Apples met peren vergelijken

Meer dan een jaar na de lancering van de iPad is Apple nog altijd de belangrijkste speler op de markt. Dat duurt nog wel een tijdje, want de concurrentie heeft moeite om goedkopere apparaten aan te bieden.

Waar zijn ze, de concurrenten van de iPad, de tablet van Apple? Toen we een kijkje namen in de MediaMarkt van Sint-Lambrechts-Woluwe waren ze zo goed als onvindbaar. Amper drie modellen – een Toshiba, een Archos en een exemplaar van het vrij onbekende merk Easypix – stonden in een weinig aantrekkelijk hoekje dat nauwelijks de aandacht trok.

Vlak daarnaast stonden de klanten zich te verdringen in de Apple-zone, waar ze speelden met de uitgestalde iPads op een ruime houtkleurige tafel. Het was een perfecte illustratie van de toestand op de tabletmarkt, meer dan een jaar na de lancering van de iPad.

Aan MediaMarkt zal het niet liggen. De keten heeft zijn winkels uitgerust met een afdeling voor de tablets, maar de concurrenten laten op zich wachten. De belangrijkste challenger, Samsung met zijn Galaxy, was op dat ogenblik even niet meer in voorraad. “Kom later eens terug, er komen binnenkort nieuwe modellen binnen”, vertelde de ontredderde verkoper.

HP, BlackBerry en Sony hebben veelbelovende modellen aangekondigd, maar die bestaan alleen in persberichten. Sony belooft zeer fraaie tablets die in België pas in de herfst beschikbaar zijn.

De helft van alle tablets is een iPad

De tabletmarkt klimt volgens het onderzoeksbureau Gartner tussen 2010 en 2015 van 17,6 miljoen naar 294 miljoen stuks. Over vier jaar zou ze dus bijna even groot zijn als de wereldwijde pc-markt, die vorig jaar goed was voor 350 miljoen computers. Tegen die tijd zou Apple nog altijd één op de twee tablets verkopen. Ter vergelijking: op de computermarkt haalt het nummer 1, HP, een marktaandeel van niet meer dan 20 procent.

Hoe komt het dat Apple de concurrentie op afstand kan houden? Het geniet uiteraard van het voordeel van de first player, die de spelregels kan vaststellen op de markt die hij zelf in het leven riep. Tijdens het eerste jaar werden al meer dan 17 miljoen iPads verkocht. Een ander voordeel is dat er voor de iPad een massa meer toepassingen beschikbaar is dan voor de apparaten van de concurrenten.

Apple haalt bovendien profijt uit de aarzelende strategie van de concurrentie. Haar reactie beperkte zich tot nu toe tot het aanbieden van min of meer trouwe kopieën van de iPad. “2011 wordt het jaar van de copycats“, verkondigde Steve Jobs, de CEO van Apple, bij de voorstelling van de tweede generatie van de tablet in maart.

Moeilijk te kloppen prijs

Apple gebruikt een erg ongebruikelijke methode om de concurrenten het leven zuur te maken. Het hanteert zeer gematigde prijzen. Tot nu toe hield het zichzelf voor de BMW of de Mercedes van de informatica te zijn en vroeg een hogere prijs, met de bijbehorende grotere marges. Niet zo voor de iPad, waarvan de prijs – bij gelijke capaciteit – voorlopig niet door de concurrentie geklopt kan worden.

Asus, een producent van goedkope computers, brengt bijvoorbeeld een tablet met een geheugencapaciteit van 16 gigabyte op de markt voor 499 euro, terwijl een gelijkwaardige iPad voor 479 euro verkocht wordt. Enkele fabrikanten proberen het wel met lagere prijzen, maar de prestaties zijn navenant.

“We hadden ons aan een prijs van 1000 euro verwacht, uiteindelijk is het 500 euro geworden”, zegt Bruno Kesteloot, de baas van MacLine, een van de belangrijkste distributeurs van Apple-producten in België. “Apple heeft de distributiekanalen ook een inspanning gevraagd. Dat is geen probleem omdat het over bijkomende business gaat.” De grotere inkoopkracht maakt ook de onderdelen minder duur.

In het algemeen blijven de tablets te duur. “Het is nog altijd een luxeaccessoire”, vindt Jeff Orr, chiefanalyst mobile devices bij het Amerikaanse studiebureau ABI Research. “Als we navraag doen bij de consumenten, dan blijkt dat een aanvaardbare prijs voor een tablet tussen 300 en 400 euro ligt, waar de gemiddelde verkoopprijs nu nog meer dan 500 euro bedraagt.”

