DE BEURS VOOR DUMMIES

Een tentoonstelling in het voormalige Beursgebouw aan de Aspachlaan in Brussel maakt de beurs bevattelijk voor een breed publiek.

Motor van voorspoed

Het uiteenspatten van de internetbubbel in 2000, de gevolgen van de kredietcrisis in 2008 en de uitwassen in de banksector hebben het imago van de financiële wereld een knauw gegeven. Nu en dan wordt de beurs voorgesteld als een casino. Tot groot ongenoegen van Jacques Berghmans, de baas van de vermogensbeheerder TreeTop Asset Management en de drijvende kracht achter de tentoonstelling Behind the Numbers in het voormalige Beursgebouw in Brussel.

Met die expo wil hij de beurs in eer herstellen. Door de geschiedenis sloegen de aandelenmarkten een brug tussen ondernemers en kapitaalkrachtige mensen. Samen durfden ze risico’s te nemen. Zo zorgden ze ervoor dat de industrie in de negentiende eeuw bloeide. Jacques Berghmans ziet het beursgebouw als een “monument van de vooruitgang”. Ook al wordt het gebouw binnenkort, tot zijn grote spijt, omgevormd tot een biertempel.

Vraag en aanbod

Het is al een kwarteeuw geleden dat de wisselagenten elkaar in het Beursgebouw aan de Brusselse Anspachlaan nog in levende lijve ontmoetten, gewapend met de aankoop- en verkooporders van hun cliënten. Vandaag is de beurs een informaticasysteem dat het resultaat van zijn berekeningen in real time toont op duizenden schermen.

Maar de tentoonstelling leert dat er niets fundamenteels is veranderd aan de manier waarop de openingskoers van een aandeel bij de opening van de beurs tot stand komt: de voorstellen van de kopers worden vergeleken met die van de verkopers, en vervolgens wordt bepaald tegen welke koers de meeste aandelen van eigenaar verwisselen.

De beurs zit veel eenvoudiger in elkaar dan de meeste neofieten denken: “Net zoals op de vroegmarkt speelt de wet van vraag en aanbod”, luidde de commentaar van de man die de bezoekers rondleidde door het gebouw.

In de spiegelzaal

Beelden en informatica met elkaar combineren is een specialiteit van Charles Sandison, een Britse kunstenaar die in Finland woont. In zijn Mirror Room lopen duizenden fonkelende stippen en cijfers in alle richtingen over de muren, alvorens ze uitdoven. Ze worden gegenereerd uit een gegevensbank waarin een kwarteeuw lang koersen van de Brusselse beurs werden opgeslagen.

Twee tot drie keer hoger

Jacques Berghmans wil nog een andere boodschap brengen, al doet hij dat vrij discreet: de beurs is voor ondernemingen niet alleen een instrument om geld binnen te halen, ze zou ook het favoriete toevluchtsoord van de spaarders moeten zijn. Toch blijft het grote publiek, beducht voor risico’s, hangen aan obligaties en deposito’s. Dat zijn beleggingsinstrumenten met een vast rendement die erg weinig opbrengen. Dat is niet alleen de voorbije jaren zo, het is een historische vaststelling. Over een lange periode en na aftrek van de inflatie ligt het rendement van aandelen twee tot drie keer hoger.

Geen wonder dat welgestelde mensen veel geld in aandelen stoppen. Uiteraard is beleggen op de beurs op korte of middellange termijn risicovoller, maar dat risico verdwijnt grotendeels als je denkt in termen van een generatie én als je correct diversifieert.

Behind the Numbers loopt in het voormalige Beursgebouw in Brussel tot 8 november.

GUY LEGRAND