“De bedrijfswereld is een wereld van nomaden”

De carrièrejagers van tegenwoordig sloven zich niet jaren aan een stuk uit voor één bedrijf, maar zijn de motor voor veranderingen binnen diverse organisaties. Daar hoort vaak een verblijf in het buitenland bij. Maar om te slagen, moeten ze kunnen terugvallen op een hechte gezinsband.

“In een klein land als België weten jonge managers dat hun carrière zich niet hier zal afspelen”, zegt Mary Pitsy, algemeen directrice van headhunter Board International (ex-Boyden). “Er zijn namelijk geen echte Belgische bedrijven meer. Zelfs ex-monopolisten zoals Belgacom en Bpost werken nu samen met buitenlandse partners. Ook in zowat alle kmo’s is internationalisering een must. De bedrijfswereld is een wereld van nomaden en voortdurende verandering geworden.”

Mobiele Belgen

Maar niet iedereen wil constant onderweg zijn of in het buitenland gaan wonen. “Globaal genomen hebben de Belgen – en vooral de jongeren – een goede uitgangspositie”, aldus Pitsy. “Zowat iedereen heeft enige ervaring in een internationale omgeving, al is het maar via de universitaire uitwisselingsprogramma’s. Bovendien is onze meertaligheid – al geldt dat niet voor iedereen – een onmiskenbare troef. Zelfs in Duitsland zijn er nog seniormanagers die geen Engels spreken.” Bij oudere kaderleden is de internationale trend minder sterk. De Belg wil een eigen huis en blijft daaraan gehecht. Dat trekje kan een rem op de mobiliteit zijn.

Welke functies?

Grote bedrijven laten hun filialen steeds vaker leiden door lokale managers. Maar om een multinational draaiende te houden, is er ook nood aan overkoepelende functies. Een personeelsdirecteur of CFO moet weten hoe het er in de lokale vestigingen toegaat. Ook op lagere niveaus kan mobiliteit noodzakelijk zijn, zoals bij projectbeheer, investeringsstudies, werfopvolging, infrastructuurprojecten… “En dan is er nog de non-profitsector. Ook die biedt mooie kansen op een internationale carrière”, aldus Pitsy. “Niet alleen in de diplomatie, maar ook in federaties, stichtingen, humanitaire organisaties… Die sectoren zijn professioneler geworden en bieden vaak beter betaalde jobs aan dan vroeger.”

Dik betaald?

Door de crisis zijn riante expatcontracten niet meer zo wijd verbreid. “Voor leidinggevende functies in groei- of risicolanden is er nog onderhandelingsruimte. Er worden dan bijvoorbeeld stevige compensaties gegeven”, weet Pitsy. Maar zelfs zonder zo’n aantrekkelijk expatstatuut heeft de Belg vaak meer te winnen dan te verliezen bij een buitenlandse werkgever. De belastingdruk is erg hoog in ons land. Bovendien liggen de lonen in heel wat landen hoger. Zelfs in buurlanden als Groot-Brittannië en Duitsland.

Echtgenotes met een diploma

Ook al dromen sommigen van een buitenlandse carrière, als expatriate kom je in een complexe situatie terecht. “Ga niet tot elke prijs naar het buitenland”, adviseert Pitsy. “Het vraagt grote offers. Het is niet vanzelfsprekend – om niet te zeggen onmogelijk – dat beide partners een internationale carrière uitbouwen. Het gezin moet zich dus organiseren. En vooral: het moet een ankerpunt blijven, zelfs als de ene verhuizing op de andere volgt of als een van beide partners bijna de hele tijd weg is.”

Wie er alleen voor staat en niet kan terugvallen op een thuishaven, heeft het waarschijnlijk moeilijker. Maar het plaatje van de echtgenote die haar man naar het buitenland volgt en zich daar constant met de kinderen bezighoudt, klopt niet meer helemaal. “De meeste van die vrouwen hebben zelf ook een goed diploma. Zelfs als ze zich voornemen om in het buitenland voor de kinderen te zorgen, krijgen ze na een poosje vaak nood aan een professionele uitdaging. Gelukkig vinden ze in de meeste grote steden vrij makkelijk een interessante baan, zeker als ze over de juiste competenties beschikken.”

Terugkeren voor de kinderen

Tegenwoordig kiezen sommige koppels ervoor om hun kinderen op te voeden in een internationale context. Ze weten namelijk dat hun kroost daar later op alle gebied de vruchten van zal plukken. Pitsy: “Toch is er vaak een scharniermoment waarop het paar – meestal op initiatief van de vrouw – naar het vaderland wil terugkeren: wanneer hun eigen ouders op leeftijd komen. Vaak valt dat samen met het moment dat de kinderen naar de middelbare school of de universiteit gaan.” Dat maakt de behoefte om terug te keren naar een zeker comfort wat groter, maar de looneisen moeten dan soms naar beneden bijgesteld worden. Voor sommigen gaat de terugkeer gepaard met een carrièrewending. Het gebeurt niet zelden dat een expat bij zijn terugkeer kiest voor een carrière als zelfstandige of interim-manager.

Of gewoon thuisblijven

Bij sommigen drijft de ambitie hen ertoe om de vleugels uit te slaan, voor anderen is een internationale carrière ondenkbaar. “Als je ervan droomt om les te geven of je wilt werktijden die je goed kunt combineren met je gezin: ook goed. Investeer dan in zo’n baan en leef je erin uit. Maar wentel je niet in jaloezie als je buurman een grotere auto heeft.”

Verder raadt de consultant aan om niet alles tegelijk te willen doen. “Ik zie mensen die naar het buitenland willen, een eigen zaak willen beginnen, aan kinderen denken, een huis zoeken en de wereld rond willen trekken. Die lopen met hun kop tegen de muur. Je moet keuzes maken.”

CAMILLE VAN VYVE

“Het is bijna onmogelijk dat beide partners een internationale carrière uitbouwen. Het gezin moet zich organiseren”