Crack voor dramakids

De microvideodienst Vine kent succes met filmpjes van amper 6 seconden. En nu duiken concurrenten op met nog kortere clips.

Korte berichtjes van hoogstens 140 tekens, daar zijn we intussen wel aan gewend. Maar videofragmenten die maar 6 seconden mogen duren… wat is dat voor onzin? Zelfs notoire vernieuwingsenthousiastelingen hebben hun vragen bij het opmerkelijke succes van microvideodiensten, zoals Vine er een is. De esthetiek van de clips schijnt perfect aan te sluiten bij de aandachtsboog van de gemiddelde eenjarige. Een jong poesje rollebolt, een tiener krijst, of de Amerikaanse president Obama zit in de tuin van het Witte Huis op een hometrainer te trappen. Maar intussen doken op de beeldknipseldienst ook al bibberig gefilmde taferelen op van de bloedige demonstraties in Kiev.

In vergelijking met de clips op Vine komen zelfs muziekvideo’s over als een trage film van lngmar Bergman, inclusief staccatoachtige turbomontages.

“Als het erom gaat Vine-filmpjes te posten, dan pas ik”, geeft zelfs Om Malik toe op zijn blog Gigaom. Malik is een technologiecorrespondent en media-adviseur met bijna een miljoen volgers op Twitter. “Videootjes van 6 seconden passen niet bij mijn kijk op de wereld.”

Dat neemt niet weg dat Malik wel een theorie heeft om het succes van het fenomeen te verklaren: kort en klein gaan goed samen. Hoe nietiger de schermpjes, hoe bondiger het verhaal. Het klopt wel dat microvideo’s perfect zijn als kleine snack in de metro. Maar tegenvoorbeelden zijn ook makkelijk genoeg te vinden: epische reeksen zoals The Wire, House of CardsofDownton Abbey lopen ook op het kleine tv-scherm en niet in de bioscoop.

Vechten om de reclamekoek

Het goede oude zappen met de afstandsbediening daarentegen lijkt door zijn traagheid wel uit de steentijd te stammen: op Vine starten filmpjes automatisch zodra ze op het scherm verschijnen. Klikken hoeft niet meer. Scrollen volstaat. Dat automatisch starten bevalt ook de reclamesector wel. “Vine is het ultieme vlotte instrument voor entertainers en adverteerders”, schrijft reclamespecialiste Julie Anderson. “Noem het crack voor dramakids.”

Firma’s als de suikerbommenfabrikant Dunkin’ Donuts gebruiken Vine sinds kort voor hun televisiereclame, waardoor hun glimmende commercials er vanzelf oud gaan uitzien. Zelfs het elitaire blad Paris Review maakt reclame met minivideo’s, waarin het fotoreportages opneemt. “Authenticiteit is belangrijker dan kwaliteit”, klinkt het in het internetmagazine Wired: Vine-kenners zouden “jonger, zwarter en zwoeler zijn dan de gemiddelde medeburger. Cool dus”.

Ondertussen vechten al verschillende microvideodiensten om de reclamekoek. Ze wedijveren met Facebook en Twitter. Vine, dat deel uitmaakt van het Twitter-imperium, kreeg er vorige zomer concurrentie bij van Instagram, een dochteronderneming van Facebook. Instagram werkte tot dan alleen met foto’s. De nieuwe videofunctie geldt als technisch superieur door haar talrijke beeldbewerkingsmogelijkheden en een ruim dubbel zo lange opnametijd van 15 seconden. Maar net dat bleek ook bepaalde gebruikers te storen. Zij vinden 15 seconden veel te lang.

“We proberen de complexiteit niet terug te schroeven maar ze te verbergen”, vertelt Dom Hofmann, een van de oprichters van Vine over de filosofie van de onderneming. Tijdens het filmen al werkt de chip in het mobieltje de overgangen tussen de takes bij. De gebruikers merken daar helemaal niets van.

Digitale duimboekjes

Microvideo’s leren je hoe te kijken. Het duurt enige tijd voor je geleerd hebt hoe je ze moet lezen. Tal van geheimen tonen zich maar bij de derde visie. Eric Dunn bijvoorbeeld, een student economie uit Florida, is met 2,4 miljoen volgers een van de sterren van het Vine-medium. Zijn personage ‘Jerome’ stelt een suburban gangsta voor, zwart voorstedelijk tuig van de richel, dat genadeloos jongleert met racistische vooroordelen. Wrange kleinkunst van de bovenste plank.

De vraag rijst of video’s zich eindeloos laten inkorten en reduceren? Of bestaat er ergens een psychologische minimumlengte die we nog net aankunnen? De videodienst Cinemagram, een onderneming uit Montreal, drijft het minimalisme op de spits. In het begin gold zelfs geluid al als een te grote afleiding. Bij vele van de ultrakorte ‘stomme’ filmpjes kiest de beeldenstormer nog altijd voor klinkende stilte. Vorig jaar hebben de makers van cinemagram de toegelaten lengte van de filmpjes toch verlengd tot 4 seconden.

“Dat zit tamelijk dicht bij de kleinste tijdseenheid van het bewustzijn, die volgens veel hersenonderzoekers 3 seconden bedraagt”, zegt Volker Gerling. De regisseur, die in Berlijn leeft, wil de eerbiedwaardige kunst van de Daumenkino of de duimboekjes nieuw leven inblazen. Zijn basishypothese: neurobiologisch bekeken, duurt het heden net zolang als een microvideo. Digitale duimboekjes, bijvoorbeeld Cinemagram, lijken uit te zoeken, hoe klein de atomen van de videovertelkunst eigenlijk kunnen zijn. Tempo slaat daar gedeeltelijk om in tijdloosheid. Tot de populairste stomme filmpjes behoren Zwitter-foto’s, waarbij slechts een klein onderdeeltje van het beeld beweegt: een waterspiegel, een wenkbrauw, een vlag in de wind – razende stilstand als meditatieve continuous loop.

HILMAR SCHMUNDT, DER SPIEGEL

“Vine is het ultieme vlotte instrument voor entertainers en adverteerders” Julie Anderson