Boekhoudsoftware. Een drieling

Augustus vorig jaar werden Cobul en Cubic, de Belgische marktleiders in boekhoudsoftware, overgenomen door het Nederlandse Exact Holding. Een zwangerschapsperiode verder is er een tweeling herboren : het geherstruktureerde Cubic en Cobul. De Exact-groep verdeelt ook nog zijn eigen Exact-produkten. Zodat de tweeling eigenlijk een drieling is.

De nummer één in boekhoudkundige software in België heet sinds augustus vorig jaar Exact. Toen werden de Belgische uitgevers Cubic en Cobul door de Nederlandse groep Exact Holding opgekocht. De software-ontwikkelaar uit Delft die in Nederland in zijn sektor een dominante positie inneemt kreeg op die manier meer dan 30 % van de Belgische markt voor pc-boekhoudprogramma’s in handen. Dat betekent 24.000 licenties : 8000 Cobul-, 14.000 Cubic- en 2000 Exact-licenties. In 1994 zouden de aktiviteiten van de Exact-groep in België zo’n 450 miljoen frank moeten opleveren.

De overnames maken van België een uitzondering. In de meeste landen worden de dominerende boekhoudprogramma’s immers geproduceerd door firma’s met nationale aandeelhouders.

STROOMLIJNEN.

Hoe is de toestand van de overgenomen bedrijven vandaag, negen maanden verder ?

Cobul is bijna totaal verdwenen. Veertien van de 24 personeelsleden zijn overgestapt naar Exact Belgium. De produkten Flash en Flash 1 blijven bestaan. Exact Belgium commercializeert ze. Een Flash 5.0 versie wordt voor dit jaar aangekondigd en een Flash 2 onder Windows verschijnt rond april 1996. De verkoopcijfers voor 1995 worden geschat op 55 miljoen frank. Eric Lemal, de stichter en vroegere eigenaar van Cobul, heeft tot in december 1994 een advizerende funktie vervuld.

Cubic daarentegen bestaat nog steeds en heeft geen adreswijzigingen verstuurd. Het bedrijf is net zoals Exact Belgium een rechtstreeks filiaal van de moedermaatschappij van de groep, Exact Holding bv in Nederland, maar blijft een eigen koers varen. Het aantal personeelsleden (43) is niet veranderd.

NIEUW MANAGEMENT.

De direktie van Cubic is evenwel sterk gewijzigd. Pierre De Preter, de stichter van het bedrijf, die zijn funktie nog twee jaar had moeten uitoefenen, is één maand na de overname opgestapt. Het werd hem te moeilijk om in een bedrijf te werken waar nieuwe beleidsmetoden werden toegepast. Exact Holding is een gestruktureerde groep met procedures die door alle filialen worden gevolgd. Cubic was meer een familiebedrijf, waar het er informeler aan toe ging. De enorme snookertafel die er voor de ontspanning van het personeel zorgde, is door Pierre De Preter teruggekocht.

Het nieuwe management van Cubic, nu geleid door algemeen direkteur Norbert De Mey, heeft de produktstrategie herbekeken. Cubic, dat voor 1995 een omzet van 155 miljoen frank en 15 % rentabiliteit voorspelt, had in september 1994 op Bureau ’94 een belangrijke stap voorwaarts aangekondigd met de nieuwe Manhattan produktfamilie. Zo wilde het zijn boekhoudkundige toepassingen volledig in een grafische omgeving verwerken, die nauwer aansloot bij de moderne software. Manhattan, geschreven in Foxpro, zou in drie omgevingen werken : DOS, Macintosh en een nieuwigheid voor Cubic Windows. De release was voor einde 1994/begin 1995 voorspeld. Onder het nieuwe management werd de publikatie van het produkt echter uitgesteld en toegespitst op de Windows-versie, die net is verschenen, acht maanden na de aankondiging. De idee van een multi-platform software werd opgegeven.

Cubic ontwikkelt daarnaast wel de bestaande produkten verder. Een nieuwe, 4.7, DOS-versie van de Cubic Classic lijn (die in Clipper is geschreven) werd op de markt gebracht en een 1.5 Classic Macintosh-versie wordt voor einde dit jaar aangekondigd. Een Manhattan voor Mac wordt in beraad gehouden.

