Beeld je in, OO

Objectgeoriënteerde database. Een vreselijke naam waarachter de Belgische starter Ektelis een heerlijk soepel beheerssysteem verbergt.

Wie de catalogus van La Redoute doorbladert, heeft een product in handen waarvan de opmaak is gestuurd vanuit een stukje Belgische spitstechnologie. Om de illustraties en productbeschrijvingen te beheren en de inhoud van elke bladzijde te bepalen, gebruikt La Redoute Ektos, een objectgeoriënteerde database van de Belgische start-up Ektelis, waarin Leo Billion via zijn Software Holding & Finance participeert.

Objectgeoriënteerde databasetechnologie is tot nog toe, met spelers als Object Design, Versant, Ontos of BKS Software, een marginaal fenomeen geweest in een wereld waarin de relationele databases van Oracle, Microsoft, IBM, Informix en Sybase de dienst uitmaken. Het zijn deze relationele gegevensbanken waarop de bedrijfsbeheerssystemen van deze aarde draaien. Zij koppelen hoge snelheid aan robuustheid en een grote veelzijdigheid. Maar dat heeft zijn prijs. Relationele databases zijn moeilijk te ontwerpen, zelfs met moderne ontwikkelingsomgevingen. Eenmaal de gegevensstructuren zijn vastgelegd, zijn ze achteraf node om te gooien. En hoewel er nu allerlei “universele” versies van bestaan, zijn relationele databases oorspronkelijk gemaakt voor de behandeling van gegevens en tekst – niet voor multimedia.

Ektos is speciaal

voor het beheer van heterogene informatie ontworpen. “In een toepassing zoals bij La Redoute, gaat het om catalogi, cd-roms en websites over zeer uiteenlopende producten met complexe structuren die constant evolueren,” stelt managing partner Matthieu Wirtz, die in 1992 samen met ingenieur Patrick Vandamme Ektelis oprichtte. Ektos beheert alle types van informatie: video, geluid, beelden, Powerpoint presentaties, scans… Vanuit eenzelfde Ektos database kunnen die in de verschillende media worden gepubliceerd. En op een bijzonder soepele manier, aangepast aan het gebruikersprofiel, worden geraadpleegd. “Ektos geeft de mensen de vrijheid om in die gegevens te kunnen navigeren, een beetje zoals op het Internet. Heel anders dan in een relationele database, waar de programmeur bepaalt wat de navigatiemogelijkheden zijn,” zegt Wirtz.

Misschien de sterkste kant van objectgeoriënteerde databases is het gemak waarmee de toepassingen worden gebouwd uit een hiërarchie van klassen. Zo kan een klasse “personen” worden gedefinieerd met attributen als geboortedatum, geboorteplaats en geslacht. Als daarin een subklasse “mannequins” wordt gemaakt, krijgt zij deze attributen, maar ook een reeks nieuwe, zoals de “fotografen” waarmee de mannequins hebben gewerkt. Fotografen en mannequins refereren wederzijds aan elkaar en men kan onmiddellijk zonder meer uit een venster “mannequins” naar een venster “fotografen” navigeren en terug, illustreert Matthieu Wirtz, terwijl hij de alternatieven tevoorschijn klikt voor Anne, een model met blanke huid, groene ogen en blond haar.

“Waar wij enorm snelheid winnen, is bij aanpassingen,” zegt Wirtz. Klassen kunnen worden toegevoegd zonder de toepassing te moeten recompileren of wat dan ook. Met enkele muiskliks definieert hij een klasse kinder-mannequins en daarin vervolgens een attribuut “ouders” (die dan weer fotomodel kunnen zijn en die alle attributen erven van de klasse personen). Om de klasse “ouders” te bevolken, sleept hij er enkele fotomodellen heen uit het venster van de klasse mannequins. In geen tijd staat een nieuwe databasestructuur op het scherm, direct bruikbaar. “De input is bidirectioneel. U moet zich niet afvragen hoe u een gegeven moet beginnen invoeren,” glundert Matthieu Wirtz.

Een Visual Basic-achtige scripttaal kan handelingen verder automatiseren.

