Betalen op het scherm

Het elektronisch bankieren zet een grote stap voorwaarts met Isabel, een uniek systeem voor het beheer van rekeningen bij een dertigtal banken. Doelgroep : de bedrijven.

De bedrijven zijn vertrouwd met elektronisch bankieren. De meeste verzenden elke dag pakketten stortingen, waarbij ze tijd uitsparen door gebruik te maken van de informatica. Alles bij mekaar beheren 64.000 bedrijven hun rekeningen via een telefoonlijn naast de 40.000 particulieren die aan thuisbankieren doen. Deze werkwijze heeft echter beperkingen. Isabel, dat in november 1996 van start is gegaan, zou die beperkingen moeten opheffen.

Zowel de banken als de bedrijven zijn ontevreden over het huidige systeem. De bedrijven willen er méér mee doen en niet langer voor elke financiële instelling waarbij ze een rekening hebben een andere procedure gebruiken. De banken van hun kant willen het systeem goedkoper maken nu kost het aan een grote instelling zo’n 300 miljoen frank per jaar.

COMMUNICATIE.

Isabel, waaraan een dertigtal banken deelneemt, biedt de bedrijven een unieke service aan : een gemeenschappelijk platform. “We willen alle huidige klanten van het elektronisch bankieren op het gemeenschappelijke net laten overstappen,” zegt Philippe Dubois, directeur van Isabel. Hij acht een overschakeling tegen een ritme van 1500 tot 2000 rekeningen per maand mogelijk.

Het systeem combineert een gesloten, beveiligd gemeenschappelijk netwerk ( IsaNet) met een programma voor de pc ( IsaSoftware). Het gaat verder dan een zuivere bankservice. Het wil immers ook de communicatie tussen de bedrijven verzorgen : elektronische post (e-mail) en EDI-transacties ( electronic data interchange), een vorm van business-to-business elektronische handel. Voorts is er ruimte voor leveranciers van informatie, zoals Dun & Bradstreet International en Graydon Belgium (gegevens over de financiële situatie van bedrijven). Bovendien komt er een poort naar het Internet. Een heel programma !

Het project is geboren in 1994, toen de BBL, de Generale Bank en de Kredietbank de idee lanceerden en Isabel opstartten ( Interbank Standard Association Belgium). Een jaar later kregen ze het gezelschap van Bacob, Cera, de ASLK en het Gemeentekrediet. Vandaag zijn een dertigtal banken aangesloten (1).

TWEE VERSCHILLEN.

Isabel breekt op twee punten met de andere gemeenschappelijke initiatieven van de sector. Terwijl de banken gewoonlijk producten van eigen makelij verkiezen, doet Isabel in grote mate een beroep op onderaanneming (outsourcing), vooral bij Digital Equipment en Telindus. En terwijl de banken tot nu toe hebben samengewerkt om gestandaardiseerde gemeenschappelijke diensten uit te bouwen (zoals Bancontact/Mister Cash) is Isabel een platform dat de concurrentie in stand houdt.

Wanneer hij zijn pc aanzet en het IsaSoftware-programma start, ziet de gebruiker een eerste gepersonaliseerd venster met de naam van de instelling die hem Isabel heeft geleverd, en met verscheidene logo’s als hij een abonnement op meer dan één bank heeft genomen. Hij krijgt nu toegang tot een dienst met drie luiken.

Het eerste luik omvat de gemeenschappelijke producten van alle banken : nationale en internationale stortingen, rekeninguittreksels en rapporten over de rekeningen, door middel van een toepassing die Rekeninginfo heet.

Het tweede luik is voorbehouden voor de eigen producten van elke instelling. Men bereikt het door op een icoontje te klikken dat de bank voorstelt. Sommige instellingen bieden het rekeningsaldo in reële tijd aan (niet elke bank kan dat), de wisselkoersen of de beurstrends. De klanten van de Bank Brussel Lambert zullen via het net gebruik kunnen maken van de BBL Travel Service (in voorbereiding). Andere mogelijkheden zijn thesauriebeheer, leasing, verzekeringen en eender welke andere diensten die een aangesloten bank via de computer wil leveren en beheren.

Het derde luik omvat de diensten die niet rechtstreeks met bankieren te maken hebben. Hier vinden we elektronische post, EDI en door derden geleverde diensten.

Dit alles wordt verzorgd door drie verschillende firma’s : IsaServer, dat de centrale computer van Isabel controleert (apparatuur van Digital Equipment in cluster), IsaNet, dat het netwerk beheert, en IsaSoftware, dat het gebruikersprogramma ontwikkelt. Samen vertegenwoordigen ze 199 miljoen frank aan eigen fondsen. De bedrijven moeten niet met de drie maatschappijen onderhandelen, maar kunnen zich abonneren via hun bank(en).

