De grote ambities van Tobania

Tobania, de fusie van de IT-bedrijven Tobius en de Saga Consulting Group, mikt dit jaar op 64 miljoen euro omzet en 650 medewerkers. Hun samenvoeging moet ook een probleem van opvolging en rendabiliteit oplossen.

De koppelaar achter het huwelijk is Ventures4Growth van Chris Raman en Nico Vande Kerckhove. “Wij moesten uitkijken naar bedrijven die bij hen konden aansluiten. Ze droomden van de nieuwe digitale wereld”, vertelt Chris Raman over de stichters van Tobius, Lode Peeters en Xavier Van Looy. Daarmee bedoelt hij de invasie van apps, smartphones en sociale media in de zakelijke informatica en de overgang naar online computing, alias de cloud. De partner in het huwelijk is Saga Consulting Group, het geesteskind van Etienne Schreurs, een veteraan uit de tijd dat IBM nog System 36-minicomputers maakte.

“Natuurlijk kende ik Etienne Schreurs goed. Wij zijn generatiegenoten”, geeft Raman grif toe. Raman looft de “enorme complementariteit” van de twee bedrijven. “Zij hebben zogoed als geen gemeenschappelijke klanten. Hun diensten- en oplossingsportfolio is zeer aanvullend. Fantastisch voor kruisverkopen. Het is een mooie kans voor het personeel.” Voor Ventures4Growth is het de grootste deal in zijn geschiedenis, bekent Raman.

Hij bevestigt dat Saga Consulting misschien wat forser is uitgevallen dan de Tobius-aandeelhouders voor hun aanstaande in gedachten hadden. De Saga-groep was met haar 123 werknemers in 2013 flink wat groter en vooral winstgevender dan de 82 werknemers van Tobius.

Lode Peeters en Xavier Van Looy, fervente golfers in hun vrije tijd, worden respectievelijk CEO en financieel directeur van de fusiegroep Tobania. Etienne Schreurs wordt voorzitter. De participaties van Schreurs in het Brusselse SplendIT en de Nederlandse Provide Group blijven buiten de fusie.

De deal helpt Schreurs van een probleem af. Saga Consulting Group deed het de jongste jaren niet meer zo geweldig, al verzekert Lode Peeters dat 2014 voor Saga “in de lijn van 2012” lag. Wat een lichte omzetdaling en een forse winststijging tegenover 2013 zou betekenen. Tobania zette als groep in 2014 57 miljoen euro om.

Dalende rentabiliteit

Etienne Scheurs had Saga Consulting in 2003 als verlieslatend IT-adviesbedrijfje overgenomen om het in 2004 te fuseren met de Belgische integratietak van T-Systems. In één klap spurtte Saga van tien naar meer dan tachtig werknemers. Schreurs behield de managers van T-Systems en boekte met vooral verhuur van personeel en de realisatie van grote IT-projecten in Java en Cobol een bedrijfswinstmarge van liefst 14,7 procent in 2008. Een belangrijk deel van de inkomsten kwam echter uit de financiële sector, die dat najaar crashte.

Niet alle eieren lagen in één mand. Saga had sinds 2009 ook een modern platform voor personeelsopvolging in de zorgsector ontwikkeld. Vandaag is dat pakket bij meer dan 100 ziekenhuizen en 300 rust- en verzorgingstehuizen in gebruik, met nu uitbreiding naar andere sectoren met complexe en voorwaardelijke personeelsschema’s zoals retailers en volcontinu fabrieken. “PepsiCo en Deli XL in België gebruiken het”, zegt Etienne Schreurs. Intussen zijn er ook contracten in Frankrijk, Nederland en Duitsland, meldt Lode Peeters. De activiteit, die in Saga Systems is ondergebracht, haalt een bedrijfswinstmarge van meer dan 15 procent.

Ook belangrijk was de diversificatie in webdesign en onlinecommunicatie, waar Schreurs in 2008 het Limburgse anaXis overnam. Dat werd een begrip in web-sites en apps voor gemeenten en cultuursteden. Met hun werk won Mechelen twee jaar na elkaar de Indigov-titel van de beste gemeentelijke Vlaamse website in 2010 en 2011. “Wij hebben nog altijd de belangrijkste vijf steden in Vlaanderen: Brugge, Antwerpen, Hasselt, Brussel en Knokke”, lacht Schreurs. AnaXis piekte in 2011 met een bedrijfswinstmarge van 12 procent over een omzet van 4,6 miljoen. De jaren nadien daalde het operationele rendement tot nog amper 3 procent in 2013. “Toenemende concurrentie en prijsdruk van de andere Belgische webontwikkelaars”, geeft Peeters als verklaring.

Lage overhead, hoge winst bij Saga

“Vanaf 2010, 2011 hebben wij bij Saga wel wat managementproblemen gekend”, zegt Schreurs. Uit onvrede met de tegenvallende rentabiliteit na de financiële crisis ontsloeg Schreurs na zeven jaar de CEO van Saga Consulting, Thierry Parquet, die ook de Belgische managing director van T-Systems was geweest. Twee opvolgers konden evenmin het tij keren.