Multimedia-databases zijn

schitterend als basis voor publicaties omdat de informatie telkens kan worden bijgewerkt en het voordien gepresteerde werk, voor een goed deel kan worden herbruikt. Ektos drijft dat concept op de spits. Dankzij het versiebeheer in Ektos kan u een Ektos-database op cd-rom uitgeven en vervolgens de updates – via e-mail of floppy – naar de harde schijf distribueren. Ektos zal de wijzigingen behandelen alsof ze op de originele cd-rom stonden. “Dat het systeem ook met cd-roms werkt, is iets unieks. Het betekent bijvoorbeeld dat u een restaurantgids op cd-rom met uw eigen commentaar kan aanvullen, hoewel u toch niet op de cd-rom kan schrijven.” De Ektos-database zit immers mee op de cd-rom.

Tijd voor marketing

Hoewel de eerste toepassingen met Ektos tot januari 1995 teruggaan, is pas recentelijk het startschot voor grootschalige commercialisatie gegeven. Wirtz: “Vandaag hebben we een reeks maatontwikkelingen gedaan – Office du Tourisme Tunisien, het Nederlandse Grasso (technische handboeken), Artis Historia, Toerisme Vlaanderen, Vlaamse Welzijnsraad, Eurotunnel… Nu komen we uit met een eerste reeks producten, die we zelf in Ektos en zijn ontwikkelingsomgeving hebben gebouwd en die we via Ektos Solution Providers zullen verkopen.”

De belangrijkste van die toepassingen is Ektos MediaBank, dat een aparte business unit wordt. Het wil niet alleen een multimediabeheerssysteem zijn, zoals Phraséa, Image Base Pro of Cumulus, maar evolueren naar een catalogus-opmaaksysteem.

De commerciële dienst van Solutia, de Monsanto-afsplitsing in Saflex-folies voor gelaagd glas, documenteert zijn realisaties, zoals de piramide van het Louvre, in een Ektos MediaBank-toepassing op een intranet. Zegt Matthieu Wirtz: “Het Brusselse fotolabo Duplimedia heeft ons hier geholpen om Ektos MediaBank te verkopen. Omwille van de commissie op het pakket (nvdr – dat vanaf 85.000 frank kost), maar vooral om de reeks nieuwe diensten die zij op die manier aan Solutia kunnen aanbieden: het scannen van de beelden, bijhouden van de originelen, het inbrengen van de beelden in Ektos, het herbergen van de intranet-site… Er is bovendien ook een bestelsysteem waarlangs Solutia, wereldwijd, duplicaten van de foto’s kan bestellen.” De strategie is identiek aan wat het Brusselse Authentic Digital Photolab met de Franse Image Base Pro database doet (zie Trends, 12 maart 1998, blz. 94). Al hoeft het niet om foto’s te gaan: de database kan evengoed cad/cam-bestanden, Word files of wat dan ook bevatten, een concept dat door Ektelis AnyFile is gedoopt. Vanuit de database kunnen de objecten met viewers worden bekeken, of kan automatisch de toepassing worden gestart waarmee ze zijn gemaakt.

Grootschalig

Ektos kan zo’n 200 miljoen objecten in een toepassing beheren. “Er zijn krachtige inputfaciliteiten,” zegt Matthieu Wirtz, verwijzend naar een contract met de Dienst Patrimoniumbeheer van het Waalse gewest die nu zo’n 100.000 foto’s op Photo CD in Ektos MediaBank gaat inbrengen en via een intranet-toepassing consulteerbaar maken. Er komt geen extra webserver bij te pas, Ektos is een webserver. Daarbij beheert de database via een media-object ook de uitneembare media (ongeveer 1000 Photo CD’s), waarop de digitale originelen staan. Ektos zelf werkt, net als trouwens Image Base Pro, met thumbnails (postzegels) van die originelen om schijfruimte te besparen.

Minder duidelijk is

nog hoe Ektos zelf, als database en ontwikkelingsomgeving, zal worden gecommercialiseerd. “We zouden het aan enkele bedrijven in licentie kunnen geven ( nvdr – die op basis van Ektos dan als Original Equipment Manufacturers ( OEM) eigen toepassingen zouden kunnen schrijven), ofwel gaan we Ektos als pakket op de markt brengen, zoals een Access of Powerbuilder, in eenvoudige en meer complexe versies. Maar dat is een verhaal dat we nu aan het analyseren zijn, want het vergt enorme investeringen en time to market is hier belangrijk. Daar hebben we in elk geval een partner voor nodig, die dat product in zijn gamma kan opnemen.”

BRUNO LEIJNSE