De floppykiller

De nieuwe iMac moet de legende van de in 1984 geboren Apple Macintosh doen herleven. Hij biedt een verrassend ontwerp, een vermogen van topklasse en… geen diskettes.

Het is een doorschijnend object in wazig wit en smaragdblauw. Sommige mensen vinden dat het op een helm lijkt. Het is de nieuwe microcomputer van Apple, de iMac, die midden augustus in de Verenigde Staten en vanaf 1 september in België (1) op de markt komt.

Toen in juli op MacWorld in New York, het grote zomergebeuren van Apple, de iMac voor het eerst werd voorgesteld, waren er meer dan honderd machines beschikbaar en het was een gedrum van jewelste om de toestellen te zien en te betasten: de platte, ronde muis met tweekleurige bol, het transparante toetsenbord met antracietgrijze toetsen, het slanke monitorblok, de behendig gecamoufleerde stekkers, de gebogen ventilatiegleuven.

Net als in 1984

De iMac vertegenwoordigt een hele reeks favoriete concepten van Steve Jobs, die sinds juli 1997 ad interim-manager is van Apple. De uiterste eenvoud, de lijn, de aandacht voor het detail. En ook een beetje de hooghartige overtuiging beter te zijn dan de rest. “Think different”, zegt de reclamecampagne. Dat lukte in 1984 – zij het niet onmiddellijk – met de eerste Macintosh, die de muis, vensters en rolmenu’s populair maakte. Vandaag zijn er meer dan 20 miljoen Macs in de hele wereld. Waarom zou het in 1998 niet opnieuw lukken?

Apple is teruggekomen van twee crisisjaren – gevolg van de concurrentie van Windows 95 en een gebrek aan vernieuwing. Het heeft inderdaad veel terrein verloren: in België bedroeg het marktaandeel voor het tweede trimester 4,3%. Twee jaar geleden lag het dicht bij de 10% en het record was in ’92/’93 bereikt met 26%.

Maar toch bevinden zich nog tien miljoen Macs bij particulieren. En bij Apple Benelux weet men te vertellen dat, ondanks de moeilijke jaren, slechts 13% van de particuliere Mac-klanten op Windows pc’s zijn overgestapt. “De meeste gebruikers beschikken over apparatuur die drie tot vier jaar oud is en dus rijp voor vernieuwing,” zegt Steve Jobs, die niet twijfelt aan de trouw van zijn klanten.

Een aparte mix

Op het vlak van het design ontgoochelt de iMac niet. Net als de eerste Mac, die verraste met zijn compacte, bijna menselijke esthetica, zijn geïntegreerde scherm – te klein voor de huidige normen – en zijn handgreep. Nu staat die in het Museum of Modern Art in New York.

De esthetica is niet alles. De iMac is ook een heel persoonlijke cocktail, wat ongebruikelijk is in de micro-informatica. Voor één keertje stelt een constructeur een instapmodel voor met een topprocessor: de PowerMac G3. Hij zal, naast een modem van 56 kilobit/seconde, ook een Ethernet 10/100 megabit-aansluiting (lokaal netwerk) bevatten, apparatuur die men veeleer verwacht bij duurdere computers. Uit een korte test blijkt trouwens dat het systeem buitengewoon snel is.

Zal het publiek het bijzonderste trekje van de iMac aanvaarden: het ontbreken van een diskettedrive? Deze radicale optie is geen echte besparing, want een floppydrive kost niet veel. Wel vereenvoudigt ze het ontwerp van de computer, dat erg compact is. “Het is tijd om de diskette op te geven,” vindt Phil Schiller, vice president worldwide product marketing, die zich baseert op onderzoek bij gebruikers in de VS en Europa. “Wat is of was het nut van de diskette?”, vraagt hij. “Software opslaan. Die tijd is voorbij, want de softwarehuizen zijn op cd-rom overgestapt. Back-ups? Wie maakt een back-up van een moderne harde schijf van 4 gigabyte op floppy’s van elk 1,4 megabyte? Dat is ondenkbaar. Blijft over: het delen van informatie. Meer dan 90% van de ondervraagden kunnen zich echter niet herinneren wanneer ze voor het laatst bestanden op floppy hebben uitgewisseld. In 1984 was Apple één van de eerste constructeurs die 3,5 inch-diskettes lanceerde, nu zal het de eerste zijn om ermee te stoppen. De Ethernet-aansluiting en de modem, noodzakelijk voor het Internet, bieden voldoende middelen voor het uitwisselen van informatie. En de cd-romspeler blijft present.

Daarnaast hebben de leveranciers van accessoires een markt opgemerkt. Verscheidene specialisten kondigen afzonderlijke drives aan, zoals Iomega met zijn Zip voor schijven van 100 megabyte en Imation, dat zijn drives zelfs een doorschijnend design zal geven.

Zoek de stekker

Naast de diskdrive verwijdert en vernieuwt Apple nog een ander onderdeel: de stekkers voor de accessoires. De kleine ADB-connector voor de printeraansluiting en de meer krachtige SCSI voor andere randapparatuur (scanner, extra drives…) ontbreken op de nieuwe Macintosh. Ze zijn vervangen door twee connectors van de nieuwe generatie: USB ( Universal Serial Bus) waarop men een hele reeks toestellen tegelijk kan aansluiten.

Deze radicale verandering zal een schok betekenen voor de gebruikers die nog randapparatuur bezitten die ze op de nieuwe Mac willen aansluiten. Zij zullen hun toevlucht moeten nemen tot adapters. Bovendien zijn er nog maar weinig leveranciers van randapparaten met een Macintosh USB-aansluiting. Volgens Steve Jobs is de ommekeer gerechtvaardigd: “USB is dertig keer sneller dan de oude SCSI-poort van Apple. Men kan er tot 127 toestellen tegelijk op aansluiten. En het systeem is hot-pluggable, wat betekent dat men de computer niet moet uit- en weer inschakelen telkens wanneer men een accessoire toevoegt of verwijdert.” USB moet ook het ontbreken van uitbreidingsslots goedmaken. De uiterst compacte iMac is immers niet voorzien op de bijkomende kaarten die zowel in de wereld van de pc als in die van de Mac gebruikelijk zijn.

Ongeveer 100.000 bestelllingen

Men kan zich afvragen hoe dit erg bijzondere model zal worden onthaald. Volgens de San José Mercury News, de krant van Silicon Valley, zijn er al 100.000 stuks besteld en produceert de fabrikant 400.000 exemplaren om de eerste gebruikers tevreden te stellen. In vergelijking met de wereld van de Windows pc, met haar miljoenen computers, zijn dat nog bescheiden cijfers. Toch zou het succes van iMac Apple de kans moeten geven om met de woorden van Marc Twain te zeggen: “Het nieuws van mijn dood is duidelijk overdreven”.

(1) De prijs is nog niet bepaald, maar zou tussen de 60.000 en 65.000 frank moeten liggen. De computer bevat een G3 PowerMac-processor van 233 megaherz, een harde schijf van 4 gigabyte, 32 megabyte RAM-geheugen (voor Internet en Office 98 is 64 aanbevolen), een modem van 56 kilobit/seconde, twee ingebouwde luidsprekers, een 15 inch monitor, een Ethernet 10/100-connector met RJ 45-aansluiting en een Rage IIC 2D/3D grafische kaart.

ROBERT VAN APELDOORN