DAN TOCH LIEVER HET KIWIMODEL

Oogsten wat je zaait. Dat is bijbelse logica waar dezer dagen zowel de regering-Verhofstadt als de farmabonzen in ons land tegenaan botsen.

De huidige regering legt de geneesmiddelenindustrie in 2006 een omzetheffing van 190 miljoen euro op en schuift die opbrengsten door naar de algemene pot sociale zekerheid. Dus schreeuwt de industrie moord en brand dat zij voor de pensioenen moet opdraaien, terwijl de winstmarges al onder druk staan. Dat klinkt heel aannemelijk. En als Pfizer daarom beslist om een geplande investering in Puurs niet door te voeren, is de regering-Verhofstadt verantwoordelijk voor het verlies van een paar honderd mogelijke banen. In het doemscenario is daarmee trouwens de leegloop begonnen van een van de belangrijke kennissectoren in ons land.

En toch. Ook de jongens van de pillenindustrie oogsten wat ze zaaien. Toen eerder dit jaar de gezondheidswet op tafel lag, lobbyde de farma het wetsvoorstel plat en dreigde Pfizer al eens de bewuste investering in Puurs af te blazen als het kiwimodel (een openbare aanbesteding voor geneesmiddelen) doorgang kreeg. Dat gebeurde uiteindelijk niet. De industrie verkoos daarop een omzetheffing boven prijsverlagingen en schoot daarmee zichzelf in de voet.

De prioriteiten bleven voor minister van Sociale Zaken Rudy Demotte (PS) immers gelijk. Het is niet zijn taak om de winstmarge van de farma-industrie te garanderen. Zijn doelstelling is een evenwicht verkrijgen in het budget van de sociale zekerheid. In 2004 was er een tekort in de sociale zekerheid van 513 miljoen euro, waarvan twee derde in de gezondheidszorg. De grote stijger daarbinnen blijkt al jaren het geneesmiddelenverbruik. In vijf jaar tijd ging het Riziv-budget voor terugbetaalde geneesmiddelen van 2 naar 3 miljard euro. Een budgetstijging die mee werd betaald via de sociale lasten op arbeid. Anders gesteld: gelden uit de algemene pot sociale zekerheid. Demotte beschouwt het doorstorten van de omzetheffing dan ook als een retributie aan het systeem van de sociale zekerheid.

In het licht van de vergrijzing is er geen reden om aan te nemen dat het geneesmiddelenverbruik zal dalen. Het is dan ook logisch dat een regering probeert het prijskaartje beheersbaar te houden, maar de huidige gang van zaken is een brug te ver. De sector heeft een punt. Net zoals de artsen en de verplegers. Alleen: de ontevredenheid in de gezondheidszorg zal blijven toenemen zolang er geen structurele hervormingen van het systeem komen. En tot op heden mislukten die steeds omdat iedereen het behoud van zijn stuk taart halsstarrig bleef verdedigen.

Voor het geneesmiddelenbudget ligt een herkansing in het verschiet. Deze week leggen de senatoren die in maart naar Nieuw-Zeeland trokken de laatste hand aan een objectieve doorlichting van het kiwimodel. Nog voor de kerstvakantie hopen ze hun verslag aan het parlement te kunnen voorleggen. Met het oog om er alsnog iets uit te leren voor de organisatie van onze eigen gezondheidszorg.

En misschien beseffen de lobbyisten van de farmasector deze keer wel dat een openbare aanbesteding nog steeds een vorm van marktwerking is, die een beter ondernemingsklimaat garandeert dan een systeem van willekeurige heffingen op omzet.

Roeland Byl