Concurrentie: traag en ongeordend

De aantrekkingskracht of de afkeer van een merk nog daargelaten, is er nog altijd geen duidelijke aanleiding om iets anders dan Apple te kopen. De belangrijkste rivaal op dit ogenblik is Samsung. “Dat slaagde erin om in 2010 8 procent van de markt te veroveren”, zegt Orr. Samsung is handig geweest: het heeft met de Galaxytablet een toestel uitgebracht dat met zijn 7 duimsscherm kleiner is dan de iPad.

“Het is ook een telefoon”, legt Kristof Van Huffel, productmanager bij Sam-sung Mobile, uit. “Het past in je jaszak en het is ultramobiel. De verkoop overtreft de verwachtingen.” De marketingkosten zijn hoog opgelopen, want Samsung ging er stevig tegenaan met een erg opvallende reclame.

Toch ging het om een wat geïmproviseerde respons. “De eerste Galaxy was niet echt een tablet”, vindt Philippe de Ville, de manager van AppSolution, een Belgisch bedrijf dat applicaties ontwikkelt voor de iPhone- en iPad-markt en ook voor tablets, waarbij het dan gebruikmaakt van Android. “De Galaxy maakt gebruik van een systeem voor smartphones en niet voor tablets. Specifieke toepassingen ontwikkelen gaat niet.”

Het systeem dat voor de Samsung Galaxy gebruikt wordt, Android 2.2, werd door Google ontwikkeld voor mobiele telefoons om te concurreren met de iPhone. Het is een beetje geworden wat Windows is voor de pc: basissoftware die gebruikt wordt door een brede waaier van telefoonfabrikanten, van Motorola tot HTC. In tegenstelling tot Windows is Android gratis en open. Dat betekent dat de fabrikanten beschikken over de softwarecode om het programma ongelimiteerd aan te passen.

Android, de grote hoop

Google pusht Android op de tabletmarkt met een nieuwe versie: Honeycomb 3.0. “In feite is het de eerste versie die echt geschikt is voor de tablets”, zegt de Ville. “De eerste echte concurrenten voor de iPad komen nu pas op de proppen.” Samsung zal op basis daarvan tablets uitbrengen, maar ook Sony en heel wat andere fabrikanten gaan ervoor.

AppSolution heeft applicaties ontwikkeld voor de iPhone en de iPad, meer bepaald voor de media (Le Soir en Roularta Media Groep). Het bedrijf richt zich vooral op b2b-toepassingen. Zo leverde het al iPad-apps aan IBA, Danone, Tom&Co en UCB. Meestal gaat het om toepassingen waarmee commerciële medewerkers presentaties kunnen geven. “We bieden ook toepassingen voor Android aan, maar de vraag is nog erg zwak bij gebrek aan tablets op de markt.”

Volgens Gartner groeit Android toch uit tot de belangrijkste concurrent van de iPad, met een marktaandeel van 38,6 procent tegen 2015, of 113,4 miljoen toestellen. Het systeem wordt dus de belangrijkste uitdager voor Apple.

iTunes, de verborgen kracht achter de iPad

Android mag dan wel een potentiële bedreiging voor Apple zijn, maar iTunes kan de machtspositie van Apple bestendigen. De iPad, de iPhone en de iPod zouden nooit hetzelfde succes gekend hebben zonder die combinatie van software en onlinedienst. Al die toestellen draaien in een ecosysteem waarvan iTunes het hart en het brein is.

Aanvankelijk was iTunes een vehikel om de muziekbibliotheek van een computer te beheren en diende het ook om muziek op te laden op de iPod. Apple heeft zijn dienstverlening stelselmatig uitgebreid door iTunes om te vormen tot een boetiek om muziek te verkopen, maar ook om gratis podcasts te distribueren en om films en tv-series te slijten. Apple heeft ervoor gezorgd dat de kopers van een iPod, iPhone of een iPad verbinding moeten maken met de iTunes-software als ze hun toestel willen gebruiken.

iTunes is een noodzakelijke voorziening om, al dan niet gratis, toepassingen te kunnen downloaden. De iTunes-machine draait op volle toeren, de omzet loopt op tot 5 miljard dollar.

Het succes van iTunes kan Apple ook moeilijkheden bezorgen. Door streng over de exclusiviteit te waken, trekt de onderneming de aandacht van de mededingingsautoriteiten. De commissie van 30 procent die Apple eist op de verkoop van alle diensten, was al het voorwerp van kritiek. Op die manier zou Apple weleens snel in dezelfde situatie kunnen geraken als Microsoft met zijn antitrustprocessen tegen Windows.

ROBERT VAN APELDOORN

“We bieden ook toepassingen voor Android aan, maar de vraag is nog erg zwak bij gebrek aan tablets op de markt.”

(Philippe de Ville, AppSolution)Voor de iPad is een massa meer toepassingen beschikbaar dan voor de apparaten van de concurrenten.