Een rondvraag schetst Etienne Schreurs als een entrepreneur die de rentabiliteit hoog hield door te besparen op administratie en overhead. De werkdruk was hoog. “Er was een kortetermijnbeleid”, zegt een ex-werknemer. Saga Consulting keerde geregeld wel een dividend uit aan de holding EMV Beheer van Schreurs — 5,3 miljoen euro tussen 2008 en 2013.

Grote groei, lage winst bij Tobius

Tobius is een beetje het omgekeerde verhaal. Lode Peeters en Xavier Van Looy startten Tobius begin 2006 met 61.500 euro eigen centen en zonder extern kapitaal. Tobius is, net als Saga, gelauwerd als Trends Gazelle. In 2013 was de omzet 24 miljoen. De operationele winst was minder dan 1 procent. Peeters: “Als je zo snel groeit, moet je constant investeren in systemen om je bedrijf goed te beheren. Je moet nieuwe of betere oplossingen bieden. Je neemt risico’s. Je boekt niet altijd onmiddellijk het verhoopte succes, maar je hebt wel de extra kosten. Dat zit bij ons allemaal direct in de resultaten.”

Saga, daarmee vergeleken, groeide als een entrepreneur, zonder veel structuur, bevestigt Schreurs. “Wij hebben in de Saga-groep nooit echt gekeken naar die organisatorische toekomst, het zoeken naar die mensen, de tools die daarvoor nodig zijn, het beheren van de projecten. Dat is historisch gegroeid op basis van een excelletje.”

Wim Bijnens, de broer van algemeen directeur Stijn Bijnens van LRM, werd in de lente van 2012 door Etienne Schreurs bij Saga binnengehaald, om de groep onder de merknaam Saga samen te brengen, overtollig management weg te halen en Saga verkoopbaar te maken. De deal is bijzonder discreet onderhandeld, bevestigt Raman.

Peeters denkt dat de meer gestructureerde aanpak van Tobius voor de nieuwe groep heilzaam kan zijn. “Bij Saga had elk bedrijf bijvoorbeeld zijn eigen klantenrelatiebeheersysteem (CRM), zonder integratie. Wij werken op één CRM. Eind maart zal alle commerciële informatie van Saga daarop staan. Hetzelfde met de boekhouding, het projectbeheer en het documentbeheer. Wij zullen de organisatie dus veel actiever commercieel kunnen sturen.” Tobius werkt met jaarlijkse, drie- en vijfjaarlijkse budgetten en bedrijfsplannen en met maandelijkse controles. Peeters: “Tegelijkertijd hebben onze managers een grote beslissingsautonomie en hebben we een vlakke hiërarchische organisatie.”

Forse groeiplannen

Het fusiebedrijf Tobania springt fluks hoger in de pikorde. Tobius, uitsluitend een Golden Microsoft-partner, is vooral actief in de verhuur van personeel, waar de tarieven onder druk staan. Met Saga krijgt de fusievennootschap nu werknemers met referenties in heel grote IT-projecten en specialisaties in Oracle, mainframeprogramma’s en opensource-technologie zoals PHP en Java. De klantenkring wordt ook aanzienlijk breder.

In het lopende jaar voorziet het businessplan van Tobania in 37 miljoen euro omzet uit de verhuur van gekwalificeerd IT-personeel, waar het concurreert met RealDolmen, Cegeka, Ordina, Sogeti en een rist anderen. Bijna 20 miljoen komt uit projectimplementaties tegenover concurrenten als Avanade of Delaware. De rest van de 64 miljoen geprojecteerde omzet komt uit gebruikerssupport voor toepassingen van alle Belgische grootbanken, Isabel en Worldline, uit de systemen voor personeelsopvolging en uit beveiligingsoplossingen. “Klanten verwachten partijen die hen kunnen ontzorgen met een dienstenaanbod van A tot Z”, zegt Peeters, verwijzend naar de complexiteit bij de integratie van apps, smartphones, websites, administratieve basissystemen en de cloud.

Honderd aanwervingen

Peeters: “Schaalgrootte is heel belangrijk. Iedere grote organisatie heeft een top vijf van strategische partners. Wij moeten nu mee in die lijst zitten. Minstens.”

Tobania denkt dit jaar ongeveer 100 werknemers aan te werven om te komen tot 350, met nog eens 300 in onderaanneming. “Er zijn er weinig in België die zo groot zijn en het label ‘echt Belgisch’ dragen”, wijst hij. Schreurs blijft een actieve voorzitter, zij het dat hij meer tijd zal nemen voor het jachtseizoen. “Ik blijf doen wat ik het liefste doe: projecten vinden”, zegt hij.

BRUNO LEIJNSE

De verkoop van Saga werd bijna twee jaar voorbereid.