Nederlandse autokeuring als voorbeeld voor België: goedkoop en klantvriendelijk (video)

Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD) zet haar schouders onder een actieplan voor de autokeuring. Omdat de jaarlijkse keuring tot groeiende frustratie leidt bij automobilisten, wil de minister het monopolie van de zes erkende keuringsbedrijven herbekijken. Herkeuringen kunnen straks door gewone garages gebeuren, maar die maatregel gaat nog niet zover als in Nederland. Dit kan de minister leren van het Nederlandse voorbeeld.

2022 was een recordjaar voor het aantal klachten over de autokeuring in Vlaanderen. Er stroomden dat jaar 1.182 klachten binnen, vergeleken met 930 meldingen in 2021 en 839 in 2020, weet HLN. Het aantal gaat dus in stijgende lijn. De problemen zijn vaak dezelfde: lange wachtrijen, te weinig klantvriendelijkheid, onterecht afgekeurde auto’s en bij een herkeuring moet de bestuurder een tweede maal flink betalen. In principe geldt dus hoe meer auto’s een rood keuringsbewijs krijgen, hoe meer de keuringsbedrijven eraan verdienen. Dat is omdat zij als enige een auto mogen keuren of herkeuren.

De vier keuringsbedrijven in Vlaanderen zijn AIBV, Autoveiligheid, KM en SBAT. Zij kregen hun erkenning als gevolg van een koninklijk besluit uit 1994, dat duidelijke regels oplegde aan de keuringsinstanties. In de praktijk bezorgde dat de keuringsbedrijven een monopolie, zoals we eerder schreven in een uitgebreide analyse van de autokeuring in ons land.

Actieplan van minister Peeters

Minister Peeters heeft genoeg van het groeiend aantal klachten en ging daarom aan tafel zitten met de erkende bedrijven, die allemaal deel uitmaken van de koepelorganisatie GOCA Vlaanderen. Omdat de minister niet tevreden was met het actieplan waar de sector zelf mee kwam aanzetten, heeft ze maandag het heft in eigen handen genomen en een eigen actieplan voorgesteld.

Volgens het plan van minister Peeters kunnen bestuurders vanaf 2024 ook bij erkende garages terecht voor hun herkeuring. Dat moet de lange wachtrijen bij de autokeuring doen verminderen. Doordat het monopolie van de autokeuringsbedrijven wordt doorbroken, gaat naar verwachting ook de prijs omlaag. Nu betaalt u 15,30 euro voor een herkeuring, maar dat bedrag zou bij garages lager kunnen zijn. Voor kleine gebreken zouden bestuurders voortaan een jaar de tijd hebben voor een reparatie, tegenover de strakke deadline van 15 dagen die vandaag geldt bij de autokeuring.

‘De voorstellen van de minister zijn nog het voorwerp van onderzoek. We bekijken de haalbaarheid en onderzoeken of het in lijn is met de Europese wetgeving’

Sofie Vanhout, woordvoerder GOCA Vlaanderen

“GOCA is met de minister aan tafel gegaan voor een spoedoverleg. Maar voor alle duidelijkheid: de voorstellen van de minister om kleine gebreken pas na een jaar te herkeuren en de herkeuring uit te besteden aan garages, zijn het voorwerp van verder onderzoek.” Dat beklemtoont Sofie Vanhout, de woordvoerster van de sectorfederatie van de autokeuring GOCA Vlaanderen. “We bekijken de haalbaarheid van de ideeën en onderzoeken of ze in lijn liggen met de Europese wetgeving. De sector heeft met de minister haar standpunten en argumenten gedeeld, maar wij lopen niet voor op de resultaten van het onderzoek.”

Het Nederlandse model

Omdat minister Lydia Peeters het warm water ook niet wil heruitvinden, wacht haar administratie ook op een benchmark waarbij de autokeuring in Vlaanderen wordt vergeleken met de oplossingen die andere landen hebben gekozen. Die vergelijking moet inspiratie opleveren voor het nieuwe beleid in ons land.

