Alternatieve aandrijfsystemen: wie heeft recht op welke premie?

Om het gebruik van alternatieve aandrijfsystemen te promoten, kent de overheid al enkele jaren financiële incentives toe aan wie een nieuwe auto met een zuivere uitlaat koopt. Het slechte nieuws is dat die tegemoetkomingen verschillen van gewest tot gewest. Een overzicht.

Dé politiek heeft er weerom een potje van gemaakt. De federale en gewestregeringen hebben ieder op hun manier gebruikgemaakt van hun bevoegdheid om naar eigen goeddunken financiële incentives toe te kennen aan wie een nieuwe milieuvriendelijke auto koopt. Febiac-directeur Michel Martens maakt ons wegwijs.

Vlaanderen versus Brussel en Wallonië

Wie vandaag in Vlaanderen een uitsluitend elektrisch of op waterstof aangedreven auto of lichte vrachtwagen koopt, moet geen verkeersbelastingen betalen. En er is evenmin een beperking in de tijd voorzien. Plug-in hybrides (de zogenaamde stekkerhybrides) die niet meer dan 50 g/km CO₂ uitstoten en wagens op aardgas van minder dan 12 fiscale pk (minstens tijdelijk of gedeeltelijk aangedreven met CNG of LNG), zijn tot 31 december 2020 vrijgesteld van de jaarlijkse verkeersbelasting en de belasting op inverkeerstelling (BIV). Deze vrijstellingen vervallen op 1 januari 2021. Reeds ingeschreven wagens behouden hun vrijstelling van BIV. Wie vanaf 2021 een dergelijke tweedehandswagen wil inschrijven, moet wel BIV en verkeersbelasting betalen. Wagens die zijn ingeschreven door een leasingmaatschappij genieten niet van voornoemde vrijstellingen, een gevolg van de fiscale concurrentie tussen de gewesten die hun akkoord moeten geven. Hun BIV en verkeersbelasting worden in Vlaanderen nog berekend op basis van de cilinderinhoud en het motorvermogen.

Die berekeningsformule wordt ook toegepast door de Brusselse en Waalse overheid. Dat houdt in dat een Waalse burger die zich een elektrisch aangedreven wagen of een auto op waterstof of CNG aanschaft, niet kan rekenen op vrijstelling van BIV en jaarlijkse verkeersbelasting. Dat geldt ook voor wie in het Brusselse gewest woont. De BIV voor een elektrische auto bedraagt er doorgaans niet meer dan 123 euro, de jaarlijkse verkeersbelasting 80,52 euro.

Wie in Vlaanderen een halfopen roetfilter laat installeren in een oudere dieselwagen (Euro 3 of Euro 4) die voor 3 september 2010 werd ingeschreven, heeft recht op een premie van maximum 600 euro, als tussenkomst in de installatiekost van de roetfilter. Zowel particulieren als rechtspersonen kunnen hier aanspraak op maken.

Voordeel Alle Aard

Werknemers die van hun werkgever een plug-in hybride of elektrische wagen ter beschikking krijgen en die ook voor privégebruik mogen aanwenden, genieten door de lage of onbestaande CO₂-uitstoot van een lager ‘voordeel alle aard’, kortweg VAA. Ze vallen daarbij in de laagste categorie inzake belastbaar voordeel, gebaseerd op 4% van de fiscale cataloguswaarde van de auto, met een minimum belastbaar VAA-bedrag van 1.310 euro bruto in 2018. Zij hebben er dus belang bij te opteren voor een auto met een zo laag mogelijke uitstoot.

Alleen voor particulieren en zelfstandigen zonder vennootschap

De Vlaamse overheid voorziet naast de tijdelijke vrijstelling van de BIV en jaarlijkse verkeersbelasting een extra incentive voor particulieren die een puur elektrische of waterstofauto kopen of leasen. Zij kunnen aanspraak maken op een degressieve zero-emissiebonus (ZEB) die afhankelijk is van de cataloguswaarde. Hoe hoger de catalogusprijs hoe lager de premie. Die varieert van 4.000 euro bij aankoop van een elektrische auto van minder dan 31.000 euro tot 2.000 euro voor een auto van meer dan 61.000 euro.

