Bentley: de wedergeboorte van een mythe

Wie de automobielactualiteit niet helemaal op de voet volgt, stelt zich een Bentley wellicht nog voor als een mythische maar ook ouderwetse wagen. Maar nee hoor, sinds de lancering van de Continental GT staat het oer-Britse merk er weer helemaal. Een verslag vanuit het zenuwcentrum en historische hart van de onderneming.

Crewe (Groot-Brittannië)

Crewe Hall, het hotel waar Bentley zijn gasten ontvangt, geeft meteen de toon aan. Met zijn kleine kapel, zijn lambrisering en zijn jachtscènes aan de wand, word je er meteen volledig ondergedompeld in de stemming van The Remains of the Day, de film waarin Anthony Hopkins een uitermate toegenegen hoofdbutler speelt. Hier hangt net dezelfde sfeer, een mengeling van broeierige serrelucht, Brits savoir-vivre en verschaalde walmen.

In het stadje Crewe is al sinds 1946 de hoofdzetel van het prestigieuze automerk gevestigd. Een paar decennia lang ronkte de onderneming er – allicht iets te – vredig voort, tot ze zes jaar geleden terechtkwam in een wervelwind, na de overname door de Volkswagen-groep. Sindsdien is het merk met de gevleugelde B op een hogere versnelling overgeschakeld. De Duitse groep heeft meer dan een half miljard pond geïnvesteerd om het blazoen van Bentley op te poetsen. Het onmiddellijke gevolg was dat het merk met trompetgeschal zijn terugkeer vierde tijdens de 24-uren van Le Mans – het won de editie 2003 -, maar vooral dat de oude fabriek van Crewe een grondige opknapbeurt kreeg.

Zinedine Zidane, David Beckham en Ozzy Osbourne

De eerste droommobiel die uit die nieuwe smidse te voorschijn kwam, was de Continental GT. De ingenieurs in Crewe droomden er al twintig jaar lang van om een nieuwe coupé tot leven te wekken. En dat hebben ze nu op een schitterende wijze tot stand gebracht. Sinds hij in het tweede semester van 2003 op de markt kwam, slaat de Continental GT gensters. Met zijn perfecte lijnen wist hij meteen een nieuw publiek aan te spreken, dat zich tevoren nooit geïnteresseerd zou hebben voor de modellen van het achtenswaardige huis. Zo werd de nieuwe coupé ook in de armen gesloten door sommige van de meest in het oog springende personaliteiten op deze planeet: Zinedine Zidane, David Beckham en Ozzy Osbourne, die meteen twee exemplaren kocht.

De GT dient zich op de markt aan als de snelste coupé ter wereld met vier echte zitplaatsen. Het is ook de snelste Bentley die door het merk in zijn 84-jarige automobielgeschiedenis werd gebouwd. Enkele technische specificaties die boekdelen spreken: een zesliter-twaalfcilinder met dubbele turboaandrijving, goed voor 500 paarden! De topsnelheid ligt een stuk boven 290 km/u en de wagen trekt zichzelf op van stilstand naar 100 km/u in minder dan 5 seconden. Wat moet zo’n droom kosten? Om en bij de 170.000 euro.

Adrian Hallmark, de directeur verkoop en marketing van Bentley, weet de positionering van de nieuwe bolide nauwkeurig te omschrijven: “We hebben gemikt op de tot nog toe nauwelijks aangeboorde niche van de extreme luxecoupés. De klanten in dat segment staan tegenwoordig voor een verscheurende keuze tussen een compromisloze sportwagen met twee plaatsen en een ruimere en comfortabele coupé, die dan weer niet hetzelfde rijplezier biedt. We hebben de Continental GT ontworpen voor zij die dromen van prestaties op het hoogste niveau, maar tegelijk ook nood hebben aan een wagen voor dagelijks gebruik die vier mensen en hun bagage kan vervoeren.”

Weergaloos Belgisch design

Maakt de GT al grote indruk door zijn prestaties en zijn technologie, het is zeker niet overdreven om te stellen dat hij echt fascineert door zijn design, dat toevertrouwd werd aan een Belg uit Deinze, Dirk van Braeckel, wiens werk al in heel de wereld erkenning kreeg. De exponentiële stijging van de verkoop is echter misschien wel het mooiste eerbetoon dat hij kon krijgen. Met de GT heeft Bentley een klandizie gecreëerd die zich tevoren nooit geïnteresseerd had voor het merk. De GT is er ook in geslaagd om de klantengroep te verjongen – er zijn nu meer veertigers dan vijftigers – en tegelijk een breder publiek van vrouwen aan te trekken, waarvan het percentage gestegen is van 4 naar 15 %.

Dirk van Braeckel is erin geslaagd de geest en de waarden van een tachtigjarig merk te verzoenen met nieuwe, hedendaagse en sportieve eisen. Bij het uittekenen van de vormen van de GT liet de ontwerper zich inspireren door het verleden, meer bepaald door de mythische Continental R die in 1952 een omwenteling teweegbracht in de automobielwereld. Maar inspireren wil nog lang niet zeggen kopiëren: “Er is nooit sprake van geweest om een retro-carrosserie te ontwerpen, zoals tegenwoordig soms gebeurt. Voor mij kwam het er vooral op aan uit te vissen waarom de Continental R zo zijn stempel heeft gedrukt op zijn tijd. Zodra ik die boodschap en die erfenis begrepen had, kon ik iets nieuws uitvinden. Wie het verleden niet begrijpt, valt voortdurend in herhaling. Dat is een fout die ik tot elke prijs wilde vermijden, want doorheen de geschiedenis van Bentley loopt een rode draad van vooruitgang,” luidt de analyse van Dirk van Braeckel.

Van Braeckel heeft trouwens zo zijn eigen methode om door te dringen tot het wezenlijke van het merk. Maandenlang frequenteerde hij de uitverkoren plekken van de Bentley-eigenaars. “Ik wou het universum en de waarden van die geprivilegieerde mensen doorgronden,” vertelt hij. “Eén zaak is me daarbij opgevallen: ze mogen dan al steenrijk zijn, toch hebben ze een hekel aan geld verspillen. Bij hen komt het er vooral op aan de gevoelige snaar te raken. Met andere woorden: tegelijkertijd hun rationaliteit en hun emoties aanspreken. Dat bezorgde me de belangrijkste boodschap voor deze wagen, meer bepaald het understatement, de kunst van het eufemisme. Deze wagen werd zo getekend dat hij niet meteen in het oog springt. De Engelsen zeggen ” It’s not in your face”, en dat zegt alles. We vertrekken van het principe dat er onder de motorkap 500 paarden zitten, maar dat is nog geen reden om er ten aanschouwen van de hele wereld mee te pronken. Ik heb de wagen ontworpen met dat ingetogen principe als hoeksteen.”

Grootste showroom ter wereld

Bentley is een mythe die getuigt van een echte geschiedenis, beladen met ware knowhow en legendarische figuren. Mannen als de founding father W.O. Bentley of de beroemde piloot Barnato Woolf, wiens geest van pionierende gentleman driver de auto’s van het merk nooit verlaten heeft.

Een bezoek aan de fabriek van Crewe maakt duidelijk hoezeer die waarden nog gelden bij de bouw van een Bentley.

De marketingexperts hebben dat trouwens goed begrepen en ze richten zich dan ook op een geprivilegieerde wijze tot een doelpubliek dat al gepassioneerd is door de wereld van de automobiel. U moet namelijk weten dat er in heel de wereld slechts 121 Bentley-concessiehouders zijn en dat het merk er niet aan denkt om er ooit meer dan 150 te hebben. Om de gepersonaliseerde dienstverlening en het gevoelen tot een exclusieve groep te behoren aan te zwengelen, moedigt het merk de klanten dan ook aan om ter plekke een kijkje te komen nemen. Dat blijkt een goede strategie te zijn, want heel wat bezoekers hakken de knoop door bij het zien van de magische montageketens. “Nog meer klanten komen verschillende keren terug om de aanmaak van hun voertuig te volgen,” commentarieert John Spragg, een arbeider die er bij de firma al dertig jaar op heeft zitten.

Bentley heeft de zaken overigens perfect georganiseerd: een team van 22 gidsen leidt de nieuwsgierigen langsheen de montageketens. Het bezoek begint in zachte auberginekleurige fauteuils, waarin de gasten zich kunnen voorbereiden op het twee uur durende bezoek, dat als de weerlicht voorbijgaat, zo fascinerend is het. Het geleide bezoek voert ons langsheen edel vakmanschap en al even edele materialen. Alvast een opmerkelijk feit is dat de onderdelen van de motoren in Crewe nog altijd met de hand geassembleerd worden. De hele fabriek telt overigens slechts twee robots op meer dan duizend werknemers. Een aantal afdelingen is zonder meer fascinerend, zoals de ateliers waar het hout of het leder bewerkt wordt. In dat laatste vernemen we dat er, om een model als de Bentley Arnage te garneren, niet minder dan 20 koeienvellen gebruikt worden. Die zijn afkomstig van Scandinavische runderen die speciaal gehaald worden uit afgelegen streken, waar geen afrasteringen zijn die de huid van de dieren zouden kunnen beschadigen.

Excentrieke klanten

Wanneer we kijken naar het werk van de geschoolde arbeiders – waarvan sommigen behoren tot families die al drie generaties lang bij Bentley werken – dan begrijpen we maar eerst goed hoe die wagens aan hun prijs geraken. Om een Continental GT te bouwen zijn 200 werkuren nodig, waarvan 18 besteed worden aan het houtwerk. Een Arnage vergt 400 uur. En in een wagen zoals de State Limousine, die in 2001 voor koningin Elizabeth II gebouwd werd, gingen zelfs 900 werkuren.

De spectaculairste afdeling is ongetwijfeld de Mulliner, genoemd naar haar oprichter. Aanvankelijk was Mulliner een merk dat toeleverde aan Bentley, Rolls-Royce en andere automerken, maar tegenwoordig is het helemaal geïntegreerd in het bedrijf. Mulliners rol bestaat erin om tegemoet te komen aan de meest speciale wensen van de klanten. Het levert nog echt maatwerk af door de basismodellen van Bentley aan te passen. In 2003 kon 78 % van alle Bentleys die de fabriek verlieten prat gaan op de Mulliner’s touch. De afdeling werkt voor de rijkste klanten ter wereld, waaronder de sultan van Brunei en Madonna.

Michel Verlinden

Ozzy Osbourne kocht meteen twee exemplaren van de Continental GT.

Om een model als de Bentley Arnage te garneren, worden niet minder dan 20 koeienvellen gebruikt.

In een wagen zoals de State Limousine, die voor koningin Elizabeth II gebouwd werd, gingen maar liefst 900 werkuren.