We zijn geen bazen meer, geen chefs, zelfs geen leiders meer. We zijn met zijn allen coach geworden. Maar wat doet een coach?
Ik heb nooit goed geweten wat coaching nu echt is en helaas ben ik op dat vlak nog niet veel wijzer geworden na er een volle dag een conferentie te hebben over gevolgd. Ik heb veel bijgeleerd, laat daar geen misverstand over bestaan, ik heb eminente sprekers gehoord, ik heb verrassende inzichten verworven, zelfs een heel leuke video gezien die mij aan het nadenken heeft gezet, maar ik ben toch met meer vragen naar huis gereden dan met antwoorden. Dat zal wel de bedoeling zijn van zo’n conferentie.
Coaching komt uit de sportwereld. Atleten worden gecoacht. Een trainer leert ze technieken aan, moedigt hen aan naast het veld, zorgt ook voor mentale training, zal een strategie en een tactiek uitstippelen, en zal er vooral voor zorgen dat de atleet zich op zijn sport kan focussen. Al de rest neemt de coach wel uit handen van de atleet.
Hoger, Tia. Het zal wel geen toeval zijn dat het bedrijfsleven ook dit concept slechts gedeeltelijk toepast. Want over ‘uit handen nemen’ heb ik niemand horen piepen. Een coach die al het niet-centrale werk uit de handen van zijn medewerker neemt, waardoor die laatste zich echt kan gaan concentreren op de allerbelangrijkste prioriteiten? Neen, de meeste voorbeelden en getuigenissen gingen toch wel in de richting van ‘meer’, ‘anders’ en vooral ‘meer en anders’. Juist de lat moet hoger liggen, niet alleen voor Tia Hellebaut, maar vertaald naar ‘coaching in de bedrijfswereld’ zullen we wel vanaf 2007 aan Tia ook gaan vragen dat ze wat oefent voor de marathon, af en toe ook eens een klassiekertje fietst, haar eigen trainingschema’s opstelt, beter met Excel leert werken en vooral heel veel op haar voeding bespaart.
En of de eminente spreker daar soms een oplossing voor heeft? En hoe moeten we Tia blijvend motiveren als ze dat allemaal niet graag doet? En wat als haar hoogspringen slechter wordt? Ken je geen coachingtruc om allerlei vormen van slecht nieuws te brengen, terwijl de betrokkene of coachee – zoals die zo mooi heet – toch gemotiveerd blijft?
Wie is wie? In de loop van zo’n studiedag zie je dan mentor, coach, leider, begeleider, adviseur, therapeut en nog wat leuke termen eindeloos door elkaar gehaald worden. Het slachtoffer heet altijd coachee, en vaak wil die niet gecoacht worden, dat is duidelijk. Maar in welk opzicht een coach nu de facto verschilt van een leider of een manager, dat bleef tot op het einde van de studiedag onduidelijk. Die leemte vullen we nu in, en alle Trendslezers kunnen mee profiteren.
Managers: dragen de verantwoordelijkheid voor het werk van anderen. Als het slecht afloopt, zullen zij de kaas gegeten hebben. Delegeren niet graag, want ze hebben het toch altijd gedaan. Spreken liever niet over het hoe, want dan zijn ze micromanagers, en dat is een heel vies scheldwoord.
Leiders: houden zich enkel bezig met het wat. Leiders inspireren, hebben een visie en geven visie. Zwijgen in alle talen over het hoe. Leiders zitten in helikopters, waar ze hun helikopterview mee oefenen en waarmee ze af en toe eens neerdalen, zonder luchtziek te worden.
Adviseurs: vrijblijvende betweters. Zullen al lang met de noorderzon vertrokken zijn als de resultaten zichtbaar worden.
Therapeuten: bespreken de unfinished business, helpen onverwerkte trauma’s te verwerken. Spreken over die dingen waar je net niet wil over spreken.
Mentoren: bouwen een langetermijnrelatie uit met een andere persoon, vaak iemand die volkomen nieuw is op een terrein. Mentoren helpen bij een carrière en vrij algemene problemen. Helpen bij kennis en attitudes, maar zelden bij vaardigheden rond concrete taken. Mentoren moeten grijs of kaal zijn. Ze hebben een diepe, warme stem.
Coaches: helpen je echt je doelstellingen te bereiken. Staan je bij met raad én daad. Helpen bij het wat én het hoe. Zijn bij elke belangrijke match beschikbaar. Vangen je op, desnoods uren aan een stuk, als je het moeilijk hebt, en zetten extra druk als het goed gaat. Beseffen dat niet stress het probleem is, maar het gebrek aan systematische recuperatie na de prestatie (met dank aan Koen Gonnissen en Dominique Monami). Coaches komen in het bedrijfsleven dus nauwelijks voor.
Vergeet de pauze niet. Coaching doet me denken aan de stichter van het moderne management, Frederick Taylor. Die man slaagde erin de productiviteit van arbeiders soms met 300 % te doen stijgen. Hoe? Door op systematische wijze pauzes in te lassen. Ja, Taylor gebruikte ook chronometers en er was niet veel vrijheid voor de arbeider. Maar regelmatig pauzeren was het belangrijkste. Het bedrijfsleven heeft zowat alle principes van Taylor overgenomen, behalve zijn belangrijkste.
Het eerste dat wordt afgeschaft als men meer output wil, zijn de pauzes. Dat lijkt ook gebeurd te zijn met coaching. Twee zeer belangrijke principes uit sportcoaching zijn opzij geschoven: neem zoveel mogelijk zorgen uit de handen van de atleet, zodat die zich kan concentreren op het allerbelangrijkste en leg veel nadruk op recupereren. Laten we het bij een volgende studiedag dan maar hebben over nog wat harder trekken en sleuren en niet meer over coaching.
Marc Buelens
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier