De dieren van Binche

Binche associëren we met zijn folkloristische ‘Gilles’. Maar het mag ook trots zijn op z’n Musée du Carnaval et du Masque, waar nu een tentoonstelling loopt over maskers en dieren.

Het Musée du Carnaval et du Masque in Binche is slechts indirect beroemd. Heel wat liefhebbers van optochten, sinaasappelen gooien en andere folkloristische geneugten weten zelfs niet dat het bestaat, hoewel het alles te maken heeft met carnaval en zijn vele uitingen wereldwijd. Daar blijft het echter niet bij. Wanneer de middelen het toelaten, organiseert het museum ook tijdelijke tentoonstellingen en om zijn 25-jarig bestaan te vieren, heeft het in samenwerking met andere Belgische musea een mooie tentoonstelling op poten gezet rond maskers en dierlijke voorstellingen daarvan. Er zijn heel wat mooie, representatieve voorwerpen aanwezig en het resultaat oogt in al zijn verscheidenheid heel aantrekkelijk zowel voor liefhebbers als voor habitués van etnografische collecties.

Zo’n 200 tentoongestelde stukken laten zien dat in rituele, religieuze en mythologische contexten mens en dier nauw verbonden zijn. Vaak is het dier de bemiddelaar tussen de bovennatuurlijke krachten, de goden en de mensenwereld. Uit tegennatuurlijke paringen komen dan soms hybride wezens voort, half-mens, half-dier. Elke figuur, van minotaurus tot Anubis (de god met de jakhalskop), van de Mexicaanse zonnegod (vereenzelvigd met de adelaar) tot de Chinese draken (symbolen van de macht van de keizer), draagt afhankelijk van de cultuur of beschaving, minder of meer heilzame tekens in zich.

Er worden verscheidene archeologische stukken tentoongesteld uit China, Gallië of Griekenland. Maar de meest spectaculaire stukken komen uit Oceanië, zwart Afrika en Amerika: Kachina-maskers van de Hopi-indianen uit New Mexico, helmkammaskers uit Niger, Papoea-maskers uit de Sepik… elk met een verrassende, ontroerende en soms angstaanjagende expressiviteit. Ze zijn onmogelijk in te delen in universele types maar we kunnen ze met veel genoegen beschouwen als getuigen van een levenskrachtige en tevens fundamenteel spirituele kunst, die tegelijk esthetisch is en groot vakmanschap verraadt. Textiel, hout, pluimen, schelpen, vlechtwerk… geven op boeiende wijze een idee van de geloofsovertuigingen die heers(t)en over heel de wereld.

‘Les jardins de l’imaginaire’, Musée du Carnaval et du Masque, rue du Saint-Moustier 10, 7130 Binche. Tot 22 december, van 9.30 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 18.00 uur. Vrijdag en zaterdagochtend gesloten. Tel. 064-33 57 41.

Alain Delaunois