DE IDEEËN VAN DE SP.A

De 1 aprilgekte kende dit jaar een absoluut dieptepunt door de poets die de VRT-nieuwsdienst met de zonnebankcheques wist uit te halen. Geen kwaad woord over de grap zelf, die was bijzonder geslaagd. Maar het feit dat een Vlaamse minister, Kathleen Van Brempt (SP.A), bevoegd voor Mobiliteit, Sociale Economie en Gelijke Kansen, er al te graag haar acteertalent voor leende, tart de verbeelding.

Correctie. De beleidsdame hoefde er eigenlijk niets voor te veinzen. Ze bleef perfect in haar rol. De Vlaamse overheid had, zo zei ze op radio en televisie, 10.000 gratis cheques klaarliggen – goed voor drie beurten op de zonnebank – voor al wie gemotiveerd kon aantonen dat de lange, koude winter hem of haar parten speelde. De maatregel zou de regering 100.000 euro kosten: wie de cheque wou, moest tussen tien en elf uur bellen.

Prompt stond de telefoon bij de VRT roodgloeiend. Dat zoveel bellers in de val trapten, bewijst dat een aprilvis anno 2006 nog steeds werkt. Niemand vroeg zich echter af waarom ze zo goed werkte. Omdat ze perfect op het lijf geschreven was van de politica in kwestie. En dat is niet zomaar iets om mee te lachen. Als een verkozene van het volk bereid is de clown uit te hangen en daar ook nog ernstig voor wordt genomen, zit er iets grondig scheef.

Een vis met een geurtje eraan begint eerst te stinken aan de kop, zegt het spreekwoord. Dat geldt ook voor deze aprilgrap. Niet de naïeve of domme bellers zijn het probleem, wel de politici die van die goedgelovigheid gebruikmaken. En dat doet Kathleen Van Brempt dag in, dag uit. Zij behoort tot dat type van bewindslui die perfect weten hoe ze de vluchtige media of vlottende kiesmassa moet bespelen. Hun credo is: heb je een idee, kattebelletje of beleidslijn (hoe futiel ook), zet het in de media en je punt is ‘gemaakt’.

Even de proef op de som. In precies dezelfde week van de aprilvis – van 27 maart tot 4 april – was de socialistische politica, zelf een sociologe van opleiding, welgeteld één dag niet in de krantenpers. Op alle andere dagen bediende ze u en mij met een gulle reeks van commentaren, beleidsbeslissingen en actieplannen over welgeteld twaalf onderwerpen.

We pikken er voor u enkele uit: een gratis tramticket voor de bezoekers van het Antwerpse Sportpaleis, een mobiliteitseffectenrapport voor scholen en bedrijven, een gedragscode voor fitnesscentra, vijftigplussers die straks aan huis zullen komen babysitten, een verbreding van de Brusselse ring, en gehandicapten die straks per telefoon een bus zullen kunnen reserveren.

Oordeel zelf maar, welke van die krantenberichten zou niet op creatieve wijze herverpakt kunnen worden als kersverse aprilgrap? Laten we de vraag anders stellen: als u weet dat de politica Van Brempt én haar partij (de SP.A heeft overigens niet het monopolie op dit soort van politieke knuffelideeën) dergelijke voorstellen slag om slinger op het publieke forum gooien, waarom zou u dan niet de schenking van 10.000 gratis zonnebankcheques geloven?

Kathleen Van Brempt is een kind van haar partij. Op de website van de SP.A staat dezer dagen de volgende oproep te lezen: “Wat wil je in de samenleving over pakweg tien jaar veranderd zien? Wat kan er beter, anders, efficiënter? Heb je ideeën of plannen? Laat ze ons weten. Bel op 17 april tussen 10 uur en 16 uur een van onze vijftig mandatarissen op. Jij belt toch ook?”

Een SP.A-belteam van socialistische ministers, parlementsleden en burgemeesters zal er met andere woorden de hele dag gratis en voor niets zitten te wachten op uw oogst aan nieuwe, frisse ideeën. En die kattebelletjes zal u daarna stap voor stap, nadat ze omgezet zijn in beleidsplannen, terug zien komen via de media richting het kiespubliek. Zo weet u waar de partij haar mosterd haalt.

Een vorm van ‘directe democratie’ noemen sommige optimisten dit. Een moderne vorm van politiek dienstbetoon, de 21ste eeuw waardig, zeggen anderen: de vinger aan de pols houden van wat de ‘Belg met de pet’ werkelijk wenst. Of pientere politieke marketing. ‘Volksverlakkerij’ is misschien een beter woord. Want het verbergt een manifest gebrek aan visie en eigen ideeëngoed.

De oproep op de website was beter een aprilgrap geweest. We waren er al te graag ingelopen.

piet depuydt