Eén ding moet je de Waalse excellenties van de federale regering nageven in deze kiescampagne: ze worden steeds openhartiger. Enkele weken nadat minister van Financiën Didier Reynders (MR) doodgemoedereerd had verklaard dat hij niet tegen de verhoging van de belasting op bedrijfswagens is omdat die toch vooral in Vlaanderen rondrijden, zei federaal staatssecretaris voor Mobiliteit Melchior Wathelet (cdH) zonder verpinken dat de luchthavens van Luik en Charleroi klaarstaan om trafiek van de luchthaven van Zaventem over te nemen.
Wathelet speelt een perfide spel. Je zou haast denken dat hij het dossier van de lawaaioverlast vlak voor de verkiezingen opnieuw op scherp zet, om aan te tonen dat noch Vlaanderen noch Brussel kan leven met de geluidshinder. De trafiek moet dus wel verhuizen naar de luchthavens van Charleroi en Luik, die geen punt maken van extra decibels, en bereid zijn — met Waals overheidsgeld — te investeren in extra capaciteit. Zou Wathelet tot dezelfde conclusie zijn gekomen als de alternatieve luchthavens in Genk of Halle lagen? De Waalse luchthavens overleven bovendien enkel met Waalse subsidies, terwijl de luchthaven van Zaventem dankzij het sterke economische hinterland het potentieel heeft om 10.000 extra banen in te vullen — banen die Brussel goed kan gebruiken.
Vanuit het algemeen belang bekeken zou een verstandig investeringsbeleid in Zaventem hoog op de agenda van de staatssecretaris voor Mobiliteit moeten staan. Maar Wathelet past een verrottingsstrategie toe om de Waalse belangen te verdedigen. Hij moet toch weten dat hij op die manier bewijst dat het federale België niet werkt? België lijkt steeds meer op een wegkwijnende vennootschap die door een aantal minderheidsaandeelhouders nog vlug wordt leeggehaald, voordat ze naar de curator gaat.
Het kan anders. In Londen bijvoorbeeld doet Stansted in grote lijnen dienst als lagekostenluchthaven, en Heathrow is er voor de duurdere zakenvluchten. Of kijk naar Nederland. Eindhoven heeft een regionale en lagekostenfunctie, zodat Schiphol zich kan concentreren op de duurdere zakenvluchten. Waarom kan dat in België niet? Zaventem, Charleroi (low cost), Luik (vracht) en Antwerpen (dure zakenvluchten, nichemarkten) kunnen perfect complementair zijn. Maar nee, iedereen vecht tegen iedereen.
Dat is natuurlijk bijlange niet het grootste belangenconflict dat een toekomstgericht federaal beleid in de weg staat. Zowel Vlaanderen, Brussel als Wallonië hebben baat bij een federale sociaaleconomische herstelregering die de concurrentiekracht aanpakt, de belastingdruk verlaagt en meer mensen aan de slag helpt. Maar zolang de PS deel uitmaakt van de federale regering, zullen belastingverhogingen altijd hoog op de agenda staan, omdat die toch grotendeels in Vlaanderen worden betaald. En wordt een sanering van de overheidsuitgaven afgehouden, omdat die vooral in Wallonië pijn doet — althans op korte termijn.
Wathelet en consorten spelen nog een ander belangenconflict uit, om ook na 25 mei het status-quo te betonneren. Het dreigement van een stijgende rente op Belgisch overheidspapier wordt nu al volop misbruikt — ook door sommige Vlaamse partijen — om de kans op een nieuwe impasse bij de vorming van een federale regering te verkleinen. Want een stijgende rente doet het meeste pijn in Vlaanderen, dat leeft van een open economie die vooral door kmo’s wordt gedragen, terwijl Wallonië meer beschutting vindt onder de stolp van een overheidseconomie. Minister van Financiën Koen Geens en Vlaams minister-president Kris Peeters zeggen dat met zoveel woorden: “We hebben de indruk dat de Franstaligen weten dat een stijgende rente meer pijn doet in Vlaanderen” (lees blz. 14). Langs Franstalige kant heeft men er dus belang bij de zaak te laten verrotten, om de druk van de financiële markten te gebruiken om in zeven haasten een federale regering te vormen, net zoals eind 2011.
Hopelijk zwemmen de andere Vlaamse partijen niet in die rentefuik. Of minstens komt er een federale regering die ook een Vlaamse meerderheid heeft. België kan als federatie maar overleven als alle deelnemers een fair beleid voeren, en niet de intentie hebben de factuur van het slechte beleid door te schuiven naar de andere deelnemers. En als de andere deelnemers toch bereid zijn dat beleid te subsidiëren, dat kunnen die transfers enkel worden goedgekeurd door een democratische meerderheid, ook langs Vlaamse kant, en niet na een proces dat alleen als chantage kan worden omschreven.
DAAN KILLEMAES
België lijkt op een wegkwijnende vennootschap die door een aantal minderheidsaandeelhouders nog vlug wordt leeggehaald.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier