Frankrijk staat voor een verdeeld jaar, nu gegadigden van alle kleuren hun kansen testen als tegenkandidaat voor Emmanuel Macron in de presidentsverkiezingen van het voorjaar van 2022.
In 2017 verpletterde Emmanuel Macron de grote partijen ter linker- en ter rechterzijde. Maar de socialisten en de republikeinen zijn lokaal nog diep verankerd. Dus zullen ze het allebei goed doen bij de regionale verkiezingen in maart. De kans is klein dat de partij van Macron, La République En Marche, in een van de dertien regio’s wint. Dat toont haar structurele zwakte.
Iemand om in de gaten te houden is Xavier Bertrand. De ex-republikein wil in Hauts-de-France worden herverkozen als president van de regionale raad. Die overwinning wil hij gebruiken als opstapje naar een kandidatuur bij de presidentsverkiezingen in 2022. Hij heeft zich daartoe een modieus anti-Parijs imago aangemeten.
In het linkse kamp moeten de ruziënde socialisten en groenen het eens worden over één kandidaat. De socialisten zijn een schaduw van vroeger. De groenen zijn optimistischer, want ze hebben in 2020 verscheidene gemeenteraden veroverd. Maar een groot deel van hun aanhang woont in grootsteden en het zal hen moeite kosten om de interne ruzies bij te leggen. Hier is Anne Hidalgo iemand om rekening mee te houden. De socialistische burgemeester van Parijs is herverkozen met steun van de groenen. Als ze kan rekenen op de steun van de groenen en haar grootstedelijke imago van zich afschudt, kan ze een ernstige presidentskandidaat zijn.
De concurrenten van Macron willen tot elke prijs een herhaling van de vorige presidentiële tweede ronde vermijden, toen Macron het opnam tegen de extreemrechtse Marine Le Pen. Zij heeft een trouwe nationalistische achterban en zal inspelen op oude angsten (migranten) en nieuwe (covid-19, complotten) om het wantrouwen tegen de elite aan te wakkeren.
Diplomatiek activisme
Onder kritiek van alle kanten zal Macron een grillig spel van politieke evenwichtskunst moeten spelen. Hij moet balanceren tussen links en rechts, en tussen Parijs en de regio’s. Zijn imago van vrijemarktaanhanger zal hij tegengaan met een stimuleringsprogramma van 100 miljard euro, waarvan een derde is gereserveerd voor groene maatregelen. Hij zal zijn campagne tegen islamistische extremisten voortzetten en tegelijk meer maatregelen nemen ter verbetering van het onderwijs in de overwegend islamitische voorsteden. Macron doet het slecht in de peilingen, maar is vaak op zijn best als anderen hem afschrijven.
Het jaar zou nog turbulenter worden als de overheidssteun wordt teruggedraaid, bedrijven sluiten en banen verloren gaan. Maar terwijl hij worstelt met onvrede in eigen land, zal Macron zijn positie in het buitenland verstevigen en de leemte invullen die Angela Merkel achterlaat bij haar afscheid in de herfst. Er dreigt wrijving als de Franse president Europa probeert om te vormen tot een krachtige speler tegen rivaliserende grootmachten. Niet iedereen zal zijn diplomatieke activisme waarderen, maar in het Europa na de brexit en na Merkel ligt het leiderschap voor het grijpen.
De auteur is bureauchef Parijs van The Economist
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier