Beter een loonbonus dan een bonus

Sinds begin dit jaar moet een werknemer op een loonbonus een solidariteitsbijdrage betalen. Maar er is ook goed nieuws: de regering-Di Rupo heeft het toegestane maximumbedrag verhoogd.

De regering-Di Rupo heeft eind vorig jaar een loonmatiging opgelegd. De lonen van werknemers kunnen niet stijgen in 2013 en 2014, ze mogen enkel worden geïndexeerd. Werkgevers die hun werknemers toch een loonsverhoging willen geven, kunnen dat doen via de loonbonus of het stelsel van de ‘niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen’. Dat systeem bestaat al sinds 2008. Het werd gecreëerd voor werkgevers die op zoek waren naar middelen om hun werknemers op een fiscaal voordelige manier extra te belonen. Op de loonbonus betaalt zowel de werkgever als de werknemer minder socialezekerheidsbijdragen en belastingen dan op een gewoon loon. Dat is een win-winsituatie voor beiden, op voorwaarde dat een aantal voorwaarden zijn vervuld.

Een of meer collectieve doelstellingen

Een werkgever mag de loonbonus niet toekennen aan individuele bedienden of arbeiders. Hij moet dat doen aan al zijn werknemers of aan een duidelijk omschreven groep, bijvoorbeeld de arbeiders die werken in een bepaalde afdeling. Bovendien mag hij die extra vergoeding alleen uitkeren nadat een of meer collectieve doelstellingen, die vooraf werden omschreven, zijn gehaald. Mogelijke doelstellingen zijn een omzetstijging of een vermindering van de kosten, een verkorting van de leveringstermijnen, een daling van het aantal klachten van klanten of een afname van het ziekteverzuim. Het mag niet op voorhand vaststaan dat die doelen worden bereikt. Ze moeten officieel worden vastgelegd in een bonusplan, dat deel uitmaakt van een collectieve arbeidsovereenkomst of van een toetredingsakte.

Geïndexeerd maximumbedrag

Toen de loonbonus werd ingevoerd, werd het toegestane maximumbedrag vastgesteld op 2200 euro per kalenderjaar en per werknemer. Dat bedrag wordt elk jaar aangepast aan de stijging van de gezondheidsindex. In 2013 bedraagt dat geïndexeerde maximumbedrag 2488 euro. Op dat bedrag is de werknemer geen bedrijfsvoorheffing of belastingen verschuldigd. De werkgever betaalt enkel een bijzondere socialezekerheidsbijdrage van 33 procent, die hij fiscaal kan aftrekken als beroepskosten.

Solidariteitsbijdrage

Tot eind vorig jaar hoefde de werknemer op de loonbonus geen socialezekerheidsbijdrage van 13,07 procent te betalen zoals op zijn gewone loon. De progammawet van 26 december 2012 heeft dat veranderd. Sinds 1 januari 2013 moet de werkgever op het brutobedrag van het voordeel een solidariteitsbijdrage van 13,07 procent inhouden. Tegelijk werd het toegestane maximumbedrag opgetrokken tot 3100 euro per jaar. Die grens is het nieuwe sociale plafond, dat elk jaar op 1 januari moet worden geïndexeerd. De fiscale regeling werd niet aangepast. Hier blijft het te indexeren basisbedrag van 2200 euro behouden.

Deze wijzigingen gelden zowel voor de bestaande als voor de nieuwe bonusplannen. Een werknemer moet dus ook een solidariteitsbijdrage van 13,07 procent afdragen als het loonbonusplan al bestond voor 2013.

De werkgever kiest

Zolang de fiscus zijn basisbedrag niet heeft aangepast aan het sociale maximum van 3100 euro, moet de werkgever kiezen of hij het sociale of het fiscale maximumbedrag toekent. Opteert hij voor het sociale maximum van 3100 euro, dan is de werknemer op een deel van die som belastingen verschuldigd. Kiest hij voor het fiscale maximum, dan hoeft de werknemer daarop geen belastingen te betalen, maar krijgt hij netto minder in handen (zie tabel Kiezen tussen sociaal en fiscaal maximum). Een werknemer die het hogere sociale maximumbedrag van 3100 euro krijgt uitbetaald, houdt netto 96,18 euro extra per jaar over. De werkgever moet daarop een bijkomend bedrag van 216,24 euro (4123 – 3806,76 euro) per jaar afdragen.

Nog altijd interessant

Door de invoering van de solidariteitsbijdrage van 13,07 procent ten laste van de werknemer is de loonbonus sinds 1 januari 2013 iets minder interessant geworden. Maar in vergelijking met de gewone bonus blijft er een belangrijk voordeel, zowel voor de werknemer als voor de werkgever. Gaan we uit van het hoogste belastingtarief van 50 procent en een gemeentebelasting van 7 procent, dan houdt een werknemer maar liefst 1331,08 euro meer over aan een loonbonus dan aan een gewone bonus (zie tabel Loonbonus is voordeliger dan gewone bonus).

Als een werkgever een nettobedrag van 2488 euro buiten het systeem van de loonbonus wil uitkeren, kost hem dat bruto 6155 euro. Als we daar nog de socialezekerheidsbijdrage bijtellen, lopen de totale kosten voor de werkgever zelfs op tot 8309,25 euro. Bovendien is de werkgever op een loonbonus geen andere kosten — zoals vakantiegeld — verschuldigd. Dat kan wel het geval zijn bij een gewone bonus.

JOHAN STEENACKERS