Brainstormen over een onderwaterstad

Ingenieurs leren buiten de lijntjes te kleuren in de competitie Euro-Polis 2050. Ondanks de beperkte belangstelling uit Vlaanderen, kaapten studenten van de KaHo Sint-Lieven in Gent de hoofdprijs weg. Wat blijkt? De jeugd zit vol leuke ideeën, al is er is nog werk aan hun communicatiekunsten.

V aalbeek, 10u45. Het is bibberen in de gang van het Minderbroederklooster in Vaalbeek. De koude blijft er hangen in de bakstenen gewelven, maar in de plenary meeting room A0.08 W.A. Mozart is het lekker warm en zindert een beloftevol geroezemoes. Zonet is een bus met 81 ingenieursstudenten aangekomen en die hebben zich verzameld in de centrale zaal. Het zijn vooral Franstaligen en er zijn weinig meisjes bij; een ingenieursopleiding is blijkbaar nog altijd een erg mannelijke studie. De studenten nemen deel aan Euro-Polis 2050. De competitie moet het devote domein tijdelijk veranderen in een kweekvijver voor nieuwe ideeën.

Het is pas de tweede keer dat de wedstrijd plaatsvindt. Organisator is ORI, de beroepsvereniging van advies- en ingenieursbureaus. De competitie loopt over 24 uur en probeert toekomstige inge-nieurs met het echte werk te laten kennismaken via een simulatie. Vooral het aspect creativiteit krijgt aandacht. Ingenieurs moeten meer zijn dan goede rekenwonders, vinden ze bij ORI.

11u00. Coach Marc De Maeseneer – in het echte leven werkt hij voor het ingenieursbureau Arcadis – spelt de opdracht voor de groep studenten uit. Het scenario voor het komende etmaal verplaatst ons naar 2050; de Verenigde Naties hebben besloten om de overbevolking van de aarde te bestrijden door de zee te bevolken. Daartoe wordt de bouw van een onderwaterstad gepland. Het project heet Atlantis, naar analogie met de verzonken stad uit de Griekse mythologie. De aankomende ingenieurs moeten identificeren welke problemen bij de bouw kunnen opduiken en ze moeten oplossingen bedenken voor een onderwaterstad ergens middenin de Atlantische Oceaan. En ze worden daarbij beoordeeld op de mate waarin ze samenwerken als team, hoe creatief en innovatief ze denken en hoe duurzaam hun oplossing wel is. “Het is de bedoeling dat ze out of the box leren te denken”, benadrukt een van de coaches.

Er zijn zeventien teams in de competitie. Die komen zowel van universiteiten als van hogescholen, al hebben de Vlaamse universiteiten geen enkel team afgevaardigd. Tijdens de brainstormsessie zitten verscheidene teams aan dezelfde tafel. Franstalige en Nederlandstalige studenten zitten wat onwennig door elkaar. Aanvankelijk wat aarzelend, maar stilaan steeds driftiger plakken ze post-its op een tafelbord. Zo verzamelen ze 150 ideeën per tafel. Die worden daarna herleid tot een tiental ‘problemen’ en uiteindelijk beperkt elk team – samengesteld uit studenten van dezelfde school – zich tot één enkel project. Dat moeten ze uitwerken tegen de volgende ochtend om 11 uur. Maar eerst is er de lunch.

13u00. Tijdens een gezegende broodjeslunch met tomatensoep zoemen de gesprekken van de studenten voort. Er zijn er die nauwelijks de tijd nemen om te eten. Ze willen meteen hun ideeën uitwerken. Anderen nemen uitgebreid de tijd om even te relaxen, want de dag is nog lang. Waarom ze hier zijn, vraag ik aan een paar jongens van de Limburgse hogeschool KHLim. “We konden dit doen als alternatief voor het schrijven van een paper”, zeggen ze. “En dan kiezen we toch liever dit. Het is een eerste confrontatie met de praktijk.”

“Ik doe het omdat het helpt mijn Engels te verbeteren”, vertelt een jongeman van de Brusselse hogeschool ECAM. En dat blijkt later die avond een goede motivatie, want in tegenstelling tot wat je zou verwachten, is er in het Engels van de studenten nog heel wat ruimte voor verbetering.

14u30. Ronde twee is afgelopen. De teams moeten hun mission statement presenteren. Een boodschap in maximaal twintig woorden. Niet voor iedereen een makkelijke opdracht, maar toch komen er mooie oneliners naar boven. Bij de latere winnaars Chez cinq Chefs uit Gent wordt het The Golf stream blows life into Atlantis. Pieter, Sam, Matthia, Julie en Bram hebben besloten om hun onderwaterstad van energie te voorzien door de golfstroom in een dubbele helix – in mensentaal is dat een soort spiraal – rondom een cilindervormige onderwaterstad te laten lopen.

Daarna begint de uitwerking van de vele waanzinnige ideeën. Een team van ISIB wil lichtgevende algen in een gesloten circuit rond de stad laten zwemmen, om de duisternis op grote diepte te verlichten. Een team van de UCL houdt het technologische luik weer veeleer beperkt en probeert de vraag op te lossen hoe de sociale samenhang van zo’n stad moet verlopen. We laten hen dromen van hun utopie en besluiten om de volgende ochtend te komen kijken naar de resultaten.

Vaalbeek, 9u00. Bijna 24 uur na de start van de competitie. ‘ We’ve thought out of the box, put it back into the box and then we’ve shaken the box‘, met die slogan probeert het team Chez cinq Chefs mij te overtuigen van de winstkansen van hun concept. De coaches en de jury zullen ze later gelijk geven. Geen spoor van zenuwen over de deadline of over de presentatie van hun project die ze later op de dag moeten geven in Brussel. “Maar we zijn wel tot vijf uur vanmorgen bezig geweest”, vertelt Julie. Ondertussen zitten twee teamleden nog stevig te discussiëren over de drukverschillen van die koepel onder water, een oefening die niet meer nodig is, maar het houdt ze bezig. “Natuurlijk is dit project volstrekt onmogelijk om uit te voeren”, besluiten ze. Maar toch zijn ze op een erg nuchtere manier trots op hun idee. Om 11 uur leveren ze netjes een USB-stick in met daarop een poster die hun project illustreert. De teams draaien allemaal ook een filmpje waarin ze hun project in een cue van twee minuten voorstellen.

Brussel, 18 u 30. Het loopt tegen zevenen. De zaal van Passage 44 zit niet helemaal vol, maar een stevige jury met grote namen (onder andere Thomas Leysen van Umicore en Sophie Dutordoir van Electrabel) compenseert de lege stoelen. De filmpjes worden getoond en er wordt met de juryleden van gedachten gewisseld waarom iemand nu inge-nieursstudies zou moeten volgen. Want daarover zijn de juryleden het eens: onze kennismaatschappij heeft meer inge-nieurs en wetenschappers nodig. Omdat het ook een sexy beroep kan zijn, probeert de moderator. Een vreemd idee als er nog altijd zo weinig meisjes ingenieur worden. Een van de deelnemers heeft nochtans de perfecte reden om ingenieur te worden ontdekt. “Als ingenieur kun je kind blijven, maar alleen weet je dan hoe je je eigen speelgoed moet maken”, zegt de jongeman.

ROELAND BYL