De Chinese verankering

Hoe kwetsbaar is Hongkong na de hereniging met het Chinese moederland ? VBO-topman Tony Vandeputte en Philippe de Buck van Fabrimetal trokken op studiereis. Trends sprak ook met Belgische ondernemers.

Hongkong.

Blijft Hongkong na de hereniging met China op 30 juni aanstaande een welvarende groeipool in Zuidoost-Azië of verwordt het over een decennium tot een soort Venetië van de Stille Oceaan ? Havensteden als Buenos Aires of Beiroet ondergingen dit soort afkalving : van dé economische en financiële draaischijf in hun regio werden ze een doorvoerhaven. Tony Vandeputte en Philippe de Buck, respectievelijk gedelegeerd bestuurder van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) en van de federatie van metaalverwerkende bedrijven Fabrimetal, keerden zopas terug van een studiereis op uitnodiging van de Hongkong-regering. Zij spraken met topambtenaren, Chinese en Belgische zakenlui. “In alle kringen overheerst rotsvast vertrouwen in de toekomst. Ze hebben in het verleden aangetoond dat ze feilloos kunnen anticiperen op economische ontwikkelingen en zullen dat blijven doen,” zegt Tony Vandeputte. “In vijftien jaar heeft Hongkong zichzelf omgevormd van een klassiek lagelonenland met een eenvoudige industrie tot een diensteneconomie (84 % van het BNP), terwijl het delokaliseerde naar Zuid-China. Daar hebben ze 20.000 bedrijven neergezet, goed voor 5 miljoen jobs. Maar ook de Chinezen investeerden massaal in Hongkong. De onderlinge verwevenheid van belangen versterkt de kansen op een geruisloze overgang. Intussen beschikt Hongkong over de meest performante infrastructuur de grootste containerhaven ter wereld om als dienstencentrum overeind te blijven. En daarvan kan China profiteren. De klemtoon ligt nu ook meer op onderzoek en spitstechnologie. Ze kopen veel technologie in het buitenland. Onze bedrijven moeten daarop inspelen,” vindt Philippe de Buck. En hij citeert onze baggeraars die hem erop wezen dat in Hongkong voortdurend technologische grenzen worden verlegd : “Meer dan elders worden tijdens de grootse infrastructuurwerken nieuwe technieken uitgeprobeerd waarvan onze ondernemers kunnen leren. Meer bepaald onze bouwbedrijven. We bezochten ook een textielfabriek die zich in een paar jaar tijd omvormde tot producent van halfgeleiders. Ik zie dat niet meteen bij ons gebeuren. Het ondernemerschap drijft er op een groot zelfvertrouwen omdat men de marktmechanismen laat spelen. En dat zie ik niet wezenlijk veranderen.”

SCHADUWKANTEN ?

“Als Hongkong het Britse systeem laat varen, wordt het een Chinese stad zoals alle andere,” werpen sceptici op misschien wel een belangrijke stad, maar niet onmisbaar voor China. Het gevaar schuilt wellicht meer in “het kapitalisme Chinese stijl, dan in de Chinese communistische partij,” omdat de bestaande vermenging van politiek en zakenbelangen in Hongkong zal toenemen zonder getemperd te worden door de thans heersende strikte Angelsaksische businessethiek. Met het stijgend belang van Hongkong als “de poort naar China” (na de opendeurpolitiek van de Chinese leider Deng Xiao Ping) nam ook een aantal corrupte praktijken toe : het Chinese Volksleger helpt bijvoorbeeld buitenlandse zakenlui via Hongkong importbeperkingen in China te omzeilen.

Tony Vandeputte is er echter van overtuigd dat de pijlers van het succes van Hongkong ook in de nabije toekomst onaangetast zullen blijven (zie kader : Lessen voor België) : “China zal niet de dwaasheid begaan de kip met de gouden eieren te slachten.” Dat Hongkong zijn economisch en handelsbeleid autonoom zal blijven bepalen, leidt de VBO-topman af uit de gegarandeerde eigen vertegenwoordiging in de Wereldhandelsorganisatie ( WTO) en Apec (de alliantie voor handel tussen Amerika en de landen van de Stille Oceaan). “Er is een belangrijke taak weggelegd voor de Europese Unie,” voegt Philippe de Buck eraan toe : “De EU kan een stimulerende rol vervullen om de afspraken tussen China en Groot-Brittannië na de soevereniteitsoverdracht te doen naleven. Er bestaat een gedetailleerde checklist omtrent de duizenden beslissingen die nog moeten worden uitgevoerd. Dat is allemaal feilloos voorbereid. Het geeft de zakenwereld een groot gevoel van vertrouwen en correctheid.”

Vandeputte en de Buck menen dat onze ondernemers Hongkong moeten blijven verkennen en er initiatieven nemen, “omwille van de bijzondere kennis die daar aanwezig is zowel voor het doordringen in China als naar de rest van Zuidoost-Azië.” Zij concluderen dat indien er ondanks hun optimisme toch iets verkeerd zou lopen, dat veeleer zal zijn “omdat China het Hongkong-systeem niet altijd begrijpt en daardoor beslissingen zou kunnen nemen die het vertrouwen van zakenlui kunnen ondermijnen ; of dat Beijing een aantal moeilijke beslissingen zal moeten nemen die beter verteerd worden in een democratisch systeem.” Ze geloven dat de 59-jarige Tung Chee-hwa, zakenman en toekomstig gouverneur, de geknipte consensusfiguur is : zijn familie overbrugt netjes de kloof tussen de communistische regering van China, de kapitalistische elite in Hongkong en het regime in Taiwan. En omdat China na Hongkong ook Taiwan wil inlijven, kan Beijing de zaak in Hongkong niet verknoeien.

ERIK BRUYLAND WILLY VAN DAMME

BLIJFT HONGKONG EEN ECONOMISCH-FINANCIELE DRAAISCHIJF ? Tony Vandeputte (VBO) en Philippe de Buck (Fabrimetal) blijven geloven in opportuniteiten voor Belgische bedrijven.