American Beauty

Een film die intelligent geschreven is, vindingrijk gemaakt en waarin uitstekend geacteerd wordt? ‘American Beauty’ heeft het allemaal.

American Beauty gaat over de minder frisse kant van het opgepoetste voorstedelijke Amerikaanse familieleven. Niets nieuws natuurlijk. David Lynch heeft de duistere kant van de uiterlijke schijn reeds opgeroepen in Blue Velvet. Todd Solondz gaf er op zijn manier een cynische beschrijving van in Happiness. Maar het briljante filmdebuut van de befaamde Britse toneelregisseur Sam Mendes is danig origineel, dat American Beauty tot dé revelatie van dit nog prille filmseizoen mag gerekend worden.

Mendes schetst in enkele korte toetsen de leefwereld van zijn hoofdpersonage Lester Burnham. American Beauty opent met videobeelden van Lesters dochter die voor een onbekende haar vader beschrijft als een loser die in zijn broek schiet telkens als ze een van haar vriendinnen mee naar huis neemt. Kort daarop krijgt de toeschouwer de man in kwestie te zien: hij ligt in bed, gaat douchen en masturbeert. Voor Lester is dit het beste moment van de dag, daarna gaat alles bergafwaarts. Lester beleeft zijn midlifecrisis. Hij staat op het punt zijn job te verliezen, heeft geen seks meer met zijn glaciaal perfecte en ambitieuze echtgenote en de communicatie met zijn doemdenkende dochter Jane is hopeloos. Zijn verliefdheid op Janes vriendin Angela doet hem uiteindelijk uit de sleur breken. Voor Lester start een nieuw leven, maar zoals de toeschouwer reeds van bij de aanvang weet, is zijn wedergeboorte van korte duur. Startte Billy WildersSunset Boulevard ook niet met de dood van de verteller? American Beauty wordt gegarandeerd een even grote grote klassieker.

Kort samengevat lijkt American Beauty op een doordeweekse soap. Mendes’ satire op de mythe van de Amerikaanse Droom is evenwel onvoorspelbaar, poëtisch, donker grappig én meeslepend. De nep van het Amerikaanse schoonheidsideaal en de vooroordelen of idealen die eruit voortvloeien, vat Mendes in een koele – maar bijzonder stijlvolle – beeldregie. De soundtrack van componist Thomas Newman, alsook het gebruik van videobeelden, doen denken aan Atom Egoyans Family Viewing. Terwijl Egoyan de artificiële vormen van communicatie aanwendt om het van elkaar vervreemde gezin in de verf te zetten, poneert Mendes het videomateriaal als de lyrische keerzijde van de schoonheidsmythe. American Beauty scoort door het geweldig knap geschreven script van Alan Ball. Hoe gevat het scenario en Mendes’ vitale beeldregie ook mogen zijn, het hart en de warmte van American Beauty schuilt in het charisma van hoofdacteur Kevin Spacey.

Piet Goethals