De Exact-groep, die uiteraard zijn ontwikkelingskosten wil drukken, heeft Manhattan als basis genomen voor nieuwe produkten in de groep. Een Nederlandse Manhattan, gebazeerd op het programma van Cubic, werd geschreven door Grote Beer, een lokale dochter van Exact Holding. Manhattan zal op dezelfde manier als basis dienen voor de ontwikkeling van programma’s voor verschillende markten, onder andere Tsjechië, Duitsland en Groot-Brittannië.

Een ander initiatief van het nieuwe management bij Cubic was het lanceren van een release-kontrakt (ca. 8000 frank/jaar voor de boekhoudmodule). Dit kontrakt garandeert het updaten van de software en de aanpassing ervan aan elke wijziging in de wet. Het is een commercieel intelligent initiatief in een markt die “rijp” is geworden. De groei komt niet meer hoofdzakelijk van nieuwe klanten maar van updates en uitbreidingen bij het bestaande kliënteel.

Cubic, dat enkel via dealers werkt, wil door zijn demonstratie van onafhankelijkheid zijn belangrijke klantenbasis geruststellen. Of die strategie een toekomst heeft, hangt af van de voortgezette produktontwikkeling. Tot hiertoe gebeurt die in België en verwacht Cubic, doordat het de Manhattan “motor” levert, zelfs een versterking van zijn positie, ook internationaal.

“We hebben nog heel wat werk voor de boeg”, stelt Norbert De Mey. “In het begin van dit jaar hebben we een enquête onder de klanten van Cubic gehouden om de graad van tevredenheid te bepalen. 87 % van de gebruikers reageerde positief. Dat is goed, maar voor ons nog niet voldoende. “

EXACT BELGIUM.

Exact Belgium van zijn kant, commercializeert drie boekhoudkundige software-families van eigen makelij : Exact (Dos en Windows), Globe en Finance/Progress (2000 licenties). Deze zijn vooral bedoeld voor klanten met internationale vestigingen. Het Globe-pakket omvat funkties in verschillende valuta en kan rekeningen konsolideren op internationaal niveau. Finance/Progress is onder andere beschikbaar voor een client/server architektuur, met PC’s op client-niveau en HP 9000, RS/6000 en/of IBM AS/400 computers als servers. De Nederlandse Exact-groep verdeelt dus via verschillende kanalen een aantal produkten die ze komplementair acht : Flash 1 en Flash van het vroegere Cobul voor kleine ondernemingen (tot 15 gebruikers), waar ze Cubic Classic als konkurrent hebben. In het hogere segment (15 tot 150 gebruikers) vinden we Exact V 5.9 en het toekomstige Cubic Manhattan. En in de topkategorie zitten de softwarepakketten Globe en Finance/Progress.

Bestaat er dan geen interferentie tussen de verschillende produkten ? Allicht hier en daar wel, hoewel Exact ze als komplementair ziet. “De aandeelhouder is dezelfde, maar we blijven konkurrenten”, onderstreept Norbert De Mey. Dat verklaart waarschijnlijk ten dele de juridische struktuur van Exact in België. Door Cobul en Exact Belgium samen te voegen, heeft de Nederlandse groep produkten verenigd waarvan de verschillende klanten ver genoeg uit elkaar liggen.

Een laatste vraagje blijft onbeantwoord. Wat is er gebeurd met de eigenaars van de opgekochte bedrijven ? Zij blijven buiten de wereld van de boekhoudpakketten wegens een anti-konkurrentiebeding in de overnamekontrakten. Eric Lemal is in de familiale immobiliënaktiviteiten gestapt. En Pierre De Preter heeft een oude droom waargemaakt. Hij bezit en bestuurt binnenkort zijn eigen… helikopter. Wat niet wegneemt dat hij ernstig werkt aan een nieuwe softwarefirma, maar dan niet in de financiële branche.

B.L.

ROBERT VAN APELDOORN

NORBERT DE MEY (CUBIC) Release-kontrakt moet omzet op peil houden.

RIK DEMEULEMEESTER (EXACT BELGIUM) “De overgang naar Windows is een potentiële bedreiging voor de dominante marktpositie van de Exact-groep. “