China komt van ver terug

N u de Amerikaanse economie in moeilijke papieren zit, wordt de Chinese plots niet langer als een bedreiging, maar als de redding van de westerse economieën aangezien. China heeft echter zijn eigen agenda, en weet dat het Westen verzwakt is.

Er zijn twee grote verschillen tussen de VS en China. Ten eerste wordt de economie in de VS uitgestippeld door de centrale bank, in China door de Communistische Partij. Ten tweede plant de VS op korte termijn, China op lange termijn.

Wees niet bang om langzaam voorwaarts te gaan, wees alleen bang om stil te staan. (*)

China lijkt nochtans vijf eeuwen te hebben stilgestaan. Het land was bij het begin van onze jaarrekening welvarender dan West-Europa. Zijn rijkdom, gemeten als bruto binnenlands product per capita, maakte na het jaar 1500 echter een duik vergeleken met Europa (zie grafiek).

In het begin van de vijftiende eeuw had China nochtans een indrukwekkende vloot, met schepen van 120 meter lang en 50 meter breed (vergelijk dat met de 25 meter van de Santa Maria, het vlaggenschip van Columbus’ vloot). China zocht geen veroveringen. Met een vloot van 300 vaartuigen en 28.000 man zocht het alleen naar zaken die het nog niet binnen de grenzen van zijn keizerrijk had gevonden. Na reizen tot in Afrika en het meebrengen van giraffen, zebra’s en struisvogels, vond de keizer het welletjes. Scheepvaart was geldverspilling, en vanaf 1500 stond op het maken van een schip met meer dan twee masten de doodstraf. China keerde zich naar binnen; het liet de anderen naar zich komen. China stond bijna vijfhonderd jaar stil, en ging achteruit.

Sinds enkele tientallen jaren pikt het land de draad weer op. En wil het zijn plaats opnieuw innemen. China is begonnen aan een lange inhaalrace waarvan we het einde nog niet hebben gezien. Dat is het langetermijnverhaal in een notendop.

Wat na de Olympische Spelen?

Voor wie niet weet waar hij naartoe wil, zijn alle wegen goed. (*)

Op het lange pad naar de wereldtop staat een nieuw ijkpunt: de Olympische Spelen in Beijing, die starten op de achtste van de achtste maand van 2008, om acht minuten na acht ‘s avonds. Het is perfect gepland. De Spelen zullen de wereld verbazen. In een geplande economie kan veel, zeker nu er 1500 miljard dollar reserves werden opgebouwd (naar schatting 2000 miljard dollar op het einde van dit jaar).

De meeste economen vrezen een economische whiplash na de Spelen. Dat is niet onmogelijk, want de Partij zet alle middelen in om de gigantische infrastructuurwerken klaar te krijgen voor de zomer. Met de Spelen als motivatie wordt de economie gestretcht. Zodra dat project wegvalt, zou een postolympische economische depressie (of beter: depressietje) mogelijk zijn.

Maar de impact van de Spelen (net als van de wereldbeker voetbal of van wereldtentoonstellingen) op een economie worden steevast overschat. Voor een klein land als Griekenland was het meest tastbare effect … een groot gat in de overheidsfinanciën. De groei viel echter niet stil.

Ook dit jaar blijkt dat China niet langer op één motor (export) draait. De binnenlandse vraag draagt verrassend goed bij. Met een spaarquote van 40 % is de veiligheidsmarge groter dan bij een negatieve spaarquote zoals in … de VS.

China werkt aan zijn zwakten

Plan je voor één jaar, plant dan graan.

Plan je voor tien jaar, plant dan bomen.

Plan je voor het leven,geef mensen dan onderwijs en scholing. (*)

China plant niet de postolympische conjunctuur, het plant op middellange termijn. Het zal zijn 2000 miljard dollar reserves niet gebruiken voor een conjunctuurdipje, maar voor de grote uitdagingen. En die uitdagingen zijn velerlei. Vervuiling is een groeiende zorg, maar China heeft andere prioriteiten en die zijn niet dezelfde als in het Westen vandaag.

De eerste prioriteit is bijvoorbeeld de voeding van zijn bevolking. Geen sinecure voor een land met dezelfde oppervlakte als de VS, maar een vier keer grotere bevolking en een 30 % kleiner landbouwareaal. De 2 triljoen dollar Chinese reserves zullen dus niet prioritair worden gebruikt om de problemen van de VS of van de financiële sector op te lossen. Ze zullen worden ingezet om de Chinese uitdagingen aan te pakken.

Een sterkere munt hoort ook bij dat plan. Die versteviging is volop bezig, niet omdat Washington dat vraagt, maar omdat het Beijing goed uitkomt om goedkoper te shoppen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Geen giraffen of struisvogels deze keer, maar strategische activa zoals grondstoffen, voedsel en energie.

Het is de comeback van de eeuw, of preciezer de comeback van het millennium.

DE AUTEUR IS HOOFDECONOOM VAN PETERCAM VERMOGENSBEHEER. REACTIES: visienoels@trends.be

(*) CHINEES SPREEKWOORD

Geert Noels