Thomas Friedman is vooral bekend om zijn absolute bestseller ‘The World is Flat’. Dat boek was echter geen gelukkig toeval. Want ook ‘The Lexus and the Olive Tree’ werd door alle critici de hemel in geprezen. ‘Lexus’ staat voor de haast perfecte manier waarop robotten de luxewagens van het merk Lexus assembleren. Met een zelden geziene nauwkeurigheid plaatsen ze een voorruit in de auto. De Lexus staat voor de fabelachtige vooruitgang van de mens, de triomf van de technologie. De olijfboom staat voor de eindeloze conflicten in het Midden-Oosten rond wie nu welk stukje land bezit, wie recht heeft op welke olijfboom.
Dit contrast vind je ook in België. De wereld kent een overvloed aan iPods, iPhones, gps’en, kleine en grote auto’s, zonnepanelen en de meest uiteenlopende modeverschijnselen. En we hebben problemen waar we ons blijkbaar niet al te druk over maken, want echt veel doen we er niet aan, en de inspanningen staan zelden in verhouding tot het probleem. De bevolking vergrijst elke dag net een beetje meer, de broeikasgassen in de atmosfeer bereiken een alarmpeil, voedselprijzen lopen uit de hand, het verkeer nadert stilaan het punt dat we met zijn allen gewoon de gehele dag stil zullen staan.
En aan de andere kant hebben we in dit land een probleem waarbij al die andere problemen in het niet verdwijnen. Brussel-Halle-Vilvoorde. Dit probleem moet een creatieve oplossing krijgen, geen politieke. En kijk … in Le Soir van 14 juni werd de enige echte creatieve oplossing uit de doeken gedaan. Ten zuiden van Brussel zou een ‘corridor’ van 2,5 kilometer Zoniënwoud Brussel verbinden met Wallonië. De voordelen van deze oplossing liggen voor de hand: het gaat enkel over bomen, en bomen houden geen protestmarsen, bomen stemmen niet voor de verkeerde partij en leggen geen beledigende verklaringen af, zingen niet het verkeerde volkslied en bekladden geen straatborden. In het Zoniënwoud staan weliswaar geen olijfbomen, maar eiken en beuken, maar dat is uiteraard slechts een detail.
Hoe schitterend deze oplossing ook is, toch stellen zich problemen waarop we hier de aandacht willen vestigen. Vooreerst zou men best kiezen voor een stapsgewijze oplossing. We zouden al kunnen beginnen met enkel de beuken over te hevelen naar het Waalse gewest. Een technische commissie moet dan uiteraard uitmaken welke boom een eik, en welke boom een beuk is. Deze paritaire commissie staat voor torenhoge problemen, want het is mij als niet-bioloog en niet-jurist niet echt duidelijk of elke boom wel ondubbelzinnig kan worden toegewezen. Wat met de ‘verdwaalde’ linde, hazelaar of kastanjeboom?
Een tweede probleem is de veiligheid van de bomen. Vlamingen zijn een wild, slechts min of meer beschaafd volkje, met weinig respect voor de democratische rechten van mensen. Zullen ze wel de democratische rechten van de eik en de beuk respecteren? Het zou ons persoonlijk niet verwonderen mochten bepaalde politici in het geniep die bomen ‘s nachts omhakken om de corridor in een minimum aan tijd om te vormen tot een woestenij. Onze verdenking gaat uiteraard niet uit naar Groen!, maar het is duidelijk dat er wat houthakkersfiguren rondlopen in Vlaanderen. Kijk naar de lichaamsbouw van een De Wever, een Dedecker, of een Annemans, en je weet genoeg. Dat zijn potentiële houthakkers! De corridor zal dus beschermd moeten worden. We denken dat hier een rol is weggelegd voor Europa. Een Europese troepenmacht, onder leiding van enkele Ierse neenstemmers, kan wonderen verrichten. Ieren gaan subtiel om met Europa, dat wil zeggen: alle subsidies met gretige handjes aanvaarden, solidariteit hoog in het vaandel voeren, rijk worden door ‘het systeem’ handig aan te pakken en als ze dan een kleine wederdienst moeten leveren gewoonweg ‘non’ zeggen, sorry, gewoonweg ‘no’ zeggen. De Ieren zullen zich snel thuis voelen in Wallonië.
Een derde probleem dat nog zwaar onderschat wordt, zijn de grenzen. Welke boom zal nog ‘Vlaams’ zijn en welke boom ‘corridor’? Men kan gerust aannemen dat er vele bomen netjes op de twee geografische gebieden staan. Zullen de wortels tellen, of de kruin? En wat als de bliksem een boom treft die nu in Vlaanderen staat, en die boom valt in de corridor? Verliest die dan zijn Vlaams karakter? Op deze vragen kan de werkgroep best voorbereid zijn.
Persoonlijk onderschatten we deze problemen niet. Maar toch steunen we dit project uit volle borst. Het is de perfecte weerspiegeling van ‘The Lexus and the Olive Tree’.
Er is echter één probleem waar nog niemand aan gedacht heeft. Begin september hebben we weer de Gordeltocht rond Brussel. Deze mooie Vlaamse traditie mag echt niet verloren gaan. Uiteraard moet de gordel volledig zijn, anders heeft die geen zin, de tocht moet echt een gordel rond Brussel kunnen leggen. Er moet dus een Vlaams fietspad komen middenin de corridor die de Gordelaars net tot aan Wallonië brengt. En om dat fietspad aan te leggen, zullen de groenen weer dwars liggen. Ik vrees dat dit het probleem weer nodeloos complex zal maken. Dan misschien toch beter focussen op de eenvoudige problemen zoals opwarming der aarde, vergrijzing en koopkracht. (T)
de auteur is hoofddocent aan de universiteit gent en partner van de vlerick leuven gent management school.
Marc Buelens
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier