Premier Bart De Wever (N-VA) werd tijdens de Voka Rentrée in de Skyhall van Brussels Airport aangesproken op de vastgelopen onderhandelingen over Gaza, maar had het liever alleen over de economische pijnpunten van ons land gehad. “Het hele sfeertje waarbij ik een oplossing in m’n binnenzak heb zitten en die er maar moet uithalen, dat ben ik ook wel beu. Dit is een bijzonder moeilijk geopolitiek vraagstuk”, zei hij, waarna hij de aandacht verschoof naar wat volgens hem wél dringend is: de concurrentiekracht herstellen en de industrie zuurstof geven.
Volgens De Wever moet België zich in het Gaza-dossier vooral concentreren op wat haalbaar is. “Ons land was deze zomer wereldkampioen humanitaire hulp. Niemand heeft meer gedaan voor de Palestijnse gebieden dan wij. We hebben voedsel, water en medicijnen geleverd, luchtdroppings uitgevoerd en gewonden uit de Gazastrook opgevangen. Pro rata zijn wij de wereldkampioenen geweest in iets wat echt een verschil maakt voor mensen op het terrein.”
Maar voor overhaaste politieke stappen waarschuwt hij: “Israël is een westerse democratie en moet strenger beoordeeld worden dan andere regio’s, maar verstandige diplomatieke druk is de enige weg. Denken dat een diplomatieke daad hier morgen een groot verschil zal maken, geloof ik niet. Het kan zelfs contraproductief zijn.” Daarbij klonk ook een duidelijke waarschuwing: “Wie een regeringscrisis wil uitlokken over dit dossier, speelt een gevaarlijk spel. Ik zou het niemand aanraden.”
Veel ondernemers klagen dat de patstelling in de kernkabinetten niet alleen het buitenlandbeleid verlamt, maar ook andere dossiers blokkeert. De Wever gaf dat ruiterlijk toe. “Er zijn prioriteiten waar onze bevolking ons voor gekozen heeft en die wij moeten realiseren in ons eigen land”, zei hij.
Die prioriteiten liggen volgens hem duidelijk in de economie. “Wij zijn samen met landen als Duitsland en Italië een economie die drijft op energie-intensieve sectoren: petrochemie, farma, automotive, staal en cement. Je kan niet verwachten dat die bedrijven blijven investeren wanneer onze elektriciteit vier keer en ons gas vijf keer zo duur is als in de VS. Je gaat niet het meest ethische, propere, beleefde continent van de wereld zijn zonder industrie en bedrijven en dan verwachten dat iedereen daar tevreden over is. Zo werkt het niet.”
Herbekijk Trends Talk op Voka Rentrée met Bart De Wever en Matthias Diependaele
‘Misschien een normaal land’
Vlaams minister-president Matthias Diependaele zat op dezelfde golflengte en legde de nadruk op productiviteit als hefboom voor groei. “We moeten met hetzelfde aantal mensen, met hetzelfde kapitaal en in dezelfde tijd meer waarde creëren. Dat kan maar op drie manieren: ondernemerschap, een andere kijk op werk en innovatie.” Hij wees ook op de nood aan een mentaliteitswijziging. “Vandaag wordt werken te vaak gezien als iets dat je ziek maakt of ambetant is. Terwijl werken net meerwaarde geeft voor het individu én de samenleving. Die mindset moet veranderen.”
Vlaanderen wil daarbij vol inzetten op innovatie. “We zullen nooit de grootste zijn, maar we kunnen wel de slimste zijn. Dat is ons pad naar welvaart,” aldus Diependaele. De Wever vulde aan: “We hebben als Vlaamse overheid het grootste publiekrechtelijke contract met Microsoft voor artificiële intelligentie. Dat is toch één vorm van intelligentie die we binnentrekken in de politiek.”
Ook de begroting kwam aan bod. Volgens De Wever zijn de hervormingen in arbeidsmarkt en pensioenen belangrijk, maar slechts een eerste stap. “Dit is geen revolutionaire omwenteling, maar een correctie. Als we dit allemaal doorvoeren, zijn we misschien een normaal land zoals onze buurlanden. Maar we hebben het veel te laat gedaan. We kunnen niet met een tekort van 6 procent in 2029 naar Europa gaan. Dan moet je nu keuzes maken die op termijn effect hebben.”
Complexe administratieve vereenvoudiging
Belastingen verlagen voor wie werkt blijft voor hem een prioriteit. “We proberen zuurstof te geven aan mensen die werken. Zeker zij die onder het mediane loon zitten moeten netto bij krijgen, zodat er meer consumptie komt en de druk op de loonvorming vermindert.”
Diependaele benadrukte dat Vlaanderen er beter voorstaat dan de federale overheid. “Ongeveer zeven procent van de totale Belgische schuld is Vlaams. Bij ons is schuld niet het grote probleem. De uitdaging zit in de uitgaven die voortdurend oplopen en de tegenvallende groei. We moeten dus tegelijk uitgaven controleren en groei aanwakkeren.”
Ook kwam de administratieve vereenvoudiging ter sprake, een thema dat bij ondernemers op veel bijval kan rekenen. Diependaele: “We hebben al concrete vereenvoudigingen doorgevoerd – van zonnepanelen tot autokeuring – en werken door met nieuwe lijsten. Dit is geen afvinklijstje, maar een permanente opdracht.” De Wever verwees naar zijn ervaring als burgemeester: “Zeg niet dat een overheid dat niet kan. In Antwerpen hebben we de schulden afgelost, belastingen verlaagd en het investeringsritme verdubbeld. Maar hoe hoger het niveau, hoe complexer vereenvoudiging wordt.”
Lees ook: Rudy Provoost en Frank Beckx (Voka): ‘Een hervormingsbeleid zonder groeistrategie zal niet werken’