De charmes van de deeleconomie

Een van mijn eerste baantjes in Los Angeles was scholieren voorbereiden op het toegangsexamen tot de universiteit. Het was mijn vroegste ervaring met wat sommigen nu de ‘gig-economie’ noemen. Maar ik wou gewoon wat extra geld verdienen voor mijn eigen universiteitsstudies.

In de Verenigde Staten zijn er 53 miljoen mensen, van wie 38 procent millennials, die dat soort flexibel freelancewerk doen. Ze bezorgen boodschappen aan huis, ontwerpen grafieken of werken als chauffeur. De verschuiving van starre uurroosters naar flexibele bezigheden doet zich voor op een moment dat de lonen stagneren en de jobaangroei slabakt.

Uit gegevens van het Amerikaanse ministerie van Arbeid blijkt dat het reële mediaaninkomen sinds het begin van de eeuw met 7,2 procent gedaald is en dat het percentage van mensen die deelnemen aan de arbeidsmarkt op het laagste punt in veertig jaar staat. In Europa hebben 23 miljoen mensen helemaal geen job en zit meer dan de helft van hen al meer dan een jaar zonder werk.

Het is die economische realiteit die de mogelijkheden die geboden worden door ondernemingen als Uber belangrijk maakt. Voor velen is het een manier om een extra inkomen te verdienen: 60 procent van de mensen die in de Verenigde Staten voor Uber rijden, heeft al een voltijdse betrekking of een parttimebaan en de helft van de chauffeurs presteert minder dan tien uur per week. Het zijn mensen die tijdelijk geen werk hebben en hun leningen moeten afbetalen, aankomende ondernemers die zeker willen zijn dat ze de huur kunnen opbrengen en ouders die sparen voor een zomervakantie. Voor heel wat gezinnen kan de mogelijkheid om per jaar 10.000 dollar extra te verdienen hun leven veranderen.

Andere mensen nemen dat soort werk aan gewoon omdat ze een job nodig hebben. Frans onderzoek toont aan dat 24 procent van de mensen die voor Uber rijden tevoren werkloos was, en dat 40 procent onder hen meer dan drie jaar werkloos was geweest.

Dat soort werk biedt mensen niet alleen meer zekerheid, maar ook meer flexibiliteit. Chauffeurs vertellen ons dat ze ervan houden hun eigen baas te zijn en hun dag zelf in te delen. Op de vraag of ze een vaste dagtaak met wat voordelen en een vast loon zouden verkiezen boven flexibel werk als Uber, antwoordde bijna driekwart dat ze zouden kiezen voor flexibiliteit.

Delen kan ook de kosten van levensonderhoud doen dalen. Auto’s zijn een van de duurste dingen die mensen kopen en toch worden ze 96 procent van de tijd niet gebruikt. In steden als Parijs, New York, Bangalore en Peking maken zoveel mensen van de dienst gebruik dat er een massa dubbel gebruik ontstaat. Er zijn passagiers die op exact dezelfde plaats en tijd wachten op een rit. Met Uberpool, dat in 2016 naar meer steden komt, kunnen ze hetzelfde voertuig nemen.

Mettertijd worden die ritten zoiets als een perpetuum mobile: een chauffeur pikt iemand op, dan iemand anders, dan zet hij een van hen af en pikt een andere op. Het is betaalbaarder omdat de kostprijs van de rit gedeeld wordt. Dat maakt het ook goedkoper dan een auto bezitten. Door een alternatief te bieden dat goedkoper is dan het bezit van een wagen, kunnen we het aantal auto’s in de stad verminderen.

We kunnen het autobezit ook verminderen door het gemakkelijker te maken om aan te sluiten op het openbaar vervoer. In New York bevond voor meer dan de helft van de Uber-ritten die buiten Manhattan begonnen of eindigden het drop-offpunt zich op minder dan een kwart mijl van een metrostation. In Portland begon of eindigde in de voorsteden een op de vier ritten in de buurt van een treinstation.

Tien jaar geleden woonde ik anderhalf jaar bij mijn ouders. Ik was een zwoegende ondernemer die met moeite de eindjes aan elkaar kon knopen. De mogelijkheden om flexibel werk te vinden, waren toen beperkt. Enkele maanden geleden, toen onze miljoenste chauffeur zijn eerste rit maakte, kwam ik tot het besef dat ondernemingen uit de deeleconomie de weg tonen naar een veelbelovender toekomst, waarin we meer zeggenschap krijgen over wanneer, waar en hoelang we werken. Het is een verschuiving die mensen de kans biedt op meer flexibiliteit, vrijheid en controle over hun leven, hun jobs en hun inkomen.

De auteur is CEO van Uber.

TRAVIS KALANICK

Ondernemingen uit de deeleconomie tonen de weg naar een toekomst waarin we meer zeggenschap krijgen over wanneer, waar en hoelang we werken.