Ceci n’est pas une Ice-Watch

Aan almaar meer polsen prijkt een felgekleurd horloge van Ice-Watch. Het is een regelrechte hype. In die mate zelfs dat concurrenten zich er sterk door laten inspireren en er steeds meer vervalsingen opduiken. Hoe pakt de Waalse kmo dat probleem aan?

“Stop. Rejected. Fake. Contrefaçon.” Ice-Watch bekent op de homepage van zijn website al meteen kleur: dit succesvolle horloge namaken, kan niet door de beugel. Op een speciale pagina zet de onderneming haar argumenten rond namaak en oneerlijke concurrentie uiteen. Ze toont ook afbeeldingen van de imitaties, mét de namen van de merken waartegen ze al een paar veldslagen won. De vorm en de afmetingen van de verpakking, het logo van het merk, het kleurgebruik, de baseline, de horlogecollecties, de referenties en de streepjescodes: de gelijkenissen zijn legio. Bovendien verzoekt Ice-Watch elke consument om de firma meteen te verwittigen bij het zien van een imitatie. Een systeem dat we trouwens hebben uitgetest. Slechts twintig minuten na het doorsturen van het formulier ontvingen we al een e-mail van Vincent Lamberts van het kabinet Ramquet-Pricken in Luik, advocaat van Ice-Watch in de dossiers over namaak en on-eerlijke concurrentie. Om maar te zeggen dat ze in Bastenaken, waar de wieg van het merk staat, de wereldwijde strijd tegen imitaties bijzonder ernstig nemen.

“De Chinezen beweren dat het een eer is om gekopieerd te worden”, luidt de ietwat ironische reactie van Jean-Pierre Lutgen, de stichter van TKS, de firma die het merk Ice-Watch exploiteert. “Uiteraard bewijzen de kopieën hoe populair onze horloges zijn. Maar ze berokkenen ons ook schade. Vandaar dat we tal van maatregelen treffen om de strijd aan te binden met iedereen die ons concept systematisch en opzettelijk kopieert.” Om paal en perk te stellen aan wat hij als kopieën beschouwt, pakt de CEO de zaken op vier fronten aan.

1. Juridische bescherming en rechtszaken

TKS zet in de eerste plaats alle wettelijke middelen in waarover ze beschikt. Nadat ze gelijk kreeg van de rechter, liet de firma bijvoorbeeld meermaals beschrijvend beslag leggen omdat ze met name in winkels in België en in Frankrijk horloges had ontdekt die ze als namaak beschouwde. Concreet stelt dit mechanisme Ice-Watch in staat om bij kleinhandelaars en verdelers op zoek te gaan naar bewijzen van namaak. “Aan de hand van facturen of bestelbonnen die we daar in beslag nemen, kunnen we achterhalen wie de invoerder of de fabrikant is”, legt Lamberts uit.

Vervolgens moet het merk werk maken van een vordering ten gronde (een vordering tot staking). Daarbij verzoekt ze de rechtbank om een einde te maken aan de inbreuk waarvan ze het bewijs heeft geleverd. Nadien kan Ice-Watch aanspraak maken op een schadevergoeding. Maar daarmee is niet alles opgelost. Als de firma de verdeler van de namaakhorloges in België aanpakt, maakt zo’n vordering wel een einde aan de verdeling bij ons maar niet aan de productie van de horloges noch aan de verkoop ervan elders. “In deze materie gelden de uitspraken van de rechtbank enkel in het rechtsgebied van de rechter bij wie de zaak aanhangig werd gemaakt”, aldus Lamberts. En dus heeft Ice-Watch besloten om van alle kanten de aanval in te zetten. Indien mogelijk volgt de firma het spoor tot bij de Aziatische producent die haar product namaakt en vervolgt ze tegelijk ook de lokale invoerders of verdelers. Daarvoor zijn dus tal van rechtszaken nodig (en tal van advocatenkantoren overal ter wereld). Het Bastenaakse bedrijf heeft al een tiental rechtszaken aangespannen in verschillende landen, waaronder Frankrijk, België en Cyprus.

