De echte liberalisering

Telefoneren over het Internet breekt dit jaar door, voorspellen trendwatchers en beleggingsbladen.

“Telefoneren over het Internet werkt totaal niet,” vindt Rudy Mattheus, president van IDX Belgium, het internationale faxnetwerk dat nu ook telefooncapaciteit van WorldCom in België gaat verdelen. “Wij hebben tests gedaan, zowel hier als in de VS en het resultaat is overal hetzelfde. Bij een georganiseerde demonstratie kan het met veel geluk iets geven, maar als in die buurt meer trafiek naar dezelfde knoop wordt gestuurd, loopt het in het honderd.”

De Europese Commissie

zegt het minder expliciet, maar zette vorig jaar Internet-telefonie nog op de lijst van volledig geliberaliseerde diensten, onder meer omdat de techniek te onvolmaakt was om al serieus te worden genomen. Zij voegde daar wel voorzichtig aan toe dat “met de evolutie van de beschikbare software en capaciteit, deze inschatting misschien wel moet worden herzien.”

En misschien wel heel erg snel. Want hoewel op het terrein Internet-telefonie nog niet veel voorstelt 2 miljoen particuliere en evenveel zakelijke gebruikers volgens schattingen van International Data Corporation ( IDC) is het een hot topic. IDC verwacht eind dit jaar al 6 miljoen zakelijke en 4 miljoen particuliere gebruikers en Forrester Research ziet tegen 2004 op de Amerikaanse markt al 4 percent van de trafiek van de telecom-operatoren naar Internet Protocol ( IP)-netwerken afvloeien ongeveer 3 miljard dollar. De analisten spreken daarbij meer precies over IP-telefonie in plaats van over Internet-telefonie. Zij bedoelen daarmee alle gesproken communicaties die via het Internet Protocol verlopen, niet alleen op het publieke Internet, maar ook op particuliere Intranets. En in die laatste omgeving, waar de gebruiker de controle heeft over alle aspecten van het netwerk, ziet het kwaliteitsplaatje er heel anders uit. ” IDX gebruikt IP-telefonie over zijn eigen frame relay netwerk naar onder meer China, Hongkong en Taiwan. De kwaliteit daarvan is prima,” weet Rudy Mattheus van IDX. Een degelijk transportnetwerk is dus essentieel voor IP-telefonie van goede kwaliteit.

Goedkoper

De early adopters particulieren en sommige zeer prijsbewuste bedrijven zijn vooral geïnteresseerd in de besparing die IP-telefonie via het Internet kan opleveren. Het betekent immers dat men via zijn vaste Internet-dienstenleverancier wereldwijd kan bellen tegen lokaal tarief. Om het kwaliteitsprobleem onder controle te krijgen, leveren verschillende firma’s nu ook IP-telefonie over eigen, particuliere netwerken : NetWorks Telephony Corp., Concentric Network en IDT Corp., bijvoorbeeld. IDT rekent momenteel 30 dollarcent (11 à 12 frank) voor een minuut bellen met België. Qwest Communications International wil vanaf deze maand via zijn eigen netwerk zelfs goedkope IP-telefonie van telefoon-tot-telefoon aanbieden. Er is geen multimediacomputer voor nodig. Na het intikken van een toegangscode en een paswoord kunnen gebruikers Qwest mikt op kmo’s het nummer van hun correspondent intikken.

Maar de kostenbesparing

is een tijdelijk voordeel, dat vooral een nichemarkt zal aanspreken, menen sommige analisten. Intug, de internationale vereniging van telecommunicatiegebruikers, verwachtte vorig jaar dat Internet-telefonie tegen 2001 ongeveer 2 % van de 95 miljard dollar aan internationaal verkeer zal uitmaken. Wat toch nog altijd een kleine 70 miljard Belgische frank betekent.

