Gaat het aanstaande week regenen? Scandinaven hoeven niet naar het weerbericht te kijken. Een blik op de elektriciteitsprijzen, geafficheerd op de elektriciteitsbeurs Nordpool, volstaat. Voor Scandinavië, dat voor 99% rekent op waterkracht voor de opwekking van elektriciteit, staat regen gelijk aan stroom. Veel regen betekent dus een hoger elektriciteitsaanbod. En een hoger aanbod betekent lagere prijzen in een vrije elektriciteitsmarkt. Sinds de Energy Act van 1991 de elektriciteitsmarkt in Noorwegen liberaliseerde, daalden de prijzen voor de industrie met 35%, de prijzen voor de gezinnen met 10%.
Elk uur van de dag berekent de Nordpool een spotprijs die voor evenwicht zorgt tussen vraag en aanbod. Soms kan die prijs zelfs negatief worden omdat heel wat producenten op sommige momenten bereid zijn te betalen om stroom te mogen leveren. Het kost hen immers meer de centrale stil te leggen en weer op te starten. De spotprijs vormt een sterk prijssignaal voor de gehele markt. Ze geeft bijvoorbeeld een idee aan een producent die stroom moet leveren aan een klant of het goedkoper is stroom aan te kopen op de beurs of die zelf op te wekken.
De spotprijs is echter heel volatiel. Op dagbasis bedraagt de gemiddelde schommeling tot 100%. Die prijsrisico’s willen producenten en consumenten niet lopen. Nordpool ontwikkelde daarom verzekeringen tegen die wispelturige prijs. Die verzekeringen heten ‘futures- en forwardcontracten’. Die stipuleren bijvoorbeeld dat een producent zijn opgewekte stroom in december aan een nu afgesproken prijs kan verkopen aan een klant. Het verschil met de spotprijs op de dag van de levering wordt dan financieel geregeld tussen de partijen. De vraag naar die verzekeringen is groot. De financiële markt die de prijsrisico’s verhandelt, is op de Nordpool al driemaal groter dan de fysieke markt.
“De futuresmarkt tovert de grondstof elektriciteit ook om in een dienst die we de klant kunnen aanbieden”, zegt Jean De Kelver. En met dienstverlening is meer geld te verdienen dan met grondstoffen. De dienst kan er bijvoorbeeld in bestaan een aluminiumproducent elektriciteit te leveren aan een prijs die geïndexeerd is aan de aluminiumprijs. Scandic Energy, voor 92,5% in handen van Tractebel en Electrabel, is een van de actieve spelers op de Nordpool. Voor Electrabel is het een laboratorium om de complexe risicoposities die trading en dienstverlening aan derden meebrengt en de prijsrisico’s verbonden met het eigen productiepark te leren beheersen.
Daan Killemaes
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier