De bank zonder k

Albert Pans ging RFC Antwerp redden. Eerst voerde hij Amerikaanse investeerders ten tonele, die hem echter afdeden als een fantast. Toen toverde hij een bankgarantie tevoorschijn die, zoals Trends onlangs ontdekte, niet van een bank kwam.

In de zomer van vorig jaar verscheen Albert Pans met een prachtig verhaal over de financiering van een nieuw voetbalstadion voor RFC Antwerp. Hij had Amerikaanse investeerders bereid gevonden 1,8 miljard frank in het project te stoppen. Pans schermde met de Amerikaanse Société BankHouse Corporation uit Boston, waar hij naar eigen zeggen een jaar had gewerkt. Dankzij die contacten had hij investeerders gevonden voor zijn plan om De Bosuil, het stadion van RFC Antwerp, om te vormen tot de modernste voetbaltempel van het land.

Tijdens de onderhandelingen met Antwerp in de lente van 1999 gebruikte Pans ook een document dat voor een bankgarantie moest doorgaan. De bankgarantie is geschreven op het briefhoofd van het Nederlandse Credit Bancorp BV en ondertekend door haar associate vice-president René Bütschi. Er staat dat Albert Pans over voldoende fondsen van legale origine beschikt om 75 miljoen dollar (nagenoeg het dubbele van wat Pans RFC Antwerp voorschotelde) te investeren in het project rond het Bosuil-stadion. Een goeie maand later tekenden Pans en RFC Antwerp een voorakkoord over de financiering van de voetbalploeg.

De bankgarantie dateert van 24 maart 1999 en is gericht aan een vennootschap, Overend, Gurney & Co. 1871, die op dat moment nog niet bestond. Pas op 12 mei 1999 werd die firma opgericht. Ook het Brusselse adres in de Louizalaan waar de vennootschap zich later officieel vestigde, was blijkbaar in maart al bekend. Pans zegt dat hij toen al wist dat hij die vennootschap zou oprichten en op welk adres hij zich zou vestigen.

Wie de brief van nabij bekijkt, ziet onmiddellijk dat hij verdacht is. Het woord ‘bank’ in een firmanaam is beschermd en voorbehouden aan koosjere financiële instellingen. De naam Credit Bancorp suggereert dat er een bank achter de naam zit, maar dat is dus niet het geval. En een bankgarantie van een bedrijf dat geen bank is, is ook geen garantie.

Wie achter de

schermen van Credit Bancorp gaat kijken, komt in een wereld van nepfirma’s terecht. Hier gaat soms veel geld om, maar de oorsprong ervan is veelal duister. Albert Pans beschrijft Credit Bancorp als een financiële instelling die hem en zijn investeerders hielp bij het liquide maken van bepaalde financiële middelen waarover ze beschikten. Met de Société BankHouse heeft dit allemaal niets te maken, zegt hij.

Dat gevoel is wederzijds. De Société Bankhouse Corporation, een gerespecteerde, conservatieve bank, zegt dat Pans een paar maal op bezoek is geweest met investeringsvoorstellen “waarmee je in een bar wel eens succes kan hebben, maar niet bij ons.” De bank ontkent dat Pans er ooit heeft gewerkt.

Desondanks blijft Pans erbij dat hij een jaar lang vice-president European Affairs bij Société BankHouse is geweest. Vragen om bewijzen wimpelt hij steevast af. “Wie mij kent, weet dat ik betrouwbaar ben en dat is het voornaamste,” zegt hij.

Credit Bancorp BV, het Nederlandse bedrijf dat de bankgarantie opstelde, blijkt een nepvennootschap te zijn, tot eind vorig jaar gevestigd op het adres van Noble Trust BV in Rotterdam. Ze werd opgericht op 23 juli 1997 met het Ierse Credit Bancorp Ltd als enige aandeelhouder. Het kapitaal van de BV is een schamele 40.000 gulden, 732.000 frank. Een jaarrekening is na 1997 in Nederland nooit meer neergelegd en van enige serieuze activiteit is er volgens bronnen in Nederland nooit sprake geweest.

De Nederlandse centrale bank ageerde tegen het gebruik van de misleidende naam Credit Bancorp. De BV zag zich genoodzaakt haar statuten te wijzigen. Sinds december 1999 gaat het bedrijf door het leven als vermogensbeheerder in plaats van kredietverstrekker en zijn naam werd omgedoopt tot CBL Investments BV. Diezelfde maand zette Noble Trust het vennootschapje buiten. Zonder enige maatschappelijke zetel kan de onderneming dit jaar uit het Rotterdamse handelsregister worden geschrapt.

Op de bankgarantie

wordt, behalve een dozijn vestigingen wereldwijd, het Zwitserse Credit Bancorp SA voorgesteld als het hoofdkantoor van de groep. In Genève is het echter verdacht rustig. Telefoon en fax zijn afgesloten en ook de website is verdwenen. En de Amerikaan Richard Blech, de man achter de schermen van Credit Bancorp, is spoorloos, net als zijn medewerker René Bütschi. In zijn woning in het Franse Monnetier-Mornex, vlakbij Genève, blijkt hij niet te verblijven en zijn gsm-nummer is er niet bekend.

Credit Bancorp SA heeft een kapitaal van 50.000 Zwitserse frank (1,3 miljoen frank) en telt minder dan vier werknemers. Dit kun je bezwaarlijk een vertrouwenwekkende financiële instelling noemen die garanties ten bedrage van miljarden franken uitschrijft.

Waar echter wel geld zit, is in het Antilliaanse kantoor. Dat beschikt over een geplaatst kapitaal van 50 miljoen dollar (2,3 miljard frank). Het kantoor is ondergebracht bij CTF Trust NV op Curaçao, een adres dat ook in het Superclub-dossier voorkomt.

Op de Britse Maagdeneilanden zitten eveneens miljoenen dollars. Het Ierse Credit Bancorp Ltd, dat van de Ierse centrale bank zijn naam moest wijzigen in CBL Ltd, had volgens zijn laatste neergelegde jaarrekening in 1997 voor 16,5 miljoen dollar (775 miljoen frank) aan activa. Meer dan 16 miljoen dollar (752 miljoen frank) daarvan leiden echter naar Aristocrat Corporate Finance Ltd en het investeringsfonds Aristocrat Endeavor Fund, met maatschappelijke zetel op de Maagdeneilanden.

In de structuur

van Credit Bancorp duiken ook een aantal Scandinavische namen op. Een aandeelhouder van het Ierse CBL Ltd was Jan Kronstroem. In 1996 werd een Noor, Knut Iwan Heyerdahl-Larsen, aandeelhouder. Die bezat op dat moment 425 van de 1000 aandelen. De Amerikaan Richard Blech bezat de andere 575.

Het Antwerpse parket is tijdens het onderzoek naar Albert Pans de voorbije maanden op reis geweest naar Noorwegen, waar het een aantal Noren in de gevangenis heeft ondervraagd. Volgens een woordvoerder van het Antwerpse parket voert het Pans-onderzoek naar een internationaal zeer wijdverspreid netwerk van oplichters.

willy van damme