2017 wordt weer een fiscaal jaar waarin het bang afwachten wordt voor de beleggers. Bezwijkt de regering-Michel onder de druk van het linkse middenveld en van coalitiepartner CD&V en wordt er verder gegaan in de richting van het belasten van vermogen of niet? Komt er een meerwaardebelasting op aandelen, worden de effectieve huurinkomsten belast in plaats van het kadastraal inkomen of, nog erger, komt er een vermogens(winst)belasting?
Wel zeker is dat 2017 het jaar wordt waarin de belegger moet leren te douchen zonder douchegordijn. In 2017 treedt de automatische uitwisseling van bankgegevens in werking op basis van de Common Reporting Standard (CRS), die de OESO heeft ontwikkeld. Landen die zich bij de Common Reporting Standard hebben aangesloten, zijn verplicht jaarlijks de bankgegevens van buitenlandse rekeninghouders door te geven aan de landen waarmee zij een akkoord hebben. Het gaat om de identiteit van buitenlandse rekeninghouders, de buitenlandse rekeningen en levensverzekeringen, het saldo en de ontvangen intresten en dividenden. Een honderdtal landen heeft zich geëngageerd om de CRS na te leven. België zal dit jaar al van 51 landen bankgegevens ontvangen. Behalve om de lidstaten van de Europese Unie gaat het ook om bijvoorbeeld Andorra, Guernsey, Jersey, Liechtenstein, Monaco en Zwitserland. Omgekeerd moet België al aan 46 landen bankgegevens meedelen.
Het spreekt voor zich dat dit een fiscale revolutie op gang brengt en het einde betekent van het fiscale bankgeheim. En, raar maar waar, die afbreuk van uw fiscale en financiële privacy hebt u eigenlijk te danken aan terreur. De CRS is er gekomen onder druk van de Verenigde Staten. In de strijd tegen het terrorisme wilden de Amerikanen ook de geldstromen van terroristische organisaties in kaart brengen en blokkeren. Het bankgeheim van de klassieke fiscale paradijzen bemoeilijkte dat. Om daarin een doorbraak te forceren, werd onder impuls van de Verenigde Staten in de schoot van de OESO een actieplan ontwikkeld om het bankgeheim af te schaffen. Mede dankzij de financiële crisis werd er vrij vlug een internationale coalitie gevonden om dat plan te ondersteunen. Dat heeft in 2009 geleid tot de publicatie van een zwarte en grijze lijst van belastingparadijzen, landen die niet bereid waren mee te werken aan internationale fiscale transparantie. In de nasleep van dat stigmatiserende initiatief werd vervolgens de CRS ontwikkeld.
Tot op zekere hoogte is de internationale uitwisseling van bankgegevens een goede zaak. Het is een open deur intrappen wanneer ik u zeg dat buitenlandse bankrekeningen en beleggingsportefeuilles in heel wat gevallen werden gebruikt om vermogen en inkomsten uit vermogen aan het zicht van de fiscus te onttrekken. Met de fiscale transparantie zal dat niet meer mogelijk zijn, en dat komt uiteraard ten goede aan de fiscale rechtvaardigheid.
Anderzijds is er ook een grote ‘maar’ aan de CRS en de internationale fiscale transparantie gekoppeld. Het is voor de goede verstaander nu al duidelijk dat wat zichtbaar is, tastbaar wordt, en dat wat tastbaar is, ook belastbaar wordt… Het is duidelijk dat de regering-Michel daar nu al op anticipeert. De speculatiebelasting mag dan zijn afgeschaft, de discussie over de meerwaardebelasting op aandelen is nog volop aan de gang en de belastingdruk op binnen- en buitenlands vermogen is al gestaag aan het stijgen. In 2015 voerde de regering de kaaimantaks in. Met ingang van 1 januari verhoogde ze de roerende voorheffing naar 30 procent en voortaan moet ook beurstaks worden betaald door belastingplichtigen die via een buitenlandse makelaar effecten kopen of verkopen. De maximumbedragen voor de beurstaks zijn bovendien verdubbeld.
De vrije doorstroming van bankgegevens zorgt dan ook voor bijzondere fiscale opportuniteiten voor de regering en dat leidt tot een stijgende belastingdruk op vermogen. Dat zou in zekere zin nog aanvaardbaar kunnen zijn, mocht die stijgende belastingdruk op vermogen worden gebruikt als pasmunt voor een verdere verlaging van de belastingdruk op arbeid of voor de verlaging van de vennootschapsbelasting, maar dat is jammer genoeg vooralsnog niet aan de orde. Het verdwijnen van het fiscale bankgeheim mag dan nuttig zijn in de strijd tegen het terrorisme, het is duidelijk dat we voor onze veiligheid ook een fiscale prijs betalen. Bij dezen bent u gewaarschuwd.
Michel Maus is advocaat en hoogleraar fiscaal recht.
MICHEL MAUS
Het verdwijnen van het fiscale bankgeheim mag dan nuttig zijn in de strijd tegen het terrorisme, het is duidelijk dat we voor onze veiligheid ook een fiscale prijs zullen betalen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier