Buitenstaanders niet gewenst

Via de mobiele apps van Bancontact en Sixdots proberen de Belgische banken de concurrentie buiten te houden. Het Zweedse SEQR laat zich niet intimideren.

McDonald’s België start deze maand een test met het mobielebetalingssysteem SEQR (spreek uit secure) van de Zweedse dienstverlener Seamless. Tegelijk brengen de banken via Bancontact/MisterCash en MasterCard hun eigen apps voor mobiel betalen in stelling. De neringdoeners zoeken lagere transactiekosten met mobiel, de banken willen er juist méér geld aan verdienen. Uiteindelijk hebben de handelaren de sleutel in handen. Zij moeten de nieuwe betalingsmiddelen accepteren. In de winkel en op het web.

Op 15 mei lanceerde Bancontact/MisterCash (BC/MC) met de steun van zestien Belgische banken een mobiele app voor betalingen. Nieuw is dat de transactie via het scannen van een QR-code verloopt, maar de onderliggende transactie-infrastructuur is helemaal het vertrouwde Bancontact. Het gaat om vermomde debetkaartbetalingen, die direct van je rekening afgaan en gewaarborgd zijn voor de handelaar.

Dezelfde dag maakte BC/MC bekend dat het samenwerkt met Sixdots, een mobiele portefeuille (‘wallet‘) op basis van de MasterPass van MasterCard. Zo’n portefeuille is een app die een of meer gedigitaliseerde betaalkaarten kan beheren — nu dus ook BC/MC — maar ook maaltijdcheques, elektronische kortingsbonnen, getrouwheidskaarten, tickets en dergelijke. Handelaren kunnen de toepassing in hun eigen apps integreren en op die manier mobiel winkelen in alle veiligheid aanmoedigen.

Sixdots heeft de steun van Belgacom, de vier Belgische grootbanken, enkele kleinere banken en ook Base en Mobistar. De app is midden deze maand beschikbaar voor een eerste groep gebruikers die de banken en handelaren hebben geselecteerd. “In de zomer zullen we onze app verrijken met de hulp van die early adopters. Na september komen we met een verbeterde versie, met functies als kortingen, getrouwheid en ticketing”, laat CEO Frédéric Lhostte (ex-Belgacom) weten.

Enkel voor Belgen

Officieel is Sixdots ‘open’. De app zal bruikbaar zijn “met een betaalkaart van eender welke bank gevestigd in België en met een mobieledata-abonnement bij eender welke Belgische telecomoperator”, meldde Frédéric Lhostte bij de lancering. Ook de Belgische kaarten van MasterCard-concurrent Visa kunnen in Sixdots terecht, bevestigt hij nu.

De alliantie tussen BC/MC en Sixdots lijkt wel een mobiele versie van het akkoord uit 1998 tussen MasterCard en de Belgische banken (Banksys), dat de BC/MC-kaarten van de internationale Maestro-betalingsfunctie voorzag. “Die nieuwe mobielebetalingssystemen moeten er vooral voor zorgen dat de bestaande betaalinstrumenten hun marktaandeel behouden”, zegt Leon Dhaene, een expert die ook lid is van een adviesgroep van de Europese Commissie.

“Voorlopig moet je met Sixdots geconnecteerd zijn aan een Belgische bank. Dat toont al direct een van de bedoelingen van dat centrale platform. Het helpt om buitenlandse spelers buiten te houden”, bevestigt Ulrich Seldeslachts, de CEO van LSEC, de Leuvense vzw die onder meer cybersecurity en veilige mobiele transacties promoot. LSEC liet vorig jaar zijn plan varen om een neutraal mobielebetalingsplatform te bouwen waarin gebruikers én handelaren tussen betaaloplossingen zouden kunnen kiezen. “We zochten daarvoor financiering van de Vlaamse overheid. Die hebben we niet gekregen. Het plan zit in de koelkast”, zegt Seldeslachts.

De hamburgerroute

De alliantie van Sixdots met BC/MC beperkt de speelruimte van werkelijk disruptieve spelers zoals SEQR van het Zweedse Seamless. Een dezer begint een testproject bij McDonald’s België. Volgens het oorspronkelijke plan zou daarvoor samengewerkt worden met bpost bank, maar dat gaat voorlopig niet door. “In het licht van deze ontwikkelingen op de markt (de komst van Bancontact Mobile en Sixdots, nvdr) werd de rol van bpost bank als partner voor SEQR in België herzien”, mailt de woordvoerder van bpost bank droogjes.

SEQR werkt bij McDonald’s niet via een bepaalde bank, maar gebruikt het systeem van domiciliëring. “Je geeft SEQR toestemming om het geld van je rekening te halen. Vooraf is er een procedure om te certificeren dat je houder van die rekening bent”, zegt Kristel Muls van McDonald’s. De hamburgerketen verwacht dat de kosten van de transactie de helft lager zijn dan voor een traditionele Bancontact-betaling, omdat er een tussenpersoon minder is. “Je hebt ook geen terminal nodig”, zegt Muls. De restaurantketen gebruikt SEQR al in Zweden, waar de toepassing in de McDonald’s-app is verwerkt. Als de testen positief zijn, wil McDonald’s in september de nieuwe betaalmogelijkheid aanbieden in al zijn Belgische vestigingen. Tegen dan zullen nog andere retailers met SEQR in zee gaan, verwacht Muls.

Marcel Roelants, de voormalige strategic development leader van MasterCard voor West-Europa, leidt het offensief van SEQR in België. “Ons systeem is zowel onafhankelijk van de bank als van de handelaar, waardoor we het betaalproces sterk kunnen vereenvoudigen. Samenwerking met de Belgische banken behoort uiteraard ook tot de opties.”

Hamburgerketens zijn de favoriete proefklanten van SEQR, maar in Zweden zijn al 4600 handelaren aangesloten, waaronder de 380 winkels van de nationale supermarktketen Axfood en de internationale parkinguitbaters Apcoa en Qpark.

Duurder dan de andere

De vraag is natuurlijk of de handelaars op die nieuwe mogelijkheden zitten te wachten. “Wij vragen vier dingen van een betaalmethode: een lage prijs, betrouwbaarheid, snelheid en veiligheid”, zegt Dominique Michel van Comeos, de belangenvereniging van de handelaren, grootwarenhuizen en tankstations. Hij heeft oog voor de strategische voordelen van de mobielebetalings-apps: er is geen dure terminal nodig, de wallet fungeert als enige drager voor kaarten, bonnen en cheques, en het is een alternatief voor cash. “Hoe minder cash bij de handelaar, hoe beter”, vindt Michel.

Over de prijs van Sixdots is nog niks bekend. Voor de tarieven van de mobiele betalingen met de BC/MC-app verwijst CEO Kris De Ryck ons door naar de ‘distributeurs’ van de dienst. Dat zijn dienstenleveranciers als Worldline en Ogone. “Zij bepalen de prijs van onze producten voor de consument of voor de handelaar”, stelt De Ryck.

Argenta zegt niets aan te rekenen aan zijn klanten voor het gebruik van de Bancontact-app. “De kostenstructuur is gelijk voor alle banken. Daarvoor neemt u het beste contact op met Bancontact”, adviseert perswoordvoerder Caroline Ghekiere. Waarop Kris De Ryck dan weer laat weten dat “de kosten die BC-MC aanrekent aan zijn leden voor de diverse diensten geen publiek gegeven zijn, aangezien die zich situeren in de competitieve sfeer”.

Comeos heeft met BC/MC afspraken gemaakt over één aspect van de kosten: de vergoeding die de bank van de handelaar bij elke transactie betaalt aan de kaartuitgever (of preciezer: aan de bank van de klant, die de kaart uitgeeft). In het jargon heet dat de ‘interchange fee‘. Die bedraagt (voor een betaling vanaf 10 euro) een forfaitair maximum van 5,6 cent voor een betaling met de kaart in de winkel, 10 cent voor een kaartbetaling via internet en 13 cent voor een mobiele betaling. Dat bedrag wordt gebundeld met de kosten van de transactieverwerking, rapportering, terminalhuur en dergelijke tot een tarief voor de handelaar, de ‘merchant service charge‘. De kostprijs voor de handelaar verschilt dus volgens zijn bank of transactieverwerker, het aantal transacties, zijn onderhandelingspositie en wat al meer, maar de interchange fee vormt de basis.

