Bart De Wever de onredelijke en Di Rupo de redelijke? Komaan zeg.

Natuurlijk is Bart De Wever niet de vleesgeworden onredelijkheid en Di Rupo de supericoon van redelijkheid. Het loopt fout, omdat beiden diametraal tegengestelde belangen hebben en ze geen rekening hielden met andere partners rond de onderhandelingstafel.

Oorspronkelijk hadden de twee heren een mondelinge overeenkomst: de N-VA ging veel bevoegdheden overgeheveld krijgen en BHV gesplitst zien, en de PS zou verzekerd blijven van de geldstromen uit Vlaanderen en het premierschap mogen opnemen.

Politici die zot van glorie zijn door een grote verkiezingsoverwinning, durven al eens te vergeten dat ze geen volstrekte meerderheid hebben en anderen een stem in het kapittel moeten krijgen. Het overkwam het duo Leterme-Reynders in 2007 en De Wever-Di Rupo doet het opnieuw. Komt daarbij dat de PS-voorzitter te laat heeft beseft dat hij met de N-VA niet op de traditionele manier zaken kan doen.

CD&V weigerde het vergelijk tussen N-VA en PS te aanvaarden, en legde de centenkwestie, de financieringswet, op tafel. De N-VA kon niet anders dan zich te scharen achter de eis van de christendemocraten om de geldstromen tussen de federale staat en de deelstaten grondig onder de loep te nemen.

Het compromis tussen Vlaamse nationalisten en Franstalige socialisten lag in duigen, en Di Rupo voelde zich bedrogen. De Wever viel op zijn pootjes met de argumentatie dat van die grote bevoegdheidsopdracht niets in huis was gekomen. Wat overigens waar is. Ook Di Rupo hield zich niet aan de gemaakte afspraak. Het vergrootte het wantrouwen rond de onderhandelingstafel.

Vandaag zijn we bijzonder snel op weg naar vervroegde verkiezingen. Tenzij er een deus ex machina uit de lucht valt. Wie of wat dat kan zijn? God mag het weten. Uit Di Rupo’s straffe retoriek van het voorbije weekeinde kan worden afgeleid dat de PS de knik heeft gemaakt en zich klaarmaakt om het oordeel van de bevolking, de Franstalige Belgen, te vragen.

De electorale kaarten liggen gunstig voor de Franstalige socialisten. Ze schreeuwen van de daken dat de MR, hun enige echte concurrent, gecollaboreerd heeft met de N-VA. Di Rupo heeft dezer dagen weinig te vrezen van cdH en Ecolo. MR-kopman Reynders stelt zich inderdaad heel regeringsgeil op. Voor collaboratie met de Vlaamse nationalisten wordt in het zuiden van het land tegenwoordig de doodstraf gegeven.

En voor wie het zou durven te vergeten: de PS is de enige daadwerkelijke bewaker van de sociale zekerheid. Althans, dat zeggen Di Rupo en co zelf. Ze bewaken het stelsel zo goed om ervoor te zorgen dat er niets aan verandert. Uitgerekend die opstelling dreigt het geheel onbetaalbaar te maken.

Voor de Vlaamse nationalisten van de N-VA, die alleen aan Vlamingen verantwoording moeten afleggen, ziet het er electoraal ook goed uit. Al is het toch afwachten hoe de kiezer zal reageren op de keuze van De Wever voor het ‘niet toegeven’ in plaats van voor ‘los het op’. Hij gaf hem in juni die twee tegenstrijdige opdrachten. De N-VA-topman bedankte voor een staatshervorming die niet de bakens zet voor een nieuw België, dat de welvaart van al zijn inwoners beter zal veiligstellen. Daarmee moet hij veel mensen van zijn gelijk kunnen overtuigen.

Di Rupo stelt dat De Wever zich niet moet moeien met de keuze van Franstalige partners voor de vorming van een nieuwe federale regering. Dat is zijn prerogatief, laat hij onverbloemd weten. Is er een beter voorbeeld om aan te tonen dat we in een land met twee democratieën leven, zoals de N-VA-voorzitter pleegt te zeggen?

Of wat te denken van de beslissing van de Vlaamse nationalisten om tot volgende week niet achter het wetsvoorstel te gaan staan dat BHV splitst en dat de Kamer kan goedkeuren met de stemmen van de Vlamingen alleen? De N-VA bedoelde dit als een geste naar de Franstaligen, die meteen verbolgen reageerden op de nieuwe deadline. Kan het wederzijdse onbegrip nog groter?

Boudewijn Vanpeteghem