De advocaat wordt duurder

Sinds 1 januari 2014 zijn advocaten btw-plichtig. Wat betekent dat voor een particulier die een beroep doet op een advocaat?

Advocaten moeten sinds 1 januari 2014 op de meeste prestaties 21 procent btw aanrekenen. Die verplichting geldt zowel voor de zaken die ze behandelen voor bedrijven als voor particulieren. Ondernemingen die btw-plichtig zijn, kunnen de btw recupereren via hun btw-aangifte. Particulieren die bijvoorbeeld een advocaat in de arm nemen om een echtscheiding te regelen of een procedure in te stellen tegen een voormalige werkgever, hebben die mogelijkheid niet. Zij betalen voortaan aanzienlijk meer. Ook wie een beroep doet op een advocaat om advies in te winnen of een contract op te stellen — zoals een leenovereenkomst of een huurcontract — moet btw afdragen.

Een aantal prestaties blijft vrijgesteld van btw. Dat is het geval als een advocaat wordt aangesteld als voorlopige bewindvoerder, bijvoorbeeld over een persoon die dement is, of bij een familiale bemiddeling om een echtscheiding door onderlinge toestemming uit te werken. Ook bij een bemiddeling vooreen collectieve schuldenregeling is geen btw verschuldigd. Dat geldt ook voor zogenoemde voogden ad hoc. Die worden onder meer aangesteld om een kind te vertegenwoordigen in procedures waar de voogd een belang heeft dat tegenstrijdig is met dat van het kind.

Soorten prestaties

De factuur van een advocaat bestaat doorgaans uit het honorarium, bureaukosten — bijvoorbeeld kosten voor telefoon en correspondentie en een kilometervergoeding — en de gerechtskosten. Op het honorarium en de bureaukosten is btw verschuldigd. Dat is niet het geval voor de kosten die de advocaat voor rekening van de cliënt betaalt; denk maar aan gerechtskosten zoals het rolrecht dat de advocaat moet voldoen aan de rechtbank. De advocaat rekent ook geen btw aan op vertalingskosten en de kosten van een gerechtsdeurwaarder voor een dagvaarding. De deurwaarder en het vertaalbureau hebben wel btw aangerekend op wat de advocaat aan hen heeft betaald.

De partij die de gerechtelijke procedure verliest, moet vaak een rechtsplegingsvergoeding afdragen. Dat is een forfaitaire vergoeding die hij moet betalen aan de winnende partij, als die wordt vertegenwoordigd door een advocaat. Daarop is geen btw verschuldigd.

Lopende dossiers

Een dossier bij een advocaat kan gedurende meerdere jaren lopen. Ook voor een dossier dat is geopend in 2013 of vroeger, moet de cliënt na 1 januari 2014 btw betalen. Heeft die zijn prestaties van 2013 of vroeger nog niet aangerekend, dan mag hij die tot 31 januari dit jaar nog zonder btw factureren. Dat moet dus heel snel gebeuren, en de advocaat moet daarbij een gedetailleerde factuur opstellen voor de diensten die hij vóór 2014 heeft verricht. De prijs van die diensten moet duidelijk op de factuur staan. Vanaf 1 februari 2014 is ook btw verschuldigd op de prestaties van 2013 of vroeger.

Een voorbeeld

Stel dat een advocaat een honorarium van 150 euro per uur en een vergoeding van 10 euro per brief vraagt. Zijn verplaatsingen rekent hij aan tegen 0,4 euro per kilometer. Het dossier werd geopend in juni 2013. De advocaat stuurde al een dagvaarding en schreef al één conclusie. Hij leverde acht uur prestaties en schreef 33 brieven. Hij verplaatste zich één keer naar de rechtbank en legde daarvoor 50 kilometer af. In januari 2014 presteert hij nog eens zeven uur, schrijft zestien brieven en hij begeeft zich nog eens naar de rechtbank.

Als hij zijn prestaties van 2013 factureert vóór 1 februari 2014, betaalt de cliënt alles bij elkaar 3159,3 euro plus de dagvaardingskosten (enkele honderden euro’s). Voor 2013 is dat: 150 euro x 8 uur of 1200 euro honorarium, vermeerderd met 330 euro correspondentiekosten en 20 euro verplaatsingskosten, samen 1550 euro. Daarbovenop komen de dagvaardingskosten. Daarop hoeft geen btw te worden betaald.

Voor 2014 moet de cliënt een bedrag betalen van 150 x 7 uur of 1050 euro honorarium, vermeerderd met 160 euro correspondentiekosten en 20 euro verplaatsingskosten. Samen gaat het om 1330 euro, plus 21 procent btw, of samen 1609,3 euro.

Rekent de advocaat de prestaties van 2013 pas aan na 1 februari 2014, dan betaalt de cliënt 1550 euro plus 21 procent btw of 325 euro extra, of alles samen 3484,8 euro, plus de dagvaardingskosten.

JAN ROODHOOFT