De tarieven variëren van een instapformule (400 frank per maand, exclusief BTW) met 1 uur toegang per maand tot het eerste en het tweede luik (raadpleging bankdiensten), plus 2,35 frank per bijkomende minuut, tot meer complete producten, zoals Multibank (1150 frank per maand) en Multibank Plus (1500 frank per maand). Deze twee vullen de mogelijkheden van de basisversie aan met communicatiediensten (e-mail, EDI, toegang tot het Internet) en omvatten een forfait van 5 uur, met daarna 1,25 frank per bijkomende minuut.

DE PLUS-VERSIE.

De Plus-versie onderscheidt zich vooral door de mogelijkheid om per storting (of pakket van stortingen, de zogenaamde enveloppes) tot drie handtekeningen te aanvaarden. Ze heeft ook een import-exportfunctie voor boekhoudkundige bestanden of andere bestanden die tot op heden werden gebruikt om grote hoeveelheden betalingen of incasso’s te regelen (meer bepaald het CIRI-formaat en de formaten van de boekhoudkundige en administratieve programma’s).

De vermelde tarieven gelden voor één enkele bank. Om met verscheidene banken te werken, betaalt men een supplement van 150 frank (Multibank) of 350 frank (Multibank Plus).

Men heeft een modem of een ISDN-verbinding nodig om toegang te krijgen tot het gesloten netwerk van Isabel. Ongeveer zoals bij de GSM identificeert de gebruiker zich met een chipkaart, die gelezen wordt door een op de pc aangesloten leestoestel (prijs : 2500 frank).

TWEE VEILIGHEIDSSLEUTELS.

De combinatie van de chipkaart en een paswoord dat bij het begin van de verbinding moet worden ingegeven, garandeert zowel de identiteit van de gebruiker als zijn handtekening. Isabel hanteert een erg veilige codestandaard, de RSA (een systeem met dubbele sleutel).

IsaSoftware heeft bovendien een functie voor elektronische post, zodat de abonnee andere klanten van Isabel kan bereiken. Het systeem volgt echter de X400-norm en niet de SMTP-norm die het Internet gebruikt. Isabel is dan ook van plan om binnenkort een brug te slaan tussen de twee werelden. De uitwisseling van berichten en bestanden met Internetgebruikers zal dan mogelijk worden.

De “poort” naar het wereldwijde net zal echter goed beschermd zijn. Een veiligheidssysteem ( firewall) zal beletten dat onbevoegden binnendringen in het Isabel-netwerk. Veel schade zouden ze daar trouwens niet kunnen veroorzaken, aangezien de rekeningen beveiligd zijn met de chipkaart met dubbele sleutel, die ook de elektronische post beschermt.

Daarnaast doet de elektronische handel zijn intrede in het nieuwe systeem. Isabel geeft informatieleveranciers de kans om winkeltjes te openen in de gecodeerde gangen van het net. Zo vindt men er onder meer de berichten en artikelen van Dow Jones & Co (onder andere Wall Street Journal), de Financieel-Economische Tijd, de Knight Ridder-databank en Reuters Business Briefing. Deze diensten zijn niet gratis. Isabel rekent een commissie aan die omgekeerd evenredig is met het belang van de klant. “Wij gaan uit van het principe dat ons net vooral toegang zal geven tot kleine klanten, voor wie het niet interessant is er iemand naartoe te sturen om de diensten te presenteren,” merkt Philippe Dubois op. Isabel zal 15 % vragen voor klanten tot 1000 frank per maand, 10 % tot 5000 frank en 5 % tot 10000 frank.

TOEKOMSTMOGELIJKHEDEN.

Wanneer Isabel op kruissnelheid is, zouden de inkomsten uit abonnementen en commissies een omzet van 2 miljard frank moeten opleveren. De evolutie van het net op middellange termijn de eerste vijf jaar is echter niet heel duidelijk. De aandeelhouders lijken niet beslist te hebben of het systeem vooral gericht zal blijven op het bankieren, of dat de elektronische handel een grotere rol zal spelen. Voorlopig gaat het erom de uitbouw van het netwerk tot een goed einde te brengen.

ROBERT VAN APELDOORN

(1) Deelnemende banken : ABN Amro, ASLK, Bacob, Banca Monte Paschi Belgio, Bank J. Van Breda, Bank van Roeselare, Bank Degroof, Banque Drèze, BBL, Central Hispano Benelux, Cera, Commerzbank, CPH, Crédit Général, Crédit Lyonnais Belgium, Deutsche Bank, Gemeentekrediet van België, Generale Bank, Crédit Agricole, Indosuez, ING Bank, Kredietbank, Krediet aan de Nijverheid, Beroepskrediet, Ippa, Banque Paribas, Caisse Privée, Postcheque, Rabobank, Société Générale (F).

PHILIPPE DUBOIS (ISABEL) Méér dan bankieren of stortingen doorsturen.