De Vlaamse regering heeft hiervoor 5 miljoen euro per jaar gebudgetteerd. Is het budget opgesoupeerd, kunnen de premies herzien worden. De premie kent echter weinig succes, in 2017 werd amper 1,15 miljoen euro aan ZEB-premies uitbetaald. Dat heeft ermee te maken dat de meeste elektrische auto’s worden aangekocht door vennootschappen, en die komen niet in aanmerking voor de zero-emissiepremie. Intussen besliste de Vlaamse regering om vanaf 2018 het premiestelsel open te stellen voor vzw’s en aanbieders van autodelen.

De zero-emissiepremie geldt enkel voor nieuwe elektrische personenauto’s en lichte vrachtwagens, en vanaf 15 april 2018, weliswaar met aangepaste bedragen, ook voor bromfietsen van klasse B of motorfietsen. Zogenaamde quadricycles zoals de Renault Twizy of elektrische auto’s met een range extender zoals de BMW i3 REX komen niet in aanmerking voor de Vlaamse premie. De eigenaar moet de premie zelf aanvragen bij het Vlaams Energieagentschap VEA binnen de drie maanden na de inschrijving. Naast particulieren komen ook vzw’s en aanbieders van deelauto’s voor de ZEB-premie in aanmerking.

Federale belastingvermindering

Hoewel ze niet meer volwaardig bevoegd is voor toekenning van milieupremies, kent de federale overheid nog steeds een belastingvermindering toe voor nieuwe elektrische motorfietsen, driewielers en vierwielers gekocht door particulieren. De aanvraag gebeurt via het jaarlijkse aanslagbiljet in de personenbelasting. De belastingvermindering bedraagt 15% van de aankoopwaarde van een elektrische twee- en driewieler, met een maximum van 3.070 euro in 2018. Voor vierwielers geldt ook een percentage van 15%, maar het plafond is hier opgetrokken tot 5.040 euro.

Welke tegemoetkomingen gelden voor ondernemingen?

Federaal

Op federaal niveau genieten ondernemingen bij aankoop en gebruik van een plug-in hybride, een elektrische auto of een auto met heel lage CO₂-uitstoot van een voordelige fiscaliteit via de aftrek van de autokosten in de vennootschapsbelasting, en dit tot eind 2019. Voor diesel- of benzineauto’s die niet meer dan 60 g CO₂/km uitstoten, geldt een fiscale aftrekbaarheid van 100 %. Voor puur elektrische en waterstofauto’s loopt de fiscale aftrek op tot 120%. Dat komt neer op een belastingkrediet, bedoeld om de hogere aankoopprijs te compenseren en dit soort milieuvriendelijke auto’s aantrekkelijker te maken.

Zonder tegenbericht verandert de fiscale aftrekbaarheid van bedrijfswagens in 2020 en zal de maximale fiscale aftrekbaarheid dalen naar 100%. Plug-in hybrides zullen zo goed als volledig fiscaal aftrekbaar blijven, op voorwaarde dat ze niet meer dan 50 g CO₂/km uitstoten én een voldoende grote batterijcapaciteit hebben in verhouding tot het totale wagengewicht (minimaal 0,5 kWh/100 kg). Voldoet een in 2018 of 2019 aangekochte plug-in hybride niet aan deze norm zal een lagere fiscale aftrek worden toegepast.

Ondernemingen kunnen onder bepaalde voorwaarden ook rekenen op de Ecologiepremie PLUS van de Vlaamse overheid bij de aankoop van een bestel- of vrachtwagen op aardgas (CNG en LNG) of waterstof, alsook voor investeringen in de benodigde tankinfrastructuur. Ook voor het installeren van een roetfilter in bestaande zware voertuigen kent de Vlaams overheid een premie toe.

Gewestelijk

In het Brusselse gewest tenslotte worden Bruxell’air premies toegekend voor particulieren die hun nummerplaat inruilen en hun voertuig vernietigen. Die kunnen de vorm aannemen van een mobiliteitspakket (openbaar vervoer en/of tweewielers). Bedrijven die maximaal 80.000 euro investeren in elektrische, hybride of brandstofcelvoertuigen, kunnen aanspraak maken op een investeringssteun van maximaal 5.000 euro voor vrachtwagens, en van 20% van het investeringsbedrag voor andere voertuigtypes, met een maximum van 3.000 euro.