Staat een dikke prospectus, een optimistisch analistenrapport, het fiat van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen ( CBF) en het groen licht van de beursautoriteiten garant voor de geloofwaardigheid van een beursintroductie? De prospectussen staan soms vol verkooppraat en andere bladvulling. De begeleiding van de banken en de controle door de autoriteiten ruikt naar belangenvermenging. En zo kan het dat bedrijven die bij hun beursintroductie of kapitaalverhoging de belegger de hemel beloofden, nauwelijks enkele maanden later die belegger moeten vertellen dat zijn dromen bedrog zijn.
Bij Arinso bijvoorbeeld liet de harde kennismaking met de realiteit welgeteld drie maanden op zich wachten. Maar ook bijvoorbeeld Lernout & Hauspie, CS2 (zie Briefing, blz. 20) en Real Software mochten ongestoord hun aandeel de lucht in prijzen. En dan konden ze met hun dure aandelen de dromen bij elkaar kopen die ze zo stellig beloofd hadden. Het is alleen een kwestie van de droom lang genoeg te rekken. Vraagt die oefening enig creatief boekhouden, dan is dat maar zo. Maar als de droom vroegtijdig uit elkaar spat, is het bedrijf wel zijn belangrijkste actief kwijt: zijn geloofwaardigheid op de financiële markt. Dan kan de firma zich alleen maar laten opkopen.
Maar bijna alle groeibedrijven betalen voor het kunst- en vliegwerk van een paar waaghalzen. Kapitaal ophalen via de beurs wordt een hele klus, want de belegger bedankt massaal, zelfs voor bedrijven die wel een stevig verhaal hebben. Een bron van groei voor de economie dreigt op te drogen.
Zeventig jaar geleden namen de Amerikaanse bedrijven ook een loopje met de realiteit om hun beurskoers omhoog te praten. De Securities and Exchange Commission ( SEC), de Amerikaanse beurswaakhond die knoeiende bedrijven ongenadig achternazit, kwam toen de zieltogende beurs redden. Maar wie waakt in België en in Europa? Het gezond verstand van de belegger? Die geloofde tot voor kort nog blind in de mooie technologieverhalen en kocht eender wat tegen eender welke prijs. De kleine belegger heeft de middelen noch de macht om te zien of bedrijfsleiders hem geen rad voor de ogen draaien.
Waken de banken die een beursintroductie begeleiden over de gezondheid van hun klanten? Neen. De informatie in de prospectus blijkt niet altijd te kloppen, want de banken willen niet dat een kritische blik de te verdienen commissies in de weg staat. Het is tekenend dat analisten in dienst van banken nauwelijks nog een verkoopadvies durven te geven.
Behoedt de CBF het publieke spaarwezen dan niet voor zware misstappen? Nauwelijks, want bij Real Software was er druk van de media nodig om de cijfers te doen herzien. Cijfers die de CBF nota bene zelf had goedgekeurd.
En de nationale beursautoriteiten? Die beconcurreren elkaar om meer volume en kunnen niet altijd weerstaan aan de verleiding om zo nu en dan een oogje dicht te knijpen om zoveel mogelijk beursintroducties aan te trekken. Dus doorprikt niemand de luchtkastelen, want slapende beurswaakhonden bijten niet. De belegger moet zijn portemonnee dan maar zelf beschermen. Achter slot en grendel.
daan killemaes
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier