Boetes worden tot 24 keer duurder

Dat de regering-Di Rupo ijverig aan de fiscale weg timmert, blijkt ook uit de bestraffing van fiscale misdrijven en overtredingen. Zo heeft het parlement enkele weken geleden een drastische verhoging van de strafrechtelijke geldboetes goedgekeurd. Niet alleen het nominale bedrag van die sancties gaat omhoog, veel belangrijker is dat het stelsel van de zogenoemde opdeciemen op strafrechtelijke geldboetes voortaan ook geldt voor fiscale misdrijven.

Wie door de strafrechter tot een geldboete wordt veroordeeld wegens een misdrijf van gemeen recht – bijvoorbeeld diefstal of oplichting – is boven op het nominale bedrag van de geldboete ook opdeciemen verschuldigd. Het tarief bedraagt op dit ogenblik 50. Dat betekent dat per schijf van 10 euro aan nominale geldboetes nog eens 50 euro aan opdeciemen verschuldigd is. Als de strafrechter u veroordeelt tot een geldboete van 100 euro, betaalt u dus in werkelijkheid 600 euro. Het bedrag in het strafwetboek moet dus eigenlijk worden vermenigvuldigd met 6.

Dat stelsel van opdeciemen was tot nog toe niet van toepassing op fiscale strafrechtelijke geldboetes. Die sancties werden zonder verhoging toegepast. Daar komt nu dus verandering in. Op grond van de door het parlement aangenomen wetswijziging is het stelsel van de opdeciemen nu ook uitdrukkelijk van toepassing op de fiscale strafrechtelijke geldboetes. Daar komt nog bij dat het nominale bedrag van de geldboetes omhooggaat.

Stel dat iemand inkomstenbelastingen heeft ontdoken. Tot nog toe kon de strafrechter hem veroordelen tot een gevangenisstraf van acht dagen tot twee jaar en een geldboete van 250 tot 125.000 euro, of tot een van die straffen alleen. Door de wetswijziging stijgt dat maximum tot 500.000 euro. Bovendien is voortaan ook het stelsel van de opdeciemen van toepassing. Dat wil zeggen dat het maximum van 125.000 euro in werkelijkheid niet stijgt naar 500.000 euro, maar wel naar 3 miljoen euro (500.000 x 6), of in totaal 24 keer meer.

Niet enkel de strafrechtelijke sancties gaan omhoog. Ook sommige administratieve geldboetes worden duurder. Dat zijn de geldboetes die niet door de strafrechter, maar door de belastingadministratie worden opgelegd. Er zijn twee soorten administratieve geldboetes: evenredige en vaste. Van een evenredige boete is sprake als het bedrag van de belasting wordt verhoogd met een bepaald percentage (bijvoorbeeld 50 %). Bij een vaste geldboete wordt een overtreding bestraft met een vast bedrag (bijvoorbeeld 250 euro).

Van de jongste programmawet heeft men gebruikgemaakt om de vaste administratieve geldboetes in de btw drastisch te verhogen. Terwijl die tot nog toe binnen een vork van 25 tot 2500 euro lagen, is dat bij overtredingen die na 1 juli 2012 worden begaan, een vork van 50 tot 5000 euro geworden. Een verdubbeling dus.

Dat lijkt op het eerste gezicht veel, maar men mag niet vergeten dat de oude vork (van 25 tot 2500 euro) ongeveer twintig jaar ongewijzigd is gebleven. Toch is de verhoging in sommige gevallen erg drastisch. De belastingadministratie heeft van de gelegenheid ook gebruikgemaakt om het barema in te trekken dat ze in het verleden hanteerde om de vaste btw-geldboetes in bepaalde gevallen te verminderen. Stel dat iemand een factuur te laat had opgemaakt. Bij een eerste overtreding was voor zo’n overtreding krachtens dat barema geen boete verschuldigd. Pas bij een tweede overtreding gold een boete van minimaal 25 euro. Door de schrapping van het barema en de verhoging van de vork is nu al vanaf de eerste overtreding een minimale boete van 50 euro verschuldigd, en bij een tweede overtreding een minimale boete van 125 euro. Dat is geen verdubbeling, maar wel vijf keer meer.

De auteur is advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog. www.fiscoloog.be

JAN VAN DYCK

De vork aan vaste btw-boetes gaat omhoog naar 50 tot 5000 euro.