BELGIë PRIKT MET WEGENVIGNET IN EIGEN BANDEN

M et het zogenaamde wegenvignet zal België in 2008 weer eens een belasting aan zijn palmares toevoegen. Een belasting die slecht is voor het milieu, de files niet zal verminderen en ook onze wegeninfrastructuur niet ten goede komt. Neen, het wegenvignet is niets meer dan een xenofobe taks die onze economie geld kost. Een ‘Ardennenvignet’ was beter geweest.

Het gaat blijkbaar zo goed met de Belgische begroting dat de overheid nog eens een nieuwe belasting invoert. Vanaf 1 januari 2008 komt er immers een wegenvignet.

Moeten onze wegen het financiële gat vullen dat onze verkochte overheidsgebouwen vanaf volgend jaar achterlaten? Niet helemaal, want deze belasting komt de gewesten ten goede. Vreemd, want Vlaanderen – met zijn surplussen – heeft die extra inkomsten niet nodig. Het was de Waalse minister van Transport, André Antoine (CDH), die in april 2006 het vignet voorstelde in een interview met de krant Le Soir. De tol wordt op precies dezelfde manier ingevoerd zoals Antoine het toen uittekende, wat de idee versterkt dat hij voor Waalse begrotingsdoelstellingen nodig is.

Duur, inefficiënt en xenofoob. België bezit heel wat expertise op het vlak van belastingen. Ons land is net niet het land met de hoogste belastingen ter wereld, maar we hebben wellicht wel de grootste diversiteit aan taksen. Het statistische bureau Eurostat berekende dat België de afgelopen tien jaar tegen de Europese trend van lagere belastingdruk inging, terwijl het belastingniveau al substantieel boven het gemiddelde lag.

België scoort ook hoog in de meeste subcategorieën. Hogere belastingen op arbeid worden gecombineerd met bovengemiddelde kapitaalbelastingen (zie grafiek). Alleen in de consumptiebelastingen zit België maar licht boven het eurogemiddelde en zelfs onder het niveau van Nederland. Met wat creativiteit is hier dus nog wat progressie mogelijk.

Het vignet zal 60 euro kosten. De Belgen krijgen een compensatie aangezien sommige vervoerbelastingen verdwijnen. Het wegenvignet is dus een taks op buitenlanders. En aangezien we onze reputatie hoog moeten houden, is het meteen ook een van de duurste. Ter vergelijking, het Zwitserse vignet (dat je nog als een soort statussymbool kan aanzien) kost 25 euro. Zwitserland is ongeveer even groot als België, maar heeft wel een betere én complexere wegeninfrastructuur die duurder is om te onderhouden. Eén enkele rit door Frankrijk naar de Spaanse grens kost dan weer 60 tot 75 euro, maar de afgelegde afstand is bijna vier keer zo groot, wat dus een equivalent van 30 euro oplevert.

Met het wegenvignet prikt de Belgische economie gewoon in haar eigen banden. De pretparkengroep Plopsaland en de Antwerpse Zoo kregen al honderden mailtjes van ongeruste Nederlandse dagjestoeristen. Plopsa bijvoorbeeld telt drie parken, verspreid over het land, en krijgt zo’n 350.000 buitenlandse bezoekers per jaar over de vloer. Een groot deel van hen zal ongetwijfeld een opleg van 60 euro niet zien zitten. Maar daar stopt het niet. Ook de cultuursteden leven van de dagjesmensen. Toerisme Vlaanderen berekende onlangs dat een toerist hier gemiddeld 132 euro per dag uitgeeft. Zelfs als maar 5 % van de buitenlandse wagens een jaar niet naar België komt, betekent dat minimaal een verlies van 60 miljoen euro aan inkomsten. Het wegenvignet mikt toevallig eveneens op zo’n 60 miljoen euro… De ironie is dus dat onze overheid een belasting op buitenlanders wil invoeren die finaal wordt betaald door een beperkte groep landgenoten.

Aan de hele operatie hangt trouwens een xenofoob geurtje dat niet past voor een land dat de hoofdstad van Europa wil zijn. De manier waarop sommige Belgen (ook politici) de jongste tijd schamperden over onze Nederlandse buren (“gierig, vervuilend met hun sleurhutten, een pest in onze steden”), zou eigenlijk een symbolische klacht verdienen bij het Centrum voor Racismebestrijding. Nederlanders zijn wat mij betreft altijd welkom. En ze ontvangen mij ook altijd gastvrij in hun leuke (maar helaas platte) landje.

‘Ardennenvignet’ zou beter zijn. Als onze overheid het wegenvignet om milieuredenen invoert, zou ze rekening moeten houden met piekmomenten en verbruik. In dat geval zijn hogere accijnzen op brandstof (waarom wordt diesel nog bevoordeeld?) en rekeningrijden efficiëntere middelen. En als het vignet bedoeld is om onze wegen beter te onderhouden, zou het principe van ‘de verslijter betaalt’ moeten gelden. De staat zou in dat geval het vrachtvervoer zwaarder moeten belasten (80 % is transitverkeer). Trucks eroderen de wegen met hun (te) zware lading, om nog te zwijgen van de vervuiling en de ongevallen.

Als het vignet echter bestemd is om de Waalse begroting in evenwicht te brengen, waarom moeten we het dan nationaal invoeren? Met de huidige verdeelsleutel zou een Ardennenvignet 24 euro per jaar kosten, of 4 euro voor tien dagen. Een erg billijke prijs om door de mooiste natuur van ons land te cruisen over een glooiende, hernieuwde autoweg. Een tankbeurt in Luxemburg zal die pil wel snel vergulden!

Als onze ministers met evenveel creativiteit de overheidsuitgaven zouden trachten te beperken, dan waren nieuwe belastingen gewoonweg overbodig. Niet de hoogte van de belastingen vormt het probleem, wel de hoogte van de uitgaven. En daarvoor kan je de buitenlanders toch niet de schuld geven.

De auteur is hoofdeconoom van Petercam Vermogensbeheer. Reacties: visienoels@trends.be

Geert Noels