Elke regering doet zich wel eens te goed aan eenmalige operaties om de begroting op te smukken, maar in Europa zijn enkele landen werkelijk verslaafd geraakt aan cosmetische begrotingsmaatregelen. Het gaat om Griekenland, Italië, Portugal en… België.
Het zijn niet toevallig landen met een nog hoge overheidsschuld die het zich niet kunnen veroorloven om de begrotingsteugels te vieren. Deze olijvenrepublieken grepen daarom de jongste jaren massaal naar cosmetische ingrepen om ten minste de schijn van een orthodox begrotingsbeleid hoog te houden.
De regering rekent zich op die manier alleen maar rijk, want de eenmalige maatregelen zijn eigenlijk vestzak-broekzakoperaties, die de overheid per saldo geen enkele euro opleveren en die de nettostaatsschuld dus niet verminderen. De eenmalige maatregelen smukken de huidige begrotingen op ten koste van de begrotingen van de volgende jaren en dat is een politiek waarvoor de regering van de kiezer eigenlijk geen mandaat heeft gekregen.
Neem de kraak van het pensioenfonds van Belgacom. Dat leverde de overheid wel 5 miljard euro op, maar zadelde de regering ook op met de pensioenverplichtingen ter waarde van 5 miljard euro van de werknemers van Belgacom. Of neem de verkoop van achterstallige belastingvorderingen aan de beleggers. De regering leent op die manier gewoon geld met belastingvorderingen als onderpand en int nu al toekomstige inkomsten. Of neem de verkoop van overheidsgebouwen. Dat levert nu inkomsten op, maar kost daarna alleen maar geld als de overheid die kantoren opnieuw moet huren. De bedrijven passen deze sale and lease back-techniek ook toe, maar dan vooral om belastingverminderingen te bekomen. Maar de overheid, die kan toch moeilijk rijker worden van dergelijke fiscale handigheidjes.
Ook het hele regeringsdiscours dat de begroting in evenwicht is en dat alles gaat goed met de Belgische economie, is eigenlijk een voorafname op toekomstige groei en toekomstige overheidsinkomsten. Dankzij een begroting in evenwicht zou de consument meer uitgeven en is de groei hoger dan in de buurlanden. In Duitsland bijvoorbeeld zijn wél structurele hervormingen aan de gang, wat nu op het vertrouwen en de groei weegt, maar op termijn vruchten belooft af te werpen als België nog aan die oefening zal moet beginnen. Door niets te doen, schuift de huidige regeringsploeg de lasten naar achter en de lusten naar voor.
Intussen zakt België in de ranglijst van het World Economic Forum die onze competitiviteit meet. De belastingdruk blijft hoog, maar ook op andere fronten riskeren we straks de rekening van een laks begrotingsbeleid te betalen. De regering heeft nu al vijftien jaar lang de overheidsinvesteringen op een laag pitje gezet om de hoge rentelasten en de fors gestegen sociale uitgaven te betalen. België heeft sinds begin de jaren negentig in vergelijking met het Europese gemiddelde een investeringsachterstand van gecumuleerd 5 miljard euro opgelopen. Een liefst niet eenmalige hersteloperatie is absoluut noodzakelijk.
Daan Killemaes
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier