Cultuurpaus in hoge definitie

Over twee weken is het de vijftigste verjaardag van de Hongaarse opstand van 23 oktober 1956,” zegt Gabriel Fehervari (46). De baas van de Lintse mediagroep Eurocam weet het perfect. Niet alleen vluchtten zijn ouders het jaar nadien naar het Westen, zijn bedrijf Alfacam verzorgt straks in Hongarije ook de tv-opnames van de herdenkingsplechtigheden.

Naast Alfacam, het facilitaire productiebedrijf dat zich specialiseert in opnames voor hogedefinitie-tv (hdtv), controleert Gabriel Fehervari ook de oudste Europese hdtv-zender, Euro 1080. Vorig weekeinde lanceerde hij de eerste Europese hdtv-cultuurzender, Exqi, zij het dan zonder ankervrouw Betty Mellaerts, die op het laatste moment afhaakte.

“Eigenlijk zijn zeven van mijn acht overgrootouders van half-Duitse, Schwäbische afkomst. Het Groot-Habsburgse rijk was een milkshake van culturen en als Vlaming, Hongaar en half-Duitser voel ik me Europeeër. Dat heeft een grote invloed op mijn werk,” zegt Fehervari, die nog Hongaars spreekt met zijn ouders, maar verder accentloos Nederlands, naast Frans, Duits, Engels en Spaans. De familie heette overigens Flinzer voor ze in 1953 onder druk van de Sovjets haar naam veranderde in Fehervari (letterlijk: ‘van de witte burcht’).

De Fehervari’s wilden naar de Verenigde Staten, maar bleven in Wilrijk toen hier Gabriels oudere broer werd geboren. Vader vond werk als scheepsingenieur bij Cockerill Yards in Hoboken en, na het faillissement van die werf in 1982, bij de Boelwerf in Temse. Het faillissement maakte het voor Gabriel makkelijker om te gaan werken als zelfstandige. “Je hebt je leven meer in de hand,” zegt Fehervari, die eerst Rechten en later Communicatiewetenschappen en Journalistiek studeerde en ook een kandidaatsdiploma in de Economie haalde – volgens de legende omdat hij niet wist wat hij wou. Hij ontmoette in Leuven wel zijn vrouw, Karin Stoop, kinesitherapeut, afkomstig uit Burcht en niet verwant met de gelijknamige Antwerpse petrofamilie. Het was het begin van een van die zeldzame relaties waarin twee echtelieden ook goede zakenpartners zijn. Karin Stoop leidt de werkmaatschappij Alfacam. “Je stress, je spanningen, je uitdagingen kunnen delen met je vrouw is een geschenk uit de hemel,” zegt Fehervari, die zich ooit liet ontvallen dat Temptation Island wat hem betreft van het scherm mocht worden geweerd (wat niet belet dat zijn bedrijf ook een contract heeft met Playboy TV).

Het koppel bestiert tegenwoordig een licht winstgevende groep – aangeduid als Eurocam, hoewel zonder overkoepelende juridische structuur – met dit jaar zo’n 30 miljoen euro omzet, een naar verhouding zeer beperkt aantal vaste werknemers (75) en een continu gebrek aan bedrijfskapitaal. Dat is niet verwonderlijk, want Alfacam specialiseerde zich vanaf 2001 in opnames in hdtv, wat dure apparatuur vereist – veertien hdtv-multicameracaptatiewagens en elf gewone – en een internationale présence. Dat Fehervari op 1 januari 2004 ook nog eens een hdtv-zender begon – Euro 1080 – terwijl maar een paar duizend Europese satellietkijkers hdtv konden ontvangen, voerde de behoefte aan werkmiddelen nog op. Ook de miljoeneninvestering in het mediacomplex in Lint met zijn vijf opnamestudio’s (de groep verhuurt ruimte aan een aantal mediabedrijven, waaronder TMF) verbeterde niet echt de liquiditeitsgraad. En afgezien van de cultuurzender Exqi, die op twaalf landen mikt, startte Fehervari ook nog Eurolinx, dat zich specialiseert in het doorstralen van hdtv-beelden, bijvoorbeeld van wielerwedstrijden.

Springt Gabriel Fehervari niet verder dan zijn stok lang is? “Ik spring niet te ver, ik gebruik altijd het uiterste topje van de stok,” lacht de bedrijfsleider, die rad van tong is. “Maar ik wil niet stagneren, dat is niet boeiend.” Hij verdeelt het risico over een groot aantal klanten, waaronder Japanse en Amerikaanse – België is maar enkele procenten van zijn omzet -, laat als hdtv-pionier de apparatuurleveranciers (Sony, Thomson, Canon, Pioneer) onder diverse vormen meebetalen, maakt betere marges door zijn technologische voorsprong en koppelt zijn captatiecontracten aan hdtv-uitzendrechten voor Euro 1080. “Het lijkt niet zo, maar vroeger namen we grotere risico’s,” zegt hij. Dat er alleen met Interkabel een akkoord is om Exqi Vlaanderen in hdtv op de kabel te brengen volgend jaar – in 2004 al was er sprake van een hdtv-deal met Telenet, niet dus – doet hem pijn.

De huidige mediablitz verbergt dat Alfacam in 21 jaar van de grond af is opgebouwd. Tienerexperimenten met super-8-filmpjes daargelaten, begon Fehervari in 1985 zijn carrière als productieassistent bij Videohouse. Nog datzelfde jaar ging hij met gehuurde apparatuur en een lening van 12.500 euro van de toenmalige BBL voor eigen rekening werken. Bedrijfsfilms, Night of the Proms, tv-reportages, opnames van Samson & Gert voor Studio 100 (toen de crisis de bedrijfsbudgetten aanvrat), het is een lange mars geweest. Toen in 1996 de concurrentie te scherp werd, ging Fehervari marge zoeken in de captatie van buitenlandse sport- en muziekevenementen. Pas in 1999 verscheen hij in de Vlaamse pers, toen Alfacam in Israël het Eurosongfestival mocht opnemen.

In 2001 begon hij met hdtv om in 2002 de Olympische Winterspelen in Salt Lake City op te nemen. Sindsdien groeide zijn groep in sprongen van twee jaar op de cadans van de grote sportevenementen: het Europees voetbalkampioenschap en de Olympische Spelen in 2004, het wereldkampioenschap voetbal en de Winterspelen van 2006, het gros van de opnames voor de Olympische Spelen in Peking in 2008. Met daartussen telkens ‘magere’ onpare jaren.

Gimv is sinds 1998 een trouwe aandeelhouder, die begin dit jaar een achtergestelde lening van 4 miljoen euro gaf om de balans te stutten. “Gimv heeft ons gedepanneerd. Zij begrepen dat een kapitaalverhoging in een minder goed jaar (2005, onpaar) onverstandig zou zijn,” zegt Fehervari. Eurocam zit nog altijd op koers om tegen het jaareinde “20 à 25 miljoen euro” op te halen. “Alles hangt af van de waardering,” aldus Fehervari, die zegt nog 76 % van de groep te controleren.

Bruno Leijnse