De laatste der Belgische doe-het-zelvers

Het Belgische doe-het-zelflandschap werd de voorbije twee jaar grondig hertekend. Zo stak het Nederlandse Vendex KBB met een dikke portefeuille de grens over om hier te komen shoppen. Eerst werd marktleider Brico ingelijfd en wat later nam de distributieholding ook de zes winkels van Leroy-Merlin over. In die consolidatiegolf kon runner-up Gamma niet aan de zijlijn blijven toekijken: deze – eveneens – Nederlandse groep ontfermde zich over de 23 vestigingen van Bricorama.

Gelukkig was er nog Hubo. De doe-het-zelver met hoofdkwartier in Wommelgem probeerde met kleinere acquisities van onder meer Selfmade en Bricomarché in het spoor van de koplopers te blijven. Vorige week sloeg Hubo met de overname van Superbois echter een grote vis aan de haak.

De operationele leiding van Hubo is in handen van de twee gedelegeerd bestuurders Erwin Van Osta en Carl Liekens. Voorzitter van de raad van bestuur is Max Scheirs. Dat zijn meteen ook de drie mannen die in 1992 de zieltogende doe-het-zelfketen overnamen van de Nederlandse Pon Holdings. “De aandelen zijn in ongelijke mate verdeeld onder ons drieën, maar niemand heeft de absolute meerderheid,” gunt Van Osta ons een blik in de interne keuken.

Dat deze drie Antwerpenaren elkaar vonden, was geen toeval. Ze hadden al hun sporen verdiend in de doe-het-zelfsector, zij het dan bij de concurrentie. Erwin Van Osta was op het moment van de overname algemeen directeur van Gamma, Max Scheirs had voordien al op die stoel gezeten en Carl Liekens was een voormalige franchisenemer van Gamma.

Dat Superbois te koop stond, was een publiek geheim in het kleine doe-het-zelfwereldje. De groep van Jean-Pierre Tondreau likte zijn wonden na een mislukte expansie in Vlaanderen. Een insider beweert zelfs dat Tondreau door de banken, met Fortis Bank op kop, verplicht werd om zijn bedrijf van de hand te doen. Toch werd er nog vrij hard gevochten voor deze keten die met 25 winkels – waarvan twee in Vlaanderen – de nummer twee in Wallonië is. De protagonisten in deze overnamestrijd waren traditiegetrouw Hubo en Gamma. “Voor beide bedrijven betekende de acquisitie van Superbois een mooie opening naar Wallonië,” zegt Rudi Petit-Jean, algemeen directeur van Gamma België. “Onze biedprijs lag blijkbaar net iets te laag, maar wij hadden dan ook rekening gehouden met een aantal risicofactoren. Zo zijn er veel franchisenemers die einde contract zijn en het is nog onduidelijk of die wel zullen blijven. Daarnaast waren er ook vraagtekens omtrent de vergunningen voor de twaalf eigen winkels.”

De overnamestrijd werd echter niet alleen beslecht op grond van financiële argumenten. “Van Osta had al een belangrijke voorsprong bij de onderhandelingen doordat Hubo een op-en-top Belgische onderneming is,” weet Petit-Jean. “Ex-koloniaal Jean-Pierre Tondreau was zeer gevoelig voor dit argument en Van Osta heeft dat handig uitgebuit. Voor een internationale groep als Gamma is het veel moeilijker om de emotionele toer op te gaan. Bovendien kon Van Osta op zeer korte termijn beslissen, wat bij ons ook al moeilijker ligt.”

Thierry Coeman, voorzitter van de Belgian Do-it-yourself Association (BDA), ziet in de deal een enorme uitdaging voor Hubo. “Van Osta en zijn team zijn rasechte Vlamingen en hebben weinig affiniteit met de Waalse cultuur. Daar ligt een zeer gevaarlijke valstrik. Gelukkig is Van Osta een nuchter iemand met een gezonde dosis boerenverstand. Ik ben er dan ook van overtuigd dat hij zich met de juiste mensen zal omringen.”

De Belgische doe-het-zelfmarkt is geen makkelijke markt. Grote kleppers als Castorama en Leroy-Merlin hebben er al hun tanden op stuk gebeten. “Enorme concurrentie, kleinere klanten, belangrijke cultuurverschillen tussen Noord en Zuid,” somt Van Osta een paar typische pijnpunten op. Toch doet Hubo het hier goed. Met de overname van Superbois zou het bedrijf goed zijn voor een omzet van 246 miljoen euro en een personeelsbestand van 450 medewerkers. Daarmee claimt Van Osta, die in zijn vrije tijd geregeld op een tennisterrein te vinden is, de tweede plaats op de Belgische doe-het-zelfmarkt. “Daar is niets van aan, want Hubo geeft alleen cijfers inclusief BTW,” fulmineert Petit-Jean van Gamma. “Hoewel we concurrenten zijn, heb ik toch een zeer goed contact met Erwin. Als ik een probleem heb met een winkel bel ik hem altijd eerst. Dat neemt echter niet weg dat die tweede plaats bij ons beiden zeer gevoelig ligt.”

De internationale ambities van Hubo zijn voorlopig beperkt. De klemtoon blijft op België liggen. “Aanvankelijk dachten we met zestig winkels voldoende nationale dekking te hebben. Maar na de acquisitie van Superbois hebben we er nu al negentig,” zegt Van Osta, die afstudeerde als licentiaat TEW aan Ufsia. “Daarmee komt er nog geen einde aan onze expansie, maar het is een feit dat als we honderd winkels zullen hebben, er dan nog weinig witte vlekken zullen overblijven.”

In de buurlanden heeft de groep niets te zoeken. Maar na te hebben rondgekeken in Moldavië, opende Hubo vorig jaar een eerste vestiging in Skopje. De veertigjarige Van Osta denkt er overigens aan om binnenkort een tweede vestiging op te starten in Macedonië. “We hebben nog altijd het pioniersbloed in de aderen. Het is niet evident om from scratch te starten in een land dat niet vertrouwd is met retailconcepten.”

Voorlopig is er geen sociale vertegenwoordiging bij Hubo. “Maar we organiseren straks wel sociale verkiezingen,” voegt Van Osta er haastig aan toe. “Ik ben niet pro of anti vakbonden. Het hoort er nu eenmaal bij als je bedrijf groter wordt.”

Voormalig algemeen directeur van Gamma.

Heeft samen met Carl Liekens de operationele leiding van Hubo.

Nam vorige week de doe-het-zelfketen Superbois over, de nummer twee in Wallonië.

Dirk Van Thuyne

“Van Osta en zijn team zijn rasechte Vlamingen en hebben weinig affiniteit met de Waalse cultuur. Daar ligt een zeer gevaarlijke valstrik.”