In Nederland rust de taak van de keuring en de herkeuring volledig op de schouders van erkende garages. Zij houden zich aan een vast voorschrift van regels die gelden voor de jaarlijkse inspectie van wagens: de Algemene Periodieke Keuring of APK. Zogenoemde APK-garages worden in Nederland op regelmatige basis gecontroleerd. Nederlanders kunnen hun wagen in België en Spanje laten testen, zodat die aan de APK-normen voldoet.

‘Ons systeem is relatief goedkoop, maar ook laagdrempelig en klantvriendelijk’

Esther van Schaik, woordvoerder van de RDW

“Het was in Nederland in 1981 een politiek besluit om de uitvoering van de APK te leggen bij de branche en een toezichtsysteem in te voeren. Dat omvat steekproeven op de uitvoering van de keuring om de erkende garages te monitoren”, zegt Esther van Schaik, de woordvoerster van de Dienst Wegverkeer (RDW), de Nederlandse organisatie verbonden aan de overheid, die de APK-keuring door garages overziet.

Risicogestuurde controle

Het steekproefmechanisme voor de controle van APK-garages is in Nederland risicogestuurd. “De APK wordt uitgevoerd door zo’n 10.000 garagebedrijven die hiervoor een erkenning van de RDW hebben. Op alle APK-keuringen voert de RDW steekproefsgewijs controles uit. Zowel de garagebedrijven als de APK-keurmeesters worden risicogestuurd gecontroleerd door de RDW. Goed presterende garages krijgen dus minder vaak bezoek en minder goed presterende autobedrijven controleren we vaker.”

“Garagebedrijven en APK-keurmeesters die regelmatig fouten maken, kunnen hun bevoegdheid voor APK-keuringen verliezen. Afhankelijk van wat er voorgevallen is, kan de garage voor een korte of lange tijd worden uitgesloten”, aldus Van Schaik. De precieze werking van het toezichtbeleid staat ook uitgebreid omschreven op de website van de RDW. In ons land is er nog geen uniform systeem voor inspecties van de autokeurbedrijven. Bedrijven hebben hun eigen controles en doelstellingen.

‘Onze autokeuringsbedrijven zijn door het koninklijk besluit van 1994 aan heel strikte regels gebonden en de vraag is hoe je dat vertaalt naar een situatie met een veelvoud van garagisten.’

Sofie Vanhout, woordvoerder GOCA Vlaanderen

Nederlandse APK-garages betalen de RDW jaarlijks en dragen zo zelf bij aan de kwaliteit, die APK-keurmeesters peilen in hun steekproeven. In Nederland betalen de garages 430 euro voor de aanvraag van een APK-erkenning en er is een jaarlijkse prijs om de erkenning te behouden. “Die kosten kan de garagist doorberekenen in zijn tarief aan de klant. De kosten die de erkenninghouder voor de uitvoering van de APK in rekening brengt, is niet wettelijk bepaald. Het is dus een vrije markt in Nederland. Ons systeem is daardoor relatief goedkoop, maar ook laagdrempelig en klantvriendelijk.”

GOCA niet onder de indruk

GOCA Vlaanderen is allerminst een voorstander van het APK-systeem, dat de autokeuring overlaat aan garagisten, laat woordvoerster Vanhout verstaan aan Trends. “Het Nederlandse model is zeker niet alleenzaligmakend. Dat bleek al uit een programma op de Nederlandse televisie waarbij eenzelfde wagen bij verschillende garages werd gekeurd. De APK-test leverde geregeld een ander resultaat op en garages zagen de kans om onnodige herstellingen uit te voeren. Als men denkt met die oplossing onafhankelijkheid, objectiviteit en uniformiteit te vinden, dan hebben we daar als sector bedenkingen bij. Dat is ook wat wij in een nota aan de minister hebben geuit.”

De bewuste Nederlandse tv-uitzending waar de GOCA naar verwijst, dateert van 2018. Een auto die technisch in orde was, werd afgekeurd bij twee op de twaalf garages die deel uitmaakten van de steekproef in het televisieprogramma. Zeven andere garages bevolen reparaties aan, maar keurden de auto wel goed. “Dat programma over de APK in Nederland maakt voor ons toch heel wat duidelijk. Onze autokeuringsbedrijven zijn door het koninklijk besluit van 1994 aan heel strikte regels gebonden en de vraag is hoe je dat vertaalt naar een situatie met een veelvoud van garages.”

Lees ook: