De hemel klaart op

De sector van de zonnepanelen was de jongste jaren de speelbal van de politiek. Na de boom dankzij de oversubsidiëring was er de kaalslag door de abrupte afschaffing van de steun. Waassolar heeft de storm overleefd. “In tegenstelling tot 80 procent van onze voormalige collega’s”, zegt oprichter en CEO Chris Poppe.

Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld) liet meteen na zijn eedaflegging in zijn kaarten kijken. “Ik wil Vlaanderen weer warm maken voor zon en wind en de overheid moet daarbij het goede voorbeeld geven”, liet hij in zijn maideninterview optekenen. Die uitspraak miste haar effect niet. In mei zag Chris Poppe van Waassolar in Waasmunster het aantal offerteaanvragen plots met de helft toenemen. “Door de zondvloed van onheilsberichten in de media hadden de particuliere investeerders afgehaakt voor zonnepanelen, maar daar is gelukkig verandering in gekomen.”

“Dat is logisch, want zonnepanelen kosten nu tot 70 procent minder dan in 2010 en zijn dus een rendabele investering, zelfs zonder groenestroomcertificaten. Een nieuwe installatie haalt een rendement van 6 tot 7 procent per jaar. Dat is veel beter dan een spaarboekje. Ook de snel stijgende elektriciteitsprijzen doen de vraag naar zonnepanelen toenemen. Na enkele moeilijke jaren gaat het dus weer de goede kant uit voor ons bedrijf. Vorig jaar realiseerden we een omzet die hoger was dan de top van 2011. ”

Sinds kort richt Waassolar zich niet langer enkel op particulieren, die wel nog altijd ruim 80 procent van de omzet vertegenwoordigen, maar ook op de bedrijfswereld. Daar geeft de overheid wel nog subsidies. “De kosten van een industriële installatie liggen veel hoger. Er moet bijvoorbeeld in ontkoppelborden worden voorzien en voor elk dossier moet een netstudie gebeuren”, weet Chris Poppe. “Via subsidies garandeert de overheid de bedrijven een nettorendement van 5 procent over vijftien jaar.”

Digitale teller

Sinds vorig jaar moeten consumenten die zelf een deel van hun energie opwekken het prosumententarief betalen. Zij gebruiken het net in twee richtingen, maar betaalden in het verleden enkel een netvergoeding op hun nettostroomafname van elektriciteit. Daardoor werden de netkosten vooral gedragen door de gewone netgebruikers. Het nieuwe tarief maakte een einde aan die ongelijkheid.

“Het is een eerlijke maatregel, want voordien gebruikten de prosumenten het net als batterij zonder daarvoor extra te betalen. We hebben nog altijd eenvoudige tellers die gewoon terugdraaien als je eigen elektriciteit op het net brengt, waardoor het niet duidelijk is hoeveel elektriciteit iedereen precies produceert. Op termijn zal de digitale teller zijn opwachting maken. Dan kunnen de energieleveranciers een verschillend tarief hanteren”, blikt hij vooruit. “Op dat moment verwacht ik dat iedereen zal investeren in een eigen batterij om de opgewekte elektriciteit op te slaan. Het marktpotentieel is gigantisch. In Duitsland heeft één op de drie nieuw geïnstalleerde systemen al een batterij.”

Minister Tommelein brak de voorbije weken al meerdere malen een lans voor groepsaankopen. Chris Poppe is daar een koele minnaar van. “Groepsaankopen zijn interessant voor gestandaardiseerde producten, zoals telefonie en brandstof. Voor installaties van zonnepanelen lijkt het me geen goede zaak, want om de goedkoopste te zijn, zullen de aanbieders besparen op de kwaliteit. Dat is niet onze bedrijfsvisie. Omvormers van Chinese makelij komen er bij ons niet in en we werken ook altijd met eigen mensen.”

Bonnen rapen

Net als de hele sector heeft Waassolar de voorbije jaren een hobbelig parcours afgelegd. “Mijn vader was actief in bedrijfsautomatisatie. Ik had al vroeg interesse voor alternatieve energie. In de eerste plaats voor windenergie, maar door de vergunningenpolitiek blijft dat in ons land een moeilijk verhaal”, vertelt de elektrotechnicus. Noodgedwongen ging de focus al snel naar zonne-energie en in 2007 resulteerde dat in de oprichting van Waassolar.

De aanwerving van een eerste werknemer het jaar nadien was een eerste belangrijke mijlpaal voor de onderneming. Het was slechts een begin. “Door de wilde subsidiepolitiek explodeerde onze sector. Verkopen was in die periode niet anders dan bonnen rapen. Het grootste probleem was alle bestellingen op tijd gerealiseerd te krijgen”, aldus Chris Poppe. In geen tijd groeide het bedrijfje uit tot een kmo met dertig werknemers.

Dat feestje bleef niet duren. In augustus 2012 werd plots de royale subsidiekraan dichtgedraaid. “De markt zakte als een pudding in elkaar. Het omzetverlies liep op een bepaald moment op tot 95 procent”, herinnert Chris Poppe zich nog. “Daar zaten we dan met onze dertig medewerkers. De dakwerkers konden gelukkig nog terecht in het systeem van economische werkloosheid, maar voor de bedienden bleek dat niet mogelijk. Omdat we geen beterschap zagen, moesten we onze mensen één voor één ontslaan, tot we uiteindelijk met drie overbleven. Een heel moeilijk moment, niet het minst voor onze mensen. Sommigen begrepen het, anderen werden boos.”

Aftandse bestelwagen

Die ontslagronde zou een paar honderdduizend euro kosten, een niet onaanzienlijk bedrag voor een snel gegroeide kmo. “Het was pompen of verzuipen. Mijn vrouw en ik werkten 100 uur per week en intussen zagen we onze bankrekening maar leeglopen. Om het hoofd boven water te houden, moesten we activa verkopen. Van sommige was de lening zelfs nog niet afbetaald.”

Voor Chris Poppe was het een gitzwarte, maar uiteindelijk toch ook een leerrijke ervaring. “De crisis heeft ons geleerd niet alle eieren in dezelfde mand te leggen. We hebben dan ook zwaar ingezet op diversificatie. Zowel geografisch – we zijn nu ook in Nederland actief – als in activiteiten. Zo hebben we ons assortiment uitgebreid met ledverlichting. Maar we hebben nog altijd veel schrik om nieuwe investeringen te doen”, zegt Poppe, die al jaren met een aftandse bestelwagen rondrijdt.

Dirk Van Thuyne

“Voor installaties van zonnepanelen lijken groepsaankopen me geen goede zaak, want om de goedkoopste te zijn, zullen de aanbieders besparen op de kwaliteit”