Nu de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde weer in de koelkast zit, zou de Belgische economie weer als een pijl uit een boog vooruit moeten schieten. Zo luidde toch de bijzonder voluntaristische analyse die premier Guy Verhofdstadt (VLD) in god weet welk handboek economie heeft gevonden. Het was een misplaatste grap om het failliet van het beleid te verdoezelen. De bruuske stilstand van de Belgische economie volgt weliswaar de conjunctuurneergang in de hele eurozone, maar het Belgische groeisprookje – “we doen het beter dan de buurlanden” – is voorbij.
En als het beleid de pluimen op de hoed wil steken voor dat succesverhaal, zou het ook ootmoedig moeten durven toegeven dat het debet is aan de huidige forse groeivertraging, mogelijk zelfs recessie. Maar dat is het laatste wat de regering wil doen en daarom worden de gekste verklaringen verzonnen. De bevolking pikt het niet langer. Regeren via toespraken baat niet langer. Het vertrouwen van de bedrijven en gezinnen is niet opgeveerd na BHV.
Een moedig beleid kan nochtans het verschil maken. Werkloosheidsuitkeringen die in de tijd onbeperkt blijven en de subsidiëring van vervroegde uittreding uit de arbeidsmarkt, zijn bijzonder nefast voor de economische groei en de werkgelegenheid. Hier kan een regering het verschil maken, maar ze doet het niet. Het debat over het loopbaaneinde ligt in het koelvak naast Brussel-Halle-Vilvoorde. In het vriesvak daaronder zit de beperking van de duur van de werkloosheidsuitkeringen. De VLD pleitte hiervoor op haar economische congres, maar het valt te betwijfelen of PS-voorzitter Elio Di Rupo zijn cliënteel wil bruuskeren. Duitsland waagt de sprong vooruit en zoekt aansluiting bij het Scandinavische succesmodel; de Zuid-Europese landen, met Vlaanderen als geannexeerde noordelijke kaap, hopen dat het economische ontij snel overwaait. Dat is een riskante en onverantwoorde strategie, want bij een ongewijzigd beleid dreigt op langere termijn de economische groei stil te vallen (zie blz. 52).
Er is nog een plaats in de koelkast van Verhofstadt en dan nog wel voor de laatste fase van de belastingverlaging. De groeivertraging maakt het paradepaardje van de VLD onbetaalbaar. Het is helaas logisch dat het laffe en behoudsgezinde economische beleid van paars een zware hypotheek legt op de meest gewaagde en bejubelde ingreep: de lasten- en belastingverlaging. Voor de begroting van 2006 dreigt een tekort van 1,5 % van het bruto binnenlands product. Om de belastingverlaging toch te rijmen met een begroting in evenwicht, zal de regering-Verhofstadt moeten doen wat ze nog nooit gedaan heeft: fors bezuinigen. Wellicht zal de regering dit verhaal proberen te verdrinken in een cocktail van halfslachtige besparinkjes, extra indirecte belastingen (die de initiële belastingverlaging weer terugschroeven) en eenmalige maatregelen. Is dat niet genoeg, dan rest er nog het verhaal dat een (klein) tekort toch niet zo erg is in tijden van laagconjunctuur. Dan verdwijnt ook het begrotingsevenwicht even in de koelkast.
Daan Killemaes
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier