of je jezelf kunt verkopen, want als dat niet lukt, wat ga je dan doen met een product of een service?”

Hoe denkt u winst te zullen maken?

Peter Hinssen merkt op dat de financiële luiken van beide businessplannen vrij summier, ja zelfs amateuristisch ogen. “Bij Xhan houden ze in het kostenplaatje zelfs geen rekening met arbeidskosten. Dan maak je natuurlijk gemakkelijk winst. Ook het aantal stuks dat Talent Technologies van zijn product moet verkopen om het break-evenpoint te bereiken 2517 is onhaalbaar en onrealistisch.”

Ook André Lambert zit met dezelfde twijfels. “De vraag is of dergelijke ondernemingen ook al hebben ze dan, zoals Talent Technologies, een technisch perfect product een toekomst hebben? De uitkomst is allicht dat ze van de markt verdwijnen, of opgaan in een andere organisatie.”

Bart Verhaeghe vindt het allemaal wat te provincialistisch. “Durf groot te denken. Laat het Xhan-juweel maken in China. Op die manier daalt je kostprijs. En verdeel het product vervolgens binnen Europa. De wereld is onze achtertuin: dát moeten de onderwijsinstellingen meegeven. Schotel de jongeren een begeesterend verhaal voor. En leer ze de waarheid: zakendoen is vallen en weer opstaan.”

Lieven Desmet

Houd een businessplan kort, zo’n 25 bladzijden, maar maak een mogelijke financier wel enthousiast genoeg dat hij een meeting met jou wil versieren.

Wees voorzichtig met enquêtes in businessplannen. Die zijn voor externe financiers van weinig nut als ze niet zijn uitgevoerd door een onafhankelijk bureau.

Denk nog niet meteen aan een eigen winkel. Wacht tot je een hele collectie hebt en je business echt begint te draaien.