Zet een nachtkijker op. En ontdek de lichtpuntjes die een baken van hoop kunnen zijn in deze donkere economische tijden.
Het pessimisme is misschien overdreven, maar het gevaar is dat de neerslachtigheid zelfvoedend wordt”, zegt Paul De Grauwe, professor economie aan de KU Leuven. De sfeer op de markten is grondig verpest omdat de kredietcrisis gezelschap heeft gekregen van een schep stagflatie. De patstelling is dan ook niet min: de bestrijding van de kredietcrisis en de groeivertraging vragen renteverlagingen, terwijl de inflatiezorgen op een globaal niveau precies het tegenovergestelde beleid eisen. Toch is niet alle hoop verloren. Enkele strohalmen om zich aan vast te klampen:
> Peter Praet ziet er minder moe uit. Als de fysieke verschijning van deze directeur van de Nationale Bank, die met twee voeten in de financiële crisis staat, een indicatie is voor de gezondheidstoestand van het financiële systeem, dan is er beterschap merkbaar. In maart voelde Praet zich nog slecht en moe, maar sinds de redding van Bear Sterns verraden de lichtjes in zijn ogen en de kleur op zijn wangen beterschap. “Zonder stagflatie was ik vandaag veel optimistischer geweest”, zei Praet vorige week.
> Stagflatie is wellicht een tijdelijk fenomeen. “De westerse economie heeft in vergelijking met de jaren 70 een betere teflonplaat tegen het inbakken van inflatie”, zegt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België “Stijgende olieprijzen vertalen zich vandaag nauwelijks in hogere binnenlandse prijzen. De onderliggende inflatie is zelfs gedaald naar 1,7 %. De huidige olieschok heeft dus een deflatoir karakter omdat ze de koopkracht zwaar onder druk zet.” De joker in dit verhaal is natuurlijk de olieprijs. Bij een daling of zelfs stabilisatie van de huidige prijzen ebt de opstoot van inflatie stilaan weg. Maar of de huidige olieprijzen speculatief hoog zijn of slechts een tussenstation naar nog hogere prijzen? Het EK voetbal laat zich gemakkelijker voorspellen. Eric Chaney, hoofdeconoom Europa van Morgan Stanley, is er niet gerust in. “De stijgende olieprijzen zijn te wijten aan een sluipende aanbodschok. De inflatie zal voort stijgen en de koopkracht en bedrijfswinsten zullen verder dalen. De internationale handel vertraagt al.”
> De inflatieretoriek van de centrale banken wordt te ernstig genomen. De financiële markten gingen er de voorbije weken van uit dat de Europese Centrale Bank de rente nog drie keer zou optrekken de komende maanden. “Dat is krankzinnig. De ECB heeft zelf gezegd dat ze geen reeks van renteverhogingen plant. Ik verwacht misschien een renteverhoging met 25 basispunten, maar in de loop van 2009 verwacht ik renteverlagingen”, zegt Vanden Houte. Ook De Grauwe verwacht niet meteen vuurwerk van de ECB . “Als ze de rente optrekt, doet ze de banksector nog meer pijn, maar als ze de rente verlaagt, riskeert ze de inflatieverwachtingen te verhogen. Wait and see, is daarom de aangewezen strategie voor de ECB.”
> Er zit al veel ellende in de beurskoersen. De aanhoudende beursmalaise voedt het gevaarlijke pessimisme. En de doemscenario’s die een aantal analisten de wereld instuurt, steken niet meteen een hart onder de riem. “Maar de ‘grote crash’ heeft al grotendeels plaatsgevonden”, zegt Vanden Houte. “Want de institutionele beleggers hebben al een grote cashpositie opgebouwd door veel aandelen te verkopen. Dat is geen garantie op snel herstel, maar het kan relatief snel de angel uit de koersdalingen halen. Bovendien zijn aandelen niet overdreven duur en is het dividendrendement vaak hoog, zelfs bij een afname van de bedrijfswinst. Dit is niet de koopkans van de eeuw, maar veel ellende zit al in de koersen.” Het is intussen wachten tot een straaltje zon door de wolken wil priemen. “Duidelijke signalen van een heropleving van de Amerikaanse economie kunnen dat straaltje zijn en dan is een vrij fors herstel mogelijk op de beurs”, zegt William De Vijlder, chief investment officer van Fortis Investments.
> De hoek van de duikvlucht die de Amerikaanse vastgoedmarkt maakt, wordt minder steil. Hier is het speuren naar zwaluwen in de winter, maar de eerste signalen suggereren dat de daling van de vastgoedprijzen en de stijging van het aantal wanbetalingen op hypotheekleningen vertraagt. “We krijgen ook een beter inzicht op de fundamentele waarde van heel wat financiële producten. De effecten gebaseerd op het commercieel vastgoed zijn bijvoorbeeld robuust te noemen”, zegt Praet.
> Obama of McCain zetten orde op zaken. “Na de Amerikaanse presidentsverkiezingen zal het zwaard van Damocles van een Amerikaanse confrontatie met Iran verdwijnen”, zegt Eric Chaney. “Dat moet helpen om de oliemarkten te stabiliseren. En van zodra de nieuwe Amerikaanse regering in het zadel zit, zal ze werk maken van een reddingsplan voor de markt voor rommelhypotheken. Dat plan zullen de financiële markten van harte welkom heten. Maar de eerste zes tot negen maanden zal slecht nieuws de boventoon voeren. Geduld is van essentieel belang.” (T)
Daan Killemaes
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier