Creatief met de korf

Wie een hypothecaire lening aangaat, moet daar een waarborgende schuldsaldoverzekering bij afsluiten. De premies die u daarvoor betaalt, kunt u fiscaal optimaliseren.

Als u een hypothecaire lening aangaat, moet u van de bank ook een schuldsaldoverzekering afsluiten. Het doel van die verzekering is ervoor te zorgen dat uw erfgenamen het resterende saldo niet meer hoeven af te betalen als u overlijdt voordat het krediet volledig is afgelost. De verzekeraar stort het kapitaal dat u nog moest afbetalen, dan geheel of gedeeltelijk terug aan de bank. Bij het afsluiten van de schuldsaldoverzekering moet u een begunstigde aanduiden. Opdat die verzekering fiscaal aftrekbaar zou zijn, moet u als begunstigde de personen aanwijzen “die ingevolge het overlijden van de verzekerde, de volle eigendom of het vruchtgebruik van de woning verwerven”. Dat kunnen uw partner of uw kinderen zijn.

Het resterende saldo van de lening wordt volledig terugbetaald aan de bank als u opteerde voor een zogenoemde 100 procent-schuldsaldoverzekering. Verzekert u 80 procent van de lening, dan wordt bij uw overlijden slechts 80 procent van het uitstaande saldo terugbetaald.

Korf van de woonbonus

U hebt recht op de woonbonus als u leent bij de bank om uw eigen en enige woning te bouwen, te kopen of te verbouwen. De leninglasten die u betaalt, zijn fiscaal aftrekbaar tot een maximum van 2260 euro per kredietnemer (bedrag geldig voor het inkomstenjaar 2013). Dat basisbedrag wordt de eerste tien jaar van de lening verhoogd met 750 euro, en nog eens met 80 euro als u ten minste drie kinderen ten laste hebt op 1 januari van het jaar volgend op het jaar dat u het krediet aangaat. Die verhogingen van 750 en 80 euro gaan verloren zodra u een tweede woning verwerft. Bent u getrouwd of woont u wettelijk samen en hebt u twee kinderen ten laste, dan kunt u in 2013 een bedrag van maximaal (2260 + 750) x 2 = 6020 euro aftrekken. Uw eigenlijke fiscale voordeel bedraagt dan maximaal 3010 euro (het aftrekbare bedrag vermenigvuldigd met uw marginale aanslagvoet voor de personenbelasting, of maximaal 50 procent, plus de uitgespaarde gemeentebelasting).

Belangrijk om te weten is dat de woonbonus een zogenoemde korf is. Dat betekent dat het bedrag van 2260 euro (plus eventueel 750 en 80 euro) zowel de betaalde intresten, de kapitaalaflossingen als de betaalde premies van de schuldsaldoverzekering omvat. Er wordt per jaar opgeteld hoeveel kapitaalaflossingen, intresten en premies voor de schuldsaldoverzekering u terugbetaalt. Dat bedrag wordt eventueel beperkt tot het maximaal aftrekbare bedrag.

De premies niet aftrekken

De fiscale aftrek van de schuldsaldoverzekering kunt u optimaliseren. Een eerste optimalisatietechniek bestaat erin de premies niet af te trekken. Doorgaans betalen leners voldoende kapitaal en intresten terug aan de bank om de fiscale korf van de woonbonus volledig op te vullen. Dat kunt u gemakkelijk berekenen. U neemt er de aflossingstabel van de lening bij en telt het kapitaal en de intresten op die u in 2013 terugbetaalt. Hebt u minstens drie kinderen en is de som van het kapitaal en de intresten hoger dan het maximaal aftrekbare bedrag van 2260 + 750 + 80 euro — vermenigvuldigd met 2 als u samen met uw partner hebt geleend — dan hebt u de premies van de schuldsaldoverzekering niet nodig om de fiscale korf helemaal op te vullen.

De fiscaal voordeligste keuze bestaat er dan in de premies van de schuldsaldoverzekering niet af te trekken, en het bedrag niet in te vullen op uw belastingaangifte. Daardoor vermijdt u dat de begunstigde belasting betaalt op het kapitaal dat de verzekeraar na uw overlijden uitkeert (zie kader De belasting op de schuldsaldoverzekering). U kunt die belasting enkel vermijden als u de premies nooit fiscaal in mindering brengt.

Betalen met een koopsom

U kunt de premies van de schuldsaldoverzekering voldoen met periodieke stortingen, of in de vorm van een koopsom. Dat laatste betekent dat u een eenmalige — en dus hogere — premie betaalt voor de hele duur van de lening. Door te opteren voor een koopsom, kunt u een fiscaal voordeel doen. Dat is het geval als u in het jaar dat u de lening hebt afgesloten weinig of geen kapitaalaflossingen of intresten aflost, bijvoorbeeld als u aan het einde van het jaar hebt geleend. Het fiscale voordeel zit in het feit dat u de korf van de woningbonus met die eenmalige premie optimaal invult.

Schuldsaldoverzekering als fiscaal pensioensparen

Een laatste optimalisatietechniek bestaat erin dat u een schuldsaldoverzekering afsluit onder het stelsel van het fiscale pensioensparen. Dat betekent dat u de premies fiscaal aftrekt alsof het om een storting voor het pensioensparen zou gaan. Het volstaat dat uw verzekeraar u daarvoor een attest bezorgt. Op die manier houdt u de korf van de woonbonus volledig vrij voor de kapitaalaflossingen en de intresten van de lening. De premies van de schuldsaldoverzekering komen dan in aanmerking voor een belastingvermindering tot een maximum van 940 euro (bedrag geldig voor het inkomstenjaar 2013). Uw eigenlijke belastingvoordeel bedraagt dan 30 procent van de betaalde premies, plus de uitgespaarde gemeentebelasting.

Door een schuldsaldoverzekering te nemen onder het fiscale pensioensparen hebt u echter geen fiscale ruimte meer om een echte pensioenspaarrekening (een pensioenspaarfonds bij de bank) of pensioenspaarverzekering (bij een verzekeraar) af te sluiten.

JOHAN STEENACKERS

Door de premies niet af te trekken, vermijdt u dat de begunstigde wordt belast als u overlijdt voordat de lening is terugbetaald.