Ambitieus in de zachte sector

Nadja Vananroye mag sinds vorige week op haar naamkaartje melden dat ze in 2007 is bekroond als Manager Sociale Economie. Het is de eerste keer dat deze titel wordt uitgereikt. Het initiatief komt van staatssecretaris voor Sociale Economie Els Van Weert (Spirit) en wil de zogenaamde sociale economie – een stukje van de reguliere economie waar maatschappelijke meerwaarde primeert – onder de aandacht brengen. Geen betere ambassadeur dan Nadja Vananroye moet de jury gedacht hebben. De prille dertiger ontvangt het erelintje als erkenning voor haar pionierswerk met Isis vzw. Die organisatie biedt lager geschoolde (oudere) werklozen een baan als buurthelper in de zorg. In 11 jaar tijd groeide de social-profitorganisatie uit tot een sleutelspeler in de lokale diensteneconomie. Het ‘bedrijf’ begroot dit jaar 12 miljoen euro inkomsten en stelt een kleine 550 mensen te werk, voornamelijk in de provincie Limburg.

Een beetje bedrijfsleider zou zichzelf meteen op de borst slaan. Ook Vananroye is trots op wat ze heeft verwezenlijkt. “Wij hebben een sector die niet bestond uit de grond gestampt,” zegt ze. Nochtans volgde de Limburgse niet meteen de meest voor de hand liggende opleiding om zich als ondernemer te laten gelden. Ze studeerde maatschappelijk werk aan de Sociale Hogeschool Heverlee en ging daarna aanvankelijk ex-psychiatrische patiënten begeleiden. Haar professionele loopbaan kreeg in 1996 echter een onverwachte wending: met drie andere initiatiefnemers begon ze met Isis vzw. Meer dan een jaar bleef het werk daar onbezoldigd. Van de vier initiatiefnemers hielden slechts twee vol. “De druk van de buitenwereld om een echte job te gaan zoeken, was groot in het begin,” herinnert Vananroye zich. “Ik had het geluk te kunnen terugvallen op het inkomen van mijn vriend.”

Na dertien maanden was er eindelijk overheidsgeld beschikbaar en kon de vzw zijn initiatiefneemsters een loon uitbetalen. Bijna 10 jaar is Vananroye nu directeur van een organisatie die menig kmo het nakijken geeft. Ze volgde ondertussen een gespecialiseerde managementopleiding voor sociale economie aan de Universiteit Antwerpen Management School. “Ik voelde dat ik het leiderschap naar me toetrok, maar ik vind mezelf niet bepaald het voorbeeld van een ambitieuze persoonlijkheid,” zegt ze. “Ik heb altijd wel oog gehad voor de economische aspecten en de cijfers. Dat harde kantje zit wel in mij. Ik wil mensen helpen, maar dat betekent nog niet dat ik me altijd als een softie moet gedragen.”

Zonder subsidies uit de welzijnszorg, maar dankzij gunstregimes voor de kwetsbare werknemers en met een dosis realisme groeide Isis uit tot een succes. Dat heeft onder andere met de cijfermatige aanpak te maken. Vananroye meet de productiviteit van haar werknemers en de rentabiliteit van haar bedrijfje. Ze is ervan overtuigd dat die aanpak leidde tot de huidige groei. Enig doorzettingsvermogen is haar ook niet vreemd. Aanvankelijk stonden vakbonden niet te springen om het initiatief te sturen. Immers, haar werknemers kwamen voor een stuk op het terrein van thuiszorg, zonder er het diploma voor te hebben. “Dat klopt,” verdedigt Vananroye zich, “Wij komen tussen op uren dat er geen thuiszorg beschikbaar is. Het werk dat onze mensen doen, is complementair. Wij kunnen voor het welzijnswerk een grote bijdrage doen tegen een gunstige prijs, terwijl we tegelijk een groep met beperkte kansen op de arbeidsmarkt aan het werk houden.”

Het succes van Isis maakt van de jonge Limburgse directrice stilaan een fenomeen. Niet alleen heeft ze zitting in verschillende raden van bestuur, ook stond ze bij de jongste verkiezingen op de lijst van CD&V. Een overstap naar de politiek? “Dat is niet meteen mijn doel,” benadrukt ze. “Ik hou van mijn huidige job. Mijn eigen politieke carrière is ondergeschikt aan mijn interesse in de sociale sector. Alleen als ik een aanbod zou krijgen om in het parlement het beleid op dat vlak te kunnen beïnvloeden, valt een overstap te overwegen.”

Daarnaast geeft Vananroye een beleidsvak aan de Sociale Hogeschool in Heverlee. Sinds een viertal jaar, doet ze dat. Vrije tijd blijft er niet echt over. Geen tennis, golf of duursport voor Vananroye. “Een jachtig leven houdt mij in conditie,” lacht ze. “En al heb ik soms moeilijke periodes, mijn werk is toch ook mijn hobby. Als ik morgen de lotto zou winnen, zou ik nog altijd doen wat ik doe.”

Wat de toekomst brengt? De kersverse Manager Sociale Economie hoopt dat er een apart paritair comité komt voor haar sector. Dat is beter dan te worden opgeslorpt door een bestaande sector, vindt ze. Vananroye: “De verleiding is soms wel groot om aansluiting te zoeken, maar uiteindelijk is wat we doen te specifiek. Als we ons bijvoorbeeld inschakelen in de sector van de gezins- en bejaardenhulp, dan weet ik niet meer zeker of Isis wel in zijn doelgroep kan blijven rekruteren. Die basisdoelstelling wil ik niet opgeven.”

Dus zit er niets anders op dan de organisatie te laten doorgroeien. Die expansie is trouwens al volop bezig. Met zes vestigingen reikt het netwerk van Isis over de provinciegrenzen heen. Ook de gemeenten rond Leuven, Tienen en Aarschot vormen namelijk het actieterrein van de social-profitorganisatie. Toch gelooft Vananroye niet in klakkeloze expansie. “Onze diensten kan je niet zomaar vermenigvuldigen. Je moet rekening houden met lokale noden, besturen en mogelijke werknemers. Je hebt flexibiliteit en kennis van de streek nodig. Je zal ons dus niet eindeloos geografisch zien uitbreiden.”

Roeland Byl