De euro in het oog van de storm

De auteur is hoofdeconoom van Petercam Vermogensbeheer.

Reacties: visienoels@trends.be

(*) Nouriel Roubini and Brad Setser, The Sustainability of the US External Imbalances, CES Ifo Forum, Mei 2005.

Mensen zijn groepsdieren. Moeten ze iets op hun eentje doen, dan gebeurt dat vaak met tegenzin. In groep daarentegen… Het zou moeilijker zijn geweest voor kunstenaar Spencer Tunick om 3000 keer één persoon zo gek te krijgen om zich naakt in de regen in Brugge te laten fotograferen, dan in één keer 3000 mensen.

Rijden met de achteruitkijkspiegel. Het is naar dat groepsgedrag dat de beleggers kijken. Technische analyse is slechts een van de manieren om het gedrag van de beleggersmassa gade te slaan. Als de massa van richting verandert, wordt dat signaal al snel opgepikt. Vorige week werd zo’n gedragswijziging opgemerkt in de dollar: de euro verzwakte tegenover de dollar en doorbrak een steunlijn.

Technische analyse is verdienstelijk, maar heeft nog altijd iets weg van een auto besturen door alleen maar in de achteruitkijkspiegel te turen. Een betrouwbare gids, tot aan de eerste bocht… Ook vorig jaar doorbrak de euro een technisch steunpunt tegenover de dollar. Maar in de tweede jaarhelft krijgt de dollar altijd een appelflauwte, zo leert de recente geschiedenis. En dus werden er al snel nieuwe lijntjes getrokken.

Een lawine van slecht nieuws. Daarbij komt dat euroland wordt overspoeld door slecht nieuws. De groei in Duitsland valt tegen, net als alle economische indicatoren (IFO, ZEW, NBB…). Blijkt ook dat de zogenaamde Club Med-landen hebben geknoeid met hun tekorten, wat vooral in Portugal (een deficit van 7 %!) hard aankomt. In Duitsland verloor de partij van Gerhard Schröder de verkiezingen in Nordrhein-Westfalen. En natuurlijk zijn er de referenda in Nederland en – vooral – Frankrijk: europessimisten in vooral de Angelsaksische landen dromen al luidop van het einde van de euro. In onze column van 31 maart voelden we de bui al aankomen: “Als de markten vanaf nu focussen op de Franse uitkomst, kan de neerwaartse druk op de euro verder oplopen”.

Stress in hedge funds doet dollar stijgen. Het is dus niet moeilijk om vandaag een schuldige te vinden voor de zwakte van de euro. Maar de sterke dollar heeft ook veel te maken met stress in de sector van de hedge funds, de hefboomfondsen. De genieën van de haute finance hebben sinds begin dit jaar een negatieve return laten optekenen. Daarbij speelden enkele onverwachte gebeurtenissen een rol.

Zo was er de Amerikaanse miljardair en casino-uitbater Kirk Kerkorian, die een gokje van 1 miljard dollar waagde op het aandeel GM. Tegelijkertijd werd de schuld van GM en Ford door de ratingbureaus tot ‘junk’ gedegradeerd. De plotse stijging van het aandeel en de daling van de obligatie zetten de hedge funds op het verkeerde been.

Teleurgestelde beleggers die hun geld willen terugtrekken, moeten meestal een lock-up-periode uitzitten. Dat wil zeggen dat ze een tijdje moeten wachten op hun geld. De echte test voor de hedge funds zou daarom wel eens op het einde van dit kwartaal kunnen komen. Als versnelde exits leiden tot nieuwe gedwongen verkopen, kan dit de prestatie van de hedge funds nog meer doen afkalven, wat nieuwe uittredingen zal aanmoedigen.

Een kenmerk van hedge funds is dat ze voor elke dollar die ze beleggen, ongeveer twee extra dollars ontlenen. In de periode 2001-2004 is er ongeveer 500 miljard dollar naar hedge funds gevloeid. De impact op de markten bedraagt dus wellicht meer dan 1,5 triljard dollar. Dat ontlenen gebeurde hoofdzakelijk in dollar, iets wat toch bijna gratis kon dankzij Alan Greenspan, de voorzitter van de Amerikaanse centrale bank. Omgekeerd betekent dit evenwel dat voor elke dollar die nu uit de fondsen wegvloeit, drie dollar aan posities in de markten wordt ontmanteld. Het gevolg is dat deze fondsen nu dollars terugkopen, wat een belangrijke invloed heeft op de dollarkoers. Dat blijkt ook uit de grafiek. De zwakte in de hedge funds veroorzaakt een (tijdelijke) sterkte van de dollar.

Ben(edictus) Bernanke. De stemming in verband met de dollar is sinds begin dit jaar compleet omgeslagen. Het hoogtepunt van het europessimisme zal wellicht worden bereikt met het Franse referendum. Fundamenteel is er echter weinig veranderd. De VS moet 90 % van het beschikbare wereldwijde spaaroverschot aantrekken om zijn schuldboulimie te voeden. De Amerikaanse prof Nouriel Roubini berekende dat het Amerikaanse tekort als een sneeuwbal aangroeit, en voor meer dan driekwart door de centrale banken wordt gefinancierd (*). En paus Greenspan zal waarschijnlijk worden opgevolgd door Ben(edictus) Bernanke, de herontdekker van de drukpers. Een bijna garantie voor nog meer dollarzwakte.

Is het niet vooral tijdens de zomer dat mensen zich plotseling bewust worden van hun overgewicht? De kans blijft dus groot dat na de zomer Spencer Tunick overmoedige dollarbeleggers in hun blootje kan verrassen. Als de dollar weer een koers van 1,42 euro opzoekt…

Geert Noels