Nieuwe toepassingen

Het echte belang van IP-telefonie ligt elders, in de nieuwe toepassingen die mogelijk worden. “De integratie van spraak, data, beeld, mobiele communicatie in één platform maakt nieuwe diensten mogelijk op het vlak van training (on line-interactief onderwijs), support (spreken en tegelijk bestanden via klikken-en-slepen doorgeven), verkoop (van financiële diensten, reizen…), gezondheidszorg (telediagnose), noodhulp of beveiliging (bewakingscamera’s),” zegt Antti Akras van Telecom Finland International ( TFI) in Brussel. “De meeste van die toepassingen moeten nog worden uitgewerkt, IP-telefonie is daar maar een elementje van,” zegt Akras, die verwacht dat deze toepassingen over een paar jaar zelfs via mobiele breedbandnetwerken (breedband-GSM) zullen lopen. Zijn bedrijf Telecom Finland de Finse PTT was de eerste klassieke operator om IP-telefonie als commerciële dienst aan te kondigen, einde 1996.

In Brussel

heeft het call center Sitel zijn eerste klant een informaticabedrijf gewonnen voor zijn nieuwe Internet Call Center, een systeem dat IP-telefonie integreert en waarbij operatoren en oproepers over één lijn kunnen spreken en gegevens uitwisselen. Een oproepknop naar een dergelijk call center wordt in de nabije toekomst waarschijnlijk een standaard item op commerciële sites. TFI is niet de enige Europese operator die IP-telefonie ernstig neemt. Deutsche Telekom heeft zopas 21,1 percent gekocht van de Israëlische IP-telefoniepionier VocalTec. De Duitsers nemen ook gegarandeerd 30 miljoen dollar aan VocalTec-producten af, waarvan het leeuwendeel in de komende twee jaar. Volgens voorzitter Ron Sommer zou het onverstandig zijn tegen de IP telefonie-trend in te gaan. “Hier zijn maar twee types firma’s : deze die traag zijn om mee te gaan en de snelle,” verklaarde hij in het magazine Computer Business. Nog in Duitsland heeft mediaWays, de Bertelsmann-debis Systemhaus Internet Service Provider (ISP), beloofd van tegen begin 1998 al zijn toegangspunten met een IP-telefonie “gateway” uit te rusten. “Daarmee kunnen we Internet-telefonie met een kwaliteit zoals in het netwerk van Deutsche Telekom aanbieden,” stelt mediaWays. America Online (waarvan de Duitse tak AOL Deutschland klant is bij mediaWays) werkt zelf aan een IP-telefonie-toepassing voor zijn 9,5 miljoen abonnees.

Leveranciers volgen

De shift naar IP-telefonie wordt ondersteund door bedrijven als Cisco, dat de dominante leverancier is van knooppunten (routers) voor het Internet en recentelijk een spraak-op-IP-module heeft uitgebracht voor routers in Intranets. Een hele groep bedrijven, waaronder Nortel en Lucent, verkopen nu ook gateways om IP-telefonie naadloos te koppelen aan het telefoonnetwerk. Een minuscule markt vandaag nog, maar waarvan Frost & Sullivan voorspelt dat ze in 2000 goed zal zijn voor 1,2 miljard dollar aan omzet. De spectaculaire groei van de Internet-markt leidt er trouwens toe dat fabrikanten van telefonie-infrastructuur zich nu bij IP-leveranciers inkopen. Lucent betaalde vorig jaar 650 miljoen dollar voor Livingston Enterprises, Siemens kocht (samen met Newbridge) RaDNet voor 75 miljoen dollar en Nokia telde in december 120 miljoen dollar neer voor Ipsilon.

Ondanks het enorme momentum zullen in de (Belgische) praktijk vele bedrijven nog heel lang braafjes hun dure computer- en dito telefoonnetwerken gescheiden houden en rustig verder afschrijven. Pas als er toepassingen komen die de multimediacapaciteiten van Internet/Intranetverkeer interessant maken, komt daar verandering in.

BRUNO LEIJNSE

GEWOON MET DE TELEFOON Bellen via het Internet, aan de kwaliteit wordt gewerkt.