De antibioticabom onder de veesector

Na BSE, dioxine en mond- en klauwzeer wordt de aanwezigheid van antibiotica in voedingswaren wellicht de eerstvolgende crisis in de veehouderij. Het Belgisch-Zuid-Afrikaanse Durotec anticipeert op de antibiotica-tijdbom.

Johannesburg (Zuid-Afrika).

“Net zomin als vaccinaties tegen mond- en klauwzeer effectief zijn om het MKZ-virus volledig uit te roeien, is dat het geval met antibiotica ter bestrijding van uierontsteking bij melkkoeien,” zegt Jacques Vandenschrik, oprichter van Durotec in het Zuid-Afrikaanse Port Elisabeth. Het bedrijf haalt een omzet van 200 miljoen Belgische frank. In november 1999 opende de producent van ziektebestrijdingsmiddelen voor vee en gevogelte ook een Belgische fabriek in het Waalse Athus.

Het is een oud zeer: het gebruik van antibiotica tegen infecties is bij vee na verloop van tijd steeds minder effectief. Bovendien lossen toegediende antibiotica nooit helemaal op. Onder de al zwaar getroffen veesector tikt dan ook een antibioticabom. Vooral voedingswaren op basis van melkproducten zijn kwetsbaar, en dat wegens ‘mastitis’ of uierontsteking, die de kwaliteit van de melk aantast. Hygiëne van de uiers, aangepaste voeding en het schoonhouden van stallen is de enige preventie en als remedie werkt tot nu alleen een behandeling met antibiotica.

André Barrat van het Franse Bionature (omzet: 70 miljoen Franse frank) is een van de alliantiepartners die in zeven landen de producten van Durotec ( www.durotec.com) commercialiseren. “De EU-wetgeving op de kwaliteit van melk werd per 1 januari 2001 strenger en dat is een goede zaak. Maar het antibioticaprobleem blijft onaangeroerd. Daar zijn immers grote belangen mee gemoeid: de makers van antibiotica zijn gespierde lobby’s die niet aan hun gigantisch marktaandeel laten knagen,” zegt Barrat.

Om die reden kon Bionature slechts de rechten verwerven voor twee van de drie antimastitisproducten van Durotec. Een ervan is de Mast-o-test, een elektronisch apparaat dat toelaat om de melkkwaliteit te testen aan de hand van het aantal witte bloedcellen: een stijging is het signaal voor een dreigende uierontsteking. Bionature verdeelt onder Franse melkveehouders ook nog een ‘tepeldipmiddel’ van Durotec, op basis van gestabiliseerde gluteraldehyde, waarmee uiers preventief behandeld worden.

“Melkveehouders hadden tot voor kort geen andere keuze dan antibiotica, maar nu is er dit homeopatische product,” zegt André Barrat.

In maart 2000 kreeg de gestabiliseerde gluteraldehyde van Durotec officieel groen licht van het federale ministerie van Landbouw om in België als ontsmettingsmiddel te worden gebruikt. Naast de signalerende Mast-o-test en het preventieve tepeldipmiddel bracht Durotec ook al een geneesmiddel tegen mastitis op de markt: Mastop-H. Het is inmiddels erkend in Zuid-Afrika, geregistreerd in Columbia, enkele Oost-Europese landen, China, Australië en Japan, en het dossier is ingediend in een aantal EU-landen, onder meer Frankrijk. In België is het nog niet als ‘geneesmiddel’ erkend. Op geneesmiddelen is in de Europese Unie de harmonisatieregel al van toepassing, zodat registratie in één lidstaat tot een algemene erkenning leidt. Maar voor biociden (waaronder afwerende ontsmettingsmiddelen) is dat nog steeds niet het geval, ondanks een Europese richtlijn terzake.

Erik Bruyland