Om zijn rechten te doen gelden, baseert TKS zich op een reeks wettelijke bepalingen, onder meer inzake oneerlijke concurrentie, merkrecht en auteursrecht. Ice-Watch heeft van het design van zijn horloge namelijk geen model laten registreren. Het horloge wordt niet beschermd door het tekeningen- en modellenrecht op zich (behalve, mits bepaalde voorwaarden zijn vervuld, in de landen die een bescherming hebben toegekend aan niet-geregis-treerde modellen). “Dat betekent echter niet dat TKS van alle rechten op zijn horloges verstoken is”, zegt Lamberts. “Ice-Watch kan zich overigens beroepen op een creatieve inbreng in zijn producten en op de aanzienlijke marketinginspanningen die het levert om zijn imago en markten uit te bouwen.”

TKS rekent vooral op de doos waarin het horloge verpakt zit: een bouwsteen die dezelfde kleur heeft als het horloge en, net zoals Lego-blokken, stapelbaar is. Die verpakking is in veel landen een gedeponeerd model. Ice-Watch schermt in de eerste plaats met de ‘driedimensionale’ wisselwerking tussen de verpakking, de kleuren en de horloges om zijn specifieke karakter en zijn universum te definiëren. “Mijn argument luidt altijd dat wij niet enkel een horloge verkopen, maar een concept aanbieden dat totaal nieuw is voor de horlogesector”, zegt Jean-Pierre Lutgen.

2. Prominenter aanwezig zijn om vervalsers de wind uit de zeilen te nemen

Een andere reactie van de horlogeproducent is van commerciële aard. “Imitaties duiken op wanneer je niet sterk genoeg aanwezig bent op een markt”, meent Lutgen. “In België, waar wij goed vertegenwoordigd zijn, is er maar weinig namaak te vinden. Kopieën vormen vooral een probleem in landen waar de verdeling mank loopt.” Want als een horlogeverkoper mag kiezen, zal hij liever het origineel aanbieden, vooral wanneer er – anders dan bij Rolex-imitaties bijvoorbeeld – weinig verschil in prijs is tussen echt en namaak. Aangezien een Ice-Watch gemiddeld 89 euro kost en de concurrentie nagenoeg dezelfde of soms ietsje lagere prijzen hanteert, is het verstandiger om de versie aan te bieden waar het publiek wild van is. Lutgen moedigt zijn exclusieve verdelers in elk land dan ook aan om de koers bij te stellen. Ze moeten zorgen voor meer verkooppunten, het merk in de kijker werken en grotere voorraden aanleggen.

Al is dat niet zo makkelijk. Want tegelijk streeft het merk een vrij exclusieve winkelaanwezigheid na. Ice-Watch is slechts in een reeks zorgvuldig uitgekozen verkooppunten te krijgen: juwelierszaken, horlogewinkels, trendy boetieks die een of andere link kunnen leggen met het horloge. En ook de produc-tie speelt mee. Momenteel laat de firma elke maand 250.000 stuks produceren in Azië. Lutgen is van plan om dit cijfer nog dit najaar op te trekken tot 500.000.

3. Overtreders te kijk zetten

Om korte metten te maken met namaak, vermeldt de website van Ice-Watch duidelijk welke vonnissen de firma al heeft verkregen en om welke merken het ging. In diezelfde geest vinden we er ook een document van tien pagina’s waarin het Aziatische merk Avalanche wordt vergeleken met Ice-Watch. Vanwaar die aanpak? “De firma’s houden elkaar in de gaten en gaan geregeld eens neuzen op de website van de concurrentie. Door imitaties te kijk te zetten op onze website, hopen wij zoveel mogelijk overtreders te ontmoedigen. We mogen niet de indruk wekken dat alles kan en mag.”

4. Altijd een lengte voorsprong nemen

Kopieën duiken op wanneer een product furore maakt. En dat is momenteel het geval met Ice-Watch. Maar op termijn zou de hype rond de huidige modellen wel eens kunnen luwen. Vandaar dat de firma inzet op de toekomst en op innovatie: nieuwe modellen, innovatieve designs, originele concepten en kleuren. Op die manier hoopt ze uit te pakken met horloges die het nieuws halen en meteen een lengte voorsprong hebben op de vervalsingen. Met dat doel voor ogen zocht Ice-Watch onlangs een andere succesvolle Bastenakenaar aan om zijn nieuwe modellen te ontwerpen. Pierre Leclercq is een vooraanstaand designer uit de automobielsector. Aan deze Belg heeft BMW het design van zijn modellen X5 en X6 te danken. Als dat de concurrentie niet het nakijken geeft..

Christophe Charlot

“Imitaties duiken op als je niet sterk genoeg aanwezig bent op een markt”