Biken in de file

De crisis en het mobiliteitsprobleem in en rond de steden heeft een weerslag op de motormarkt. Motorfietsen en scooters blijven in trek, maar ze worden steeds meer gebruikt voor het woon-werkverkeer. Pure vrijetijdsmotoren boeten aan populariteit in.

In 2012 werden volgens Febiac, de Belgische auto- en tweewielerfederatie, bijna 24.000 nieuwe gemotoriseerde tweewielers — motorfietsen en scooters — ingeschreven in ons land. De scooter, en vooral die met een cilinderinhoud van minder dan 125 cc en een vermogen onder 15 pk, heeft de afgelopen jaren heel wat marktaandeel gewonnen. 42,4 procent van de ingeschreven gemotoriseerde twee- en driewielers en quads was een scooter, 38,7 procent was een lichte motor of scooter van minder dan 125 cc.

Het succes van die lichte motorfietsen en scooters is vooral te danken aan de soepele wetgeving: wie minstens twee jaar het rijbewijs B op zak heeft, kan ermee rijden zonder dat hij het extra examen voor het motorrijbewijs — het rijbewijs A — hoeft af te leggen. Ook de crisis en het mobiliteitsprobleem in en rond de steden spelen een belangrijke rol. De scooter wordt gebruikt als alternatief voor een tweede of derde auto, en hij is een praktische tweewieler voor het woon-werkverkeer.

Ook de zware scooters boven 125 cc, waarvoor een rijbewijs A nodig is, zijn aan een opmars bezig. In de files duiken daarnaast ook meer en meer trailmotoren of adventurebikes op — zware motoren waarmee eveneens op het terrein kan worden gereden. Het voordeel daarvan is dat de bestuurder rechtop en hoger zit, zodat hij een goed zicht heeft op de weg en het verkeer om zich heen. Dat segment maakte vorig jaar 9,1 procent van de nieuwe inschrijvingen uit.

Vrije tijd

De motormarkt in het algemeen ging in 2012 met 6 procent achteruit tegenover 2011. Het lijkt erop dat het gebruik van de motorfiets als vrijetijdsbesteding in tijden van crisis op de achtergrond belandt. Een groot deel van de motorfietsen wordt betaald met het vrijetijdsbudget. “Er worden nog wel motorfietsen verkocht op de funmarkt”, zegt Marc De Groof, algemeen manager van BMW-motorfietsen in ons land, “maar de kansen doen zich voor in het beroepsmatige segment.”

Volgens Peter Van den Bossche van Honda België zoeken de klanten vooral “een motor die niet veel kost, lage onderhoudskosten heeft, gemakkelijk rijdt en waarmee je fun kan hebben als je dat wilt”. De NC700-tweecilinder die Honda vorig jaar op de markt heeft gebracht, voldoet aan die eisen en scoort daardoor hoog in verkoopstatistieken.

De pure vrijetijdsmotorfietsen gingen flink achteruit, uitgezonderd de custommotoren, zoals de Harley-Davidson. Het aandeel van de reis- of touringmotoren is in acht jaar bijna gehalveerd. Het sporttouringsegment — sportieve motoren waarmee je ook verre reizen kan maken — is in die periode teruggevallen tot een derde. Ook supersportmotoren doen het niet goed. Dat komt deels doordat ze onpraktisch zijn in het gewone verkeer. Bovendien halen ze gemakkelijk meer dan 200 kilometer per uur; nergens op de openbare weg mag je nog zulke snelheden halen. De naked bikes — motorfietsen zonder stroomlijnkuip — werden lange tijd beschouwd als een alternatief, maar ook daar is een teruggang te bespeuren.

Leven als een biker

Met die ontwikkeling rijst de vraag of de echte motard nog wel bestaat — de man die een bikerslifestyle heeft en bij wie de motorolie bij wijze van spreken door de aderen vloeit. “Ik denk dat die zeldzamer wordt”, zegt Dries Wayaert, verkoopmanager bij Moto Mondo, de Benelux-importeur van MV Agusta en Husqvarna. “Ik was zelf zo’n biker. Uitgaan interesseerde me niet, ik moest die motor hebben. De jongeren van nu beleven dat niet meer zo.”

Dat is een probleem voor de motormerken. Motorrijden lijkt een activiteit van veertigplussers te worden. Er is weinig instroom van twintigers en dertigers. Dat heeft veel te maken met interesses. “Als je indertijd met je motorfiets langs een groepje jongeren reed, keken ze je na. Nu kijken ze niet meer op van hun telefoon. De prioriteiten van jonge mensen liggen bij computers, games en smartphones”, stelt Wayaert. Voor de zestigers van nu was de bromfiets het middel om van huis weg te kunnen zijn. Tegenwoordig surfen jongeren op het internet en kunnen ze virtueel de wijde wereld intrekken.

Voor jongeren zijn ook de kosten van rijlessen en het rijexamen een hinderpaal om het rijbewijs A te behalen. De oudere motorrijders profiteren ervan dat ze hun rijbewijs hebben behaald voor 1989. Wie toen een rijbewijs B kreeg, had automatisch ook het rijbewijs A. In mei van dit jaar wordt het Europese rijbewijs ingevoerd. Dat zal de drempel voor jongeren nog hoger maken, vrezen de motorverkopers. Zo wordt onder meer het toegestane vermogen voor rijders onder de 24 jaar beperkt.

Vijftigers en zestigers

De pogingen om jongeren aan te trekken met supersportmotoren, hebben niet altijd succes. MV kwam vorig jaar bijvoorbeeld met een betaalbare driecilinder naked bike op de markt. MV was in de jaren zestig en zeventig het onaantastbare merk voor wegraces. De standaard-MV’s waren slechts bestemd voor de happy few. Het merk verdween eind jaren zeventig, maar beleefde een hergeboorte eind jaren negentig met de exclusieve F4, een motorfiets van meer dan 25.000 euro. Nu heeft het ook motoren van onder 10.000 euro.

De verkoop van MV’s steeg in 2012 met ruim 50 procent. Maar de kopers zijn geen jongeren. Bij Moto Mondo keken ze met grote ogen naar de geïnteresseerden die rond de goedkope Brutale draaiden. “Het waren diehardliefhebbers die al jarenlang van een MV hadden gedroomd, maar voor wie de aanschaf een serieuze aderlating was”, aldus Wayaert. “Ze stonden bij de motoren te dromen en zagen dan de prijs. Ze konden hun ogen niet geloven: 9000 euro voor een MV. Velen waren vijftigers en zestigers. En wij dachten met die motor vooral een jonger publiek aan te trekken.”

AD VAN POPPEL

Motorrijden lijkt een activiteit van veertigplussers te worden. Er is weinig instroom van twintigers en dertigers.