Als het aan Comeos ligt, wordt die prijsstructuur een serieuze hindernis voor de acceptatie van mobiele BC/MC-betalingen. “Wanneer je in de winkel betaalt met je mobieltje, kost dat de handelaar nog meer dan een transactie via internet. Waarom zouden we zo’n systeem aanvaarden, terwijl de winkels perfect zijn uitgerust voor de BC/MC-kaart?”, zegt CEO Dominique Michel. “Dat wordt een groot probleem voor mobiele betalingen.”

Hij stoort zich ook aan de limiet van 250 euro voor app-betalingen, die de bruikbaarheid in de non-food hinderen. En er is het delicate punt van de eigendom van de klantengegevens. “Voor ons is dat cruciaal. De gegevens van de aankopen zijn een goudmijn. Willen wij die delen met anderen en zo ja, met wie? De telecomoperator? De transactieverwerker? BC/MC? Er zijn heel veel betrokken partijen.”

SEQR belooft veel goedkoper te werken dan BC/MC en zeker dan de kredietkaartbedrijven. “We zullen de tarieven van BC/MC in de winkel niet kunnen halveren, maar er zullen toch forse besparingen zijn voor de handelaar. Er zijn ook geen licentie- en opstartkosten”, belooft Marcel Roelants.

Maar wel gemakkelijker

De BC/MC-app mikt echter niet op winkels die al voor kaartbetalingen zijn uitgerust. “De app is ontwikkeld om betaling op internet even eenvoudig te maken als in de winkel”, zegt Philippe Kempeners van BC/MC. Hij benadrukt graag hoe je nu bij veel webwinkels een veertigtal tekens moet intikken, tien muiskliks moet doen en een Digipass bij de hand moet hebben om een betaling uit te voeren. Met de BC/MC-app wordt kopen op het mobieltje zo eenvoudig als het intikken van een pincode. Wie de app gebruikt in combinatie met winkelen via pc, heeft enkel nog het scannen van de QR-code als extra hinderpaal. Pin intikken en klaar.

Maar ook hier speelt het prijskaartje voor de handelaar. De interchange fee voor internetbetalingen is bij BC/MC een forfaitair bedrag van 10 cent. Toch wordt de uiteindelijke merchant service charge, wat de handelaar echt afdraagt, een bedrag dat proportioneel stijgt met de waarde van de transactie, hoewel er met een debetkaart geen enkel kredietrisico is. “Dat drijft uiteraard de kosten op”, zegt Dominique Michel van Comeos. Zijn hoofdeconoom Peter Haegeman sluit zich daarbij aan: “We hebben daar voorlopig geen pasklare uitleg voor. Wat ons betreft is dat te wijten aan een gebrek aan transparantie bij de verwerkers van deze onlinebetalingen.”

Zara en Mieke

“Voor ons is het belangrijk dat er beweging komt in de markt”, zegt Michel. “Met de evolutie van de technologie krijgt de concurrentie het gemakkelijker om voet aan de grond te krijgen. Voordien waren betalingssystemen gebetonneerd in een zware infrastructuur.”

Consultant Leon Dhaene, een voorstander van meer concurrentie in betaalsystemen, verwacht dat Comeos op zijn wenken wordt bediend. Een van de mogelijkheden van de apps is de betaling van persoon tot persoon. Dhaene: “Handelaren moeten substantiële sommen betalen voor het aanvaarden van elektronische transacties. Zulke tarieven kunnen de banken niet hanteren voor de uitwisseling van geld tussen personen. Waar zit dan de grens? Als Jan en Mieke gemakkelijk en bijna gratis 200 euro kunnen uitwisselen, waarom zouden Zara en Mieke dat dan niet kunnen?”

BRUNO LEIJNSE

“Waarom zouden we een duurder systeem aanvaarden, terwijl de winkels perfect zijn uitgerust voor de BC/MC-kaart?”Dominique Michel, Comeos

“Als Jan en Mieke gemakkelijk en bijna gratis 200 euro kunnen uitwisselen, waarom zouden Zara en Mieke dat dan niet kunnen?”