Afvalsector wil duidelijkheid

Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege werkt aan een nieuw materialendecreet. De sector hoopt vooral op duidelijkheid.

Er mag nog worden gekakeld, maar het wordt tijd om eieren te leggen. Dat is, provocerend samengevat, de reactie van de afvalsector op de rondetafel over duurzaam materialenbeheer, die maandag 6 juni werd gehouden. Op 16 juni houdt de federatie van bedrijven voor milieubeheer Febem haar jaarvergadering.

Want de sector, hoe matuur die er op het eerste gezicht ook mag uitzien, kampt vooral met grote onzekerheid. De termijnen waarin de Vlaamse overheid moest beslissen over de uitbreidingsplannen voor de verbrandingsovens van Indaver in Doel, Bionerga in Houthalen-Helchteren en andere projecten is al lang verstreken. Om te beslissen of die worden vergund, moet worden becijferd hoeveel afval de komende jaren wordt verbrand.

Daarbij hangt veel af van hoe hard de grenzen worden opengezet voor buitenlands afval. Maar Febem-directeur Werner Annaert vindt de huidige koers niet slecht. “De minister gaat uit van zelfvoorziening voor gemengd stedelijk afval: het huishoudelijk afval en vergelijkbaar bedrijfsafval. Dat wil zeggen dat we daarvoor onze grenzen kunnen sluiten. Dat is belangrijk, omdat we daardoor kunnen vermijden dat Vlaanderen het slachtoffer wordt van de zeer lage prijzen voor afvalverbranding in Nederland. Tegelijk blokt het de evolutie naar open grenzen niet af, want daar evolueren we op termijn toch naartoe.”

Tijd voor besluiten

Maar volgens Annaert is het nu tijd voor besluiten. “De intentie is er, maar we weten niet hoe het allemaal concreet in zijn werk zal gaan. De komende weken moet er eerst een regeling komen voor het verbranden van afval in Vlaanderen en daarbuiten: hoe zwaar moet het afval zijn uitgesorteerd, hoeveel energie moet er nog uit kunnen worden gerecupereerd? Dan moet het materialendecreet naar het parlement, liefst nog voor de zomer.”

Nadien moet er nog een pak regelgeving volgen. Er zijn nog veel hete hangijzers. “Eigenlijk is niets nog zeker. Gaan we meer aan de bron afval scheiden, dat iedereen meer zelf sorteert? Of bouwen we grote sorteercentra? Als we het eerste doen, hebben we het tweede niet nodig, maar als die centra worden gebouwd, mag de overheid natuurlijk niet van idee veranderen.” Aan de andere kant worden de verwachtingen van de overheid steeds groter, en de vergunningen steeds zwaarder. Voor afvalwater bijvoorbeeld zijn inmiddels 170 parameters genormeerd.

Ook de manier van inzamelen moet verduurzamen, betoogt Annaert. “We zouden veel meer kunnen werken met binnenvaart, maar veel initiatieven botsen dan op de wet op de havenarbeid. Het gevolg is dat veel stromen over de weg blijven gaan.”

Producentenverantwoordelijkheid

Febem vertegenwoordigt de privébedrijven, die steeds meer taken naar zich toe trekken. “Met één uitzondering: de inzameling van verpakkingsmateriaal. Daar stijgt het aandeel van de intercommunales lichtjes, vooral door de stugge kostenpolitiek van het bevoegde organisme, Fost Plus. Een studie van de UGent toont aan dat vele gemeentes nog onvoldoende weten wat afval hun kost. Dat maakt een goede vergelijking met onze bedrijven moeilijk. Terwijl onze leden juist meer willen doen: niet alleen aan de voordeur komen, maar ook binnen, om daar efficiënter en kostenbesparend te kunnen werken. Dat doen ze nu al meer en meer in de industrie”

Op langere termijn wil minister Schauvliege ook naar een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid. Dat wil zeggen dat bedrijven die producten maken, daarbij rekening moeten houden met de recyclage ervan. “Tot nu toe werkt dat in stromen: batterijen, banden, tl-lampen, enzovoort. Maar daar is steeds een ander systeem voor, met telkens de nodige administratieve rompslomp. Het idee is echter zeer goed en zou ertoe moeten leiden dat alle producten prima recycleerbaar zijn. Maar voor het zover is, zal er nog veel water door de Schelde vloeien.”

LUC HUYSMANS

“Afvaltransporten zouden veel meer langs de waterweg kunnen, maar we botsen op de wet